Jump to content

ରମାକାନ୍ତ ରଥ

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ

ରମାକାନ୍ତ ରଥ
ଜନ୍ମ ଓ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ(1934-12-13)୧୩ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୪
କଟକ, ଓଡ଼ିଶା
ମୃତ୍ୟୁ୧୬ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୫(2025-03-16) (ବୟସ ୯୦)
ଭୁବନେଶ୍ୱର
ବୃତ୍ତିଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା ଅଧିକାରୀ
ଭାଷାଓଡ଼ିଆ
ଶିକ୍ଷାସ୍ନାତକୋତ୍ତର (ଇଂରାଜୀ ଭାଷା)
ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ
ଶୈଳୀକବି
ସାହିତ୍ୟ କୃତିଶ୍ରୀରାଧା
ପୁରସ୍କାରସରସ୍ୱତୀ ସମ୍ମାନ,
କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର,
ଜୀବନସାଥୀଶାନ୍ତିଲତା ରଥ[]

ଦସ୍ତଖତ

ରମାକାନ୍ତ ରଥ (୧୩ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୪ - ୧୬ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୫) ଜଣେ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ କବି ତଥା ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବା ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଜଣାଶୁଣା ରଚନା ମଧ୍ୟରେ କେତେ ଦିନର (୧୯୬୨), ସନ୍ଦିଗ୍ଧ ମୃଗୟା (୧୯୭୧), ସପ୍ତମ ରତୁ (୧୯୭୭), ସଚିତ୍ର ଅନ୍ଧାର (୧୯୮୨), ଶ୍ରୀରାଧା (୧୯୮୫) ଏବଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠ କବିତା (୧୯୯୨) ନାମରେ ସାତଟି କବିତା ସଂକଳନ ଅନ୍ୟତମ । ସେ ୧୯୭୮ ମସିହାରେ ତାଙ୍କ କବିତା ସଂକଳନ ସପ୍ତମ ଋତୁ ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପାଇଥିଲେ । ୧୯୮୪ରେ ସଚିତ୍ର ଅନ୍ଧାର ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଶାରଳା ପୁରସ୍କାର ମିଳିଥିଲା ଏବଂ ଏହା ଇଂରାଜୀ ତଥା ଆଠଟି ଭାରତୀୟ ଭାଷାରେ ଅନୁଦିତ ।[] ୧୯୯୨ ମସିହା ପାଇଁ ସେ ସରସ୍ୱତୀ ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନୀତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ୧୯୫୭ରେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାରେ ଯୋଗଦେଇ ୧୯୯୨ ମସିହା ଯାଏ କାର୍ଯ୍ୟକରିଥିଲେ ଓ ଚାକିରି ଶେଷ ବେଳକୁ ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟ ସଚିବ ଥିଲେ । ୧୯୯୩ରୁ ୧୯୯୮ ଯାଏଁ ସେ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀର ଉପ-ସଭାପତି ଓ ୧୯୯୮-୨୦୦୩ ଯାଏଁ ତାହାର ସଭାପତି ଭାବରେ କାମ ତୁଲାଇଥିଲେ । ଫେବୃଆରୀ ୨୦୦୯ରେ ସେ ଫେଲୋସିପ ସମ୍ମାନ ଲାଭ କରିଥିଲେ । ଏହି ସମ୍ମାନ ଲାଭ କରିବାରେ ସେ ହେଉଛନ୍ତି ୩ୟ ଓଡ଼ିଆ ।

ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଜୀବନୀ

[ସମ୍ପାଦନା]

ସେ ୧୯୩୪ ମସିହା ଡ଼ିସେମ୍ବର ମାସ ୧୩ ତାରିଖରେ କଟକ ସହରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପୈତୃକ ଘର ପୁରୀରୁ ୪-୫ କିମି ଦୂରରେ ବ୍ରହ୍ମଗିରି ଯିବା ରାସ୍ତାରେ ଥିବା ଦାମୋଦରପୁର ଗ୍ରାମରେ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଲୋକନାଥ ମହାପାତ୍ର । ଭାଇଭଉଣୀଙ୍କ ଭିତରେ ସେ ଥିଲେ ତୃତୀୟ । ତାଙ୍କ ଅଜା ବିଶ୍ଵନାଥ ରଥ ଥିଲେ ଜଣେ ସଂସ୍କୃତ ପଣ୍ଡିତ ଓ ସେ କଟକରେ ସଂସ୍କୃତ ଶିକ୍ଷା ଦେଉଥିଲେ । ନିଜର ପୁତ୍ର ସନ୍ତାନ ନଥିବା ହେତୁ ସେ ରମାକାନ୍ତଙ୍କୁ ପୌଷ୍ୟପୁତ୍ର ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେହି ଦିନଠାରୁ ସେ ରମାକାନ୍ତ ରଥ ନାମରେ ନାମିତ ହେଲେ। ସେ ନିଜ ଗାଁରେ ହିଁ ବଢ଼ିଥିଲେ ଓ ପଢ଼ିଥିଲେ । ଗାଁରେ ୧ ବର୍ଷ ପଢ଼ିବା ପରେ ସେ ପୁରୀସ୍ଥିତ ଆଂଗ୍ଲୋ-ବେଙ୍ଗଲୀ ସ୍କୁଲରେ ପଢ଼ିଥିଲେ ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଶ୍ୱମ୍ବର ବିଦ୍ୟାପୀଠ ନାମରେ ଜଣାଯାଏ । ସେ ତିନ ବର୍ଷ ଭବାନୀପାଟଣାର ବ୍ରଜମୋହନ ସ୍କୁଲ୍ ଓ ଦୁଇ ବର୍ଷ ବଲାଙ୍ଗୀରର ପୃଥ୍ୱୀରାଜ ଉଚ୍ଚବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପଢ଼ି ପରେ କଟକରେ ସ୍ନାତକୋତ୍ତର କରିଥିଲେ । ପରେ ୧୯୫୭ରେ ସେ ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନିକ ସେବାରେ ଯୋଗଦେଇ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ଚାକିରି କରିଥିଲେ । ସେ ୧୯୯୨ରେ ଏହି ସେବାରୁ ଅବସର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଓ ଅବସର ପୂର୍ବରୁ ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟ ସଚିବ ଥିଲେ ।

ରଚନାବଳୀ

[ସମ୍ପାଦନା]

ରମାକାନ୍ତ ରଥଙ୍କ ଲେଖାରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଓ ଆଦିଭୌତିକ କଳ୍ପନାର ବ୍ୟବହାର ଦେଖାଯାଏ । ଏହା ତାଙ୍କର ରାଧାଙ୍କୁ ନେଇ ଲେଖା ଶ୍ରୀରାଧାସପ୍ତମ ଋତୁରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ ।

କବିତା

[ସମ୍ପାଦନା]
  • କେତେ ଦିନର ( (୧୯୬୨)
  • ଅନେକ କୋଠରୀ ( (୧୯୬୭)
  • ସନ୍ଧିଗ୍ଧ ମୃଗୟା ( (୧୯୭୧)
  • ସପ୍ତମ ଋତୁ ( (୧୯୭୭)
  • ସଚିତ୍ର ଅନ୍ଧାର ( (୧୯୮୨)
  • ସୀମାନ୍ତ ବାସ
  • ଫେରି ଚାହିଁଲେ
  • ସବୁଦିନେ ସେପାଖେ
  • ନ ଯା ନ ଯା କହୁ କହୁ
  • ସରଳ ହୃଦଗଣିତ
  • ଜାହାଜ ଆସିବ ଓ ଆଉ କେତୋଟି[]
  • ଧର୍ମପଦର ଆତ୍ମହତ୍ୟା (କବିତା)
  • କବିତା ସମଗ୍ର — ୧ମ, ୨ୟ ଓ ୩ୟ
  • ସେବେ, ଏବେ, ସବୁବେଳେ : କବୀରଙ୍କ କବିତା (ଅନୁବାଦ)
  • ଶ୍ରୀରାଧା (୧୯୮୪)
  • ଶ୍ରୀ ପଳାତକ (୧୯୯୭)
  • ମେଘ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗଳ୍ପ

ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ

[ସମ୍ପାଦନା]

ମୃତ୍ୟୁ

[ସମ୍ପାଦନା]

୨୦୨୫ ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସ ୧୬ ତାରିଖରେ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଖାରବେଳନଗରସ୍ଥିତ ବାସଭବନରେ ରମାକାନ୍ତଙ୍କର ପରଲୋକ ଘଟିଥିଲା ।[]

  1. "୮୭ ବର୍ଷରେ ବିଶିଷ୍ଟ କବି ରମାକାନ୍ତ ରଥ". No. ସମ୍ବାଦ ୧୪/୧୨/୨୦୨୧ ଭୁବନେଶ୍ୱର ସଂସ୍କରଣ ପୃଷ୍ଠା ୯. ଇଷ୍ଟର୍ଣ୍ଣ ମିଡ଼ିଆ. 14 December 2021. Archived from the original on 14 December 2021. Retrieved 14 December 2021.
  2. ଜହ୍ନରାତି (PDF). Odisha Society of America. December 2013. p. 159. Archived from the original (PDF) on 2016-03-04. Retrieved 2015-09-16.
  3. "ସ୍ମୃତି ଅନୁଭୂତି". No. ନିତିଦିନ ୧୬/୧୨/୨୦୧୮ପୃଷ୍ଠା ୯. Archived from the original on 2020-10-17. Retrieved 17 December 2018.
  4. "ରମାକାନ୍ତ ରଥଙ୍କୁ ଅତିବଡ଼ୀ ପୁରସ୍କାର". No. ସମ୍ବାଦ ୨୭/୦୭/୨୦୧୮ ପୃଷ୍ଠା ୯. Retrieved 27 July 2018.[permanent dead link]
  5. "ବିଷୁବ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା" (PDF). ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଚାର ସମିତି. Archived (PDF) from the original on 8 October 2020. Retrieved 9 October 2020.
  6. "Sarala Award Recipients". IMFA. Retrieved 4 March 2017.
  7. "ମନୁଷ୍ୟ ହୃଦୟକୁ ଜିତିଛି ସାହିତ୍ୟ". dharitri.com. ୧୧ ଅପ୍ରେଲ ୨୦୧୦. Retrieved 31 March 2021. {{cite web}}: Check date values in: |date= (help)
  8. https://web.archive.org/web/20250316042601/https://www.dharitri.com/eminent-poet-padmabhushan-ramakant-rath-pass-away/

ଅଧିକ ତଥ୍ୟ

[ସମ୍ପାଦନା]