ତାଳଚେର
| ତାଳଚେର | |
| — ସହର — | |
| ଦିଗବାରେଣି | 20°57′N 85°13′E / 20.95°N 85.22°E |
| ଦେଶ | ଭାରତ |
| ରାଜ୍ୟ | ଓଡ଼ିଶା |
| ଭାରତର ଜିଲାସବୁ | ଅନୁଗୋଳ |
| ଲୋକସଂଖ୍ୟା | ୩୪,୯୮୪ (2001[update]) |
| ସମୟ ଜୋନ | ଆ.ଏସ.ଟି (ୟୁଟିସି +୫.୩୦) |
| ପରିସୀମା |
• 78 metres (256 ft) |
| ବେବସାଇଟ | [http://www |
ତାଳଚେର (କୋଇଲା ସହର ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣା) ଉଦ୍ୟୋଗ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଦୃତଗତିରେ ବିକାଶ କରୁଥିବା ଓଡ଼ିଶାର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସହର ଓ କୋଇଲା ରପ୍ତାନି କେନ୍ଦ୍ର ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ। ଓ ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ କଳାହୀରାର ସହର ବୋଲି କହନ୍ତି
ଭୂଗୋଳ
[ସମ୍ପାଦନା]ଇତିହାସ
[ସମ୍ପାଦନା]ତାଳଚେର ରାଜ୍ୟର ଭିତ୍ତିସ୍ଥାପନ ସପ୍ତଦଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ହିଁ ହୋଇଥିଲା । ଇତି ପୂର୍ବେ ତାଳଚେର ଓଡ଼ିଶାର (ପୁରୀ) ରାଜାମାନଙ୍କ ନିୟନ୍ତ୍ରାଣାଧୀନ ଥିଲା । ତାଳଚେର ଇତିହାସ ସଂପର୍କରେ କୌଣସି ପ୍ରାମାଣିକ ଅଥବା ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ଇତିହାସ ଖୋଜିଲେ ମିଳେନାହିଁ । ଜନଶ୍ରୁତିରେ ଏହି ରାଜ୍ୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଥିଲେ ସଙ୍କର୍ଷଣ ନାମରେ ଜୟପୁର ରାଜାଙ୍କର ଜଣେ ବଂଶଧର । ସେ ଥିଲେ ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀ ଏବଂ ପ୍ରାୟ ଦ୍ୱାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଶାସନ କରୁଥିଲେ ।
କଥିତ ଅଛି ଯେ ଥରେ ରାଜା ସଂକର୍ଷଣ ତାଙ୍କ ଚାରି ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ସାଥୀରେ ନେଇ ଏକ ତୀର୍ଥ ଯାତ୍ରାରେ ଜଗନ୍ନାଥ ଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ପୁରୀ ଆସିଥିଲେ । ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀ ହୋଇଥିବାରୁ ସେମାନେ ଗର୍ବରେ ପୁରୀ ରାଜାଙ୍କୁ ପ୍ରଣିପାତ କଲେ ନାହିଁ, ଫଳରେ ରାଜା ଜଗନ୍ନାଥ ଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଲେ ନାହିଁ । ଦୁଇ ଭାଇଙ୍କୁ ରାଜା ହତ୍ୟା କଲେ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଦୁଇ ଭାଇ ଲାଧରା (ଅଧୁନା ନାଧରା ) ପଳାୟନ କଲେ ଏବଂ ସେଠାରେ ଭୀମନଗରୀ ନାମରେ ଏକ ଦୁର୍ଗ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ଥିଲେ । ରାମଚଣ୍ଡୀ ଠାକୁରାଣୀଙ୍କ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା ପାଇଁ ଏକ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ନାଧରା ବର୍ତ୍ତମାନ ଢେଙ୍କାନାଳ ରାଜ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ସେ ଦୁଇ ଭାଇଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ ଉଦୟକର ସେଠାରେ ରାଜା ହେଲେ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଜଣଙ୍କ ବଣେଇ ଯାଇ ରାଜା ହେଲେ । କଥିତ ଅଛି ଉଦୟକର ପରଜଙ୍ଗ, ସୁବଳୟା ପ୍ରଭୃତି ଜୟ କରିଥିଲେ, ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଗୋବିନ୍ଦ ବୀରବର “ହରିଚନ୍ଦନ” ଉପାଧି ଧାରଣକରି ତାଙ୍କ ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ହୋଇଥିଲେ । ବର୍ତ୍ତମାନ ତାଳଚେରର ଦୁର୍ଗାପୁର ଗ୍ରାମଟି ଥିଲା ଭୀମନଗରୀର ରାଜଧାନୀ । ତାଳଚେର ଦଣ୍ଡପାଟ ଅଞ୍ଚଳଟି ଅନେକ ପ୍ରଗଣା ବା ବିଷଦ୍ୱାରା ଗଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଓଡ଼ିଶାର ରାଜା ପ୍ରତାପରୁଦ୍ର ଦେବ (୧୫୦୪ – ୧୫୩୨)ଙ୍କ ରାଜତ୍ୱ କାଳରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳଟି ଉଦୟକର ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ଥିଲା । ଉଦୟକରଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ପରେ କ୍ରମାନ୍ୱୟରେ ଗୋବିନ୍ଦ ମୁକୁନ୍ଦ ମନାଇ, ଗୋବିନ୍ଦ, ବନମାଳୀ, ହରିହର ଏବଂ ପଦ୍ମନାଭ ରାଜା ହୋଇଥିଲେ । ପଦ୍ମନାଭ ଶତୃମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରାଜିତ ହେଲେ ଏବଂ ସୁବଳୟା ଛାଡି ଚାଲିଗଲେ । ଏହା ପରେ ଓଡ଼ିଶାର ଶେଷ ରାଜା ମୁକୁନ୍ଦ ଦେବ ସ୍ୱର୍ଗାରୋହଣ କଲେ ଏବଂ ଓଡ଼ିଶାରେ ଅରାଜକତା ଓ ଚରମ ବିଶୃଙ୍ଖଳା ଦେଖାଗଲା । ୧୫୫୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ କଟକର ଯାଜପୁରଠାରେ ଏକ ବିରାଟ ଯୁଦ୍ଧରେ ସେ ମୁସଲମାନ ସେନାଧ୍ୟକ୍ଷ କଳାପାହାଡଦ୍ୱାରା ନିହତ ହୋଇଥିଲେ । ଏହି ଅରାଜକତା ମଧ୍ୟରେ ଦଣ୍ଡପାଟର ସେନାଧ୍ୟକ୍ଷ ତାଙ୍କ ପଡୋଶୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ନିଜର ଆଧିପତ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲେ । ରାଜା ପଦ୍ମନାଭ ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ ନଦୀପାର ହୋଇ ତାଳେଶ୍ୱରୀ ଠାକୁରାଣୀଙ୍କ ନିକଟରେ ଏକ ଦୁର୍ଗ ସ୍ଥାପନ କଲେ କିନ୍ତୁ ପରେ ସେ ଖଣ୍ଡୁଆଳଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । କଥିତ ଅଛି ଯେ ତାଳେଶ୍ୱରୀ ଠାକୁରାଣୀ ଥରେ ତାଙ୍କୁ ସ୍ୱପ୍ନରେ ଦେଖାଦେଇ କହିଲେ, ଯଦି ତୁ ମୋତେ ତାଳବଣୀରେ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରିବୁ ତେବେ ଜୟଯୁକ୍ତ ହେବୁ । ରାଜା ଠାକୁରାଣୀଙ୍କ ଆଦେଶ ପାଳନ କଲେ ଓ ଜଙ୍ଗଲରେ ଏକ ବିରାଟ ବାଘ ହାବୁଡରେ ପଡ଼ିଲେ। ଏହାପରେ ଯେତେବେଳେ ଯୁଦ୍ଧ ହୁଏ, ସେ ଜୟଲାଭ କଲେ । ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟର ନାମ ହେଲା ତାଳଚେର ଏବଂ ସେହିକାଳରୁ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠାର ସ୍ମାରକୀ ଭାବେ ବାଘ ଚିହ୍ନଟି ରାଜ୍ୟର ପ୍ରତୀକ ଗୃହିତ ହୋଇଛି । ତାପରେ ବହୁବର୍ଷ ଧରି କେତେକ ରାଜା ଶାନ୍ତିରେ ତାଳଚେର ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କରିଥିଲେ । ତାଳଚେରର ଦୁର୍ଦ୍ଦିନ ଘନେଇ ଆସିଲା ୧୭୪୦ ମସିହାରେ, ଯେତେବେଳେ ତାଳଚେର ରାଜା ଓଡ଼ିଶା (ପୁରୀ) ରାଜାଙ୍କର ବିରାଗଭାଜନ ହୋଇ ଉଠିଲେ । ତାପରେ ଢେଙ୍କାନାଳ ରାଜା ନାଧରା ରାମଚଣ୍ଡୀ, ପରଜଙ୍ଗ, ସୁବଳୟା ଓ ପଳାଶୁଣୀ ପ୍ରଭୃତିକୁ ନିଜ ଶାସନାଧିନ କରିନେଇଥିଲେ । ପଦ୍ମନାଭ ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ ସପ୍ତଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଆଦ୍ୟ ଭାଗରେ ତାଳଚେରର ଶାସକ ଥିଲେ ଏବଂ ସେ ହିଁ ଥିଲେ ତାଳଚେରର ପ୍ରଥମ ରାଜା । ତାପରେ ବର୍ତ୍ତମାନର ଶାସକଙ୍କୁ ମିଶେଇ ଚଉଦ ଜଣ ତାଳଚେର ରାଜ୍ୟ ଶାସନ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ରାଜାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେହିହେଲେ ଜଣେ ମୋଗଲ କି ମରହଟ୍ଟା ସରକାରଙ୍କଠାରୁ କୋଣସି ଉପାଧି ଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ । ମାତ୍ର ରାଜା ଦୟାନିଧି ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ “ମହିନ୍ଦ୍ର ବାହାଦୁର” ଉପାଧି ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଓ ଅନୁଗୋଳ ବିଦ୍ରୋହବେଳେ ସେ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିବାରୁ ମଇ ୧୮ ତାରିଖ ୧୮୪୮ ମସିହାରେ ଏକ ଖିଲାତ୍ ଓ ହସ୍ତୀ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
- ପଦ୍ମନାଭ ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ
- ଚକ୍ରଧର ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ
- ଗୋପୀନାଥ ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ (୧୬୫୧ – ୧୭୧୧)
- ରାମଚନ୍ଦ୍ର ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ (୧୭୧୧ – ୧୭୨୯ )
- ପିତାମ୍ବର ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ (୧୭୨୯ – ୧୭୪୦)
- ଲାଲସିଂହ ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ (୧୭୪୦ – ୧୭୫୨)
- କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ (୧୭୫୨ – ୧୭୬୫)
- ଚନ୍ଦ୍ରଶେଖର ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ ( ୧୭୬୫ – ୧୭୬୬)
- ରାମଚନ୍ଦ୍ର ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ (୧୭୬୬ – ୧୭୭୪)
- ନିମାଇଁ ଚରଣ ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ (୧୭୭୪ – ୧୭୭୮)
- ଭାଗିରଥୀ ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ (୧୭୭୮ – ୧୮୪୬)
- ଦୟାନିଧି ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ (୧୮୪୬ – ୧୮୭୩)
- ରାମଚନ୍ଦ୍ର ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ (୧୮୭୩ – ୧୮୯୧)
- ରାଜା କିଶୋର ଚନ୍ଦ୍ର ବୀରବର ହରିଚନ୍ଦନ ୧୮୯୧ - ୧୯୪୫।
ଦର୍ଶନୀୟ ସ୍ଥାନ
[ସମ୍ପାଦନା]- ହିଙ୍ଗୁଳା ପୀଠ : ହିଙ୍ଗୁଳାଙ୍କ ଆଦି ପୀଠ ତାଳଚେରସ୍ଥ ଗୋପାଳ ପ୍ରସାଦର ସିଙ୍ଗଡା ନଦୀ ତଟସ୍ଥ ହିଙ୍ଗୁଳା ପୀଠ। ଦେବୀଙ୍କର ଅଗ୍ନି ସ୍ୱରୂପ ଉଭା ସ୍ଥଳୀ ସମସ୍ତ ଜାତି, ଧର୍ମ, ବର୍ଣ୍ଣର ଭକ୍ତଙ୍କ ଆରାଧନା ଅନ୍ୟତ୍ର ଦେଖା ଯାଏ ନାହିଁ। ଗୋପାଳଗଡସ୍ଥ ଦେବୀ ହିଙ୍ଗୁଳା ପୀଠ ସହ ଶ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ର ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ ପୁରାଣ ବର୍ଣ୍ଣିତ । ବିଦର୍ଭ ନରପତି ନଳଙ୍କ ସହ ଦେବୀ ହିଙ୍ଗୁଳାଙ୍କ ଶ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ର ଆଗମନ ସମୟରେ ଗୋପାଳ ପ୍ରସାଦଠାରେ ଦେବୀଙ୍କର ଶକ୍ତି ପୀଠ ଓ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ତାଙ୍କର କର୍ମକ୍ଷେତ୍ର ହେବ ବୋଲି ଦେବୀ ନଳ ରାଜାଙ୍କୁ ଜଣାଇଲେ।
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ସାହୁ, ବିଭୂତି ଭୂଷଣ. ତାଳଚେରର ସକ୍ଷିପ୍ତ ଇତିହାସ.
ସଦର ମହକୁମା: ଅନୁଗୋଳ | ||
| ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ |  | |
| ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳ | ||
| ପର୍ବପର୍ବାଣୀ, ଲୋକକଳା ଓ ଖାଦ୍ୟ | ||
| ସହର ଓ ସଦର ଅନ୍ୟ ଜିଲ୍ଲାରେ | ||