ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର ନାୟକ
ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର ନାୟକ | |
|---|---|
| ଜନ୍ମ | ୧୯୧୩ |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୧୮ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୪ |
| ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
| ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
| ସନ୍ତାନ | ବିନୋଦ ନାୟକ |
ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର ନାୟକ(୧୯୧୩-୨୦୦୪) ଜଣେ ଅତିବଡ଼ୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ ସମ୍ମାନପ୍ରାପ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟିକ ଥିଲେ ।[୧] ଗଳ୍ପ, ଉପନ୍ୟାସ, କବିତା, ନାଟକ ଭଳି ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ପାରମ୍ପାରିକ ବିଭାଗ ବ୍ୟତିତ, ଗୀତ ଓ ଗଜଲ ଲିଖନରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଦକ୍ଷ ଥିଲେ ।[୨]
ଜୀବନୀ
[ସମ୍ପାଦନା]ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର, ୧୯୧୩ ମସିହାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୩] ପିତା, ଟାଟା ଇସ୍ପାତ କାରଖାନାରେ ଜଣେ କେମିଷ୍ଟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲେ । ସେଥି ଯୋଗୁ ଜାମସେଦପୁରଠାରେ ତାଙ୍କର ପିଲାବେଳ କଟିଥିଲା । ସ୍କୁଲ ସମୟରୁ ସେ ଗୀତ, କବିତା ରଚନା ସହ ବଂଶୀ ଓ ହାରମୋନିୟମ ବଜେଇ ପାରୁଥିଲେ । ସ୍କୁଲ ମାଗାଜିନ ମଧ୍ୟ ସମ୍ପାଦନା କରୁଥିଲେ । ପଣ୍ଡିତ ବିଶ୍ୱନାଥ ମିଶ୍ର ଜାମସେଦପୁରଠାରେ ତାଙ୍କର ଓଡ଼ିଆ ଶିକ୍ଷକ ଥିଲେ ।
୧୯୩୬-୩୭ ମସିହା ବେଳକୁ ସେ ମଧ୍ୟ ଟାଟା ଇସ୍ପାତ କାରଖାନାରେ ଚାକିରି କରିବା ଆରମ୍ଭ କରି ସାରିଥିଲେ । ମାତ୍ର ୨୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ସେ ବିରହିଣୀ ନାମକ ଏକ କବିତା ଲେଖି "ଗଞ୍ଜାମ କବି ସମ୍ମେଳନୀ"ରେ "କୃପାସିନ୍ଧୁ ପଟ୍ଟଦେବ" ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣପଦକ ଲାଭ କରିଥିଲେ । ଏ ପୁରସ୍କାର ତାଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ପରିଚିତି ଆଣି ଦେଇଥିଲା । ୧୯୩୪ ମସିହାରେ ସେ ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳ ଲୋକଙ୍କୁ ଏକତ୍ରିତ କରିବା ପାଇଁ "ସିଂହଭୂମୀ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ସମାଜ" ଗଠନ କରିଥିଲେ ଓ ବିଚ୍ଛିନ୍ନାଞ୍ଚଳ ଲୋକଙ୍କ ଆଶା ଓ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ଲୋକଲୋଚନକୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ପତ୍ରିକା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ବିଚ୍ଛିନ୍ନରେ ମଜଦୂର ନାମକ ଏକ କବିତା ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିବାରୁ ସେ କାରଖାନା ମାଲିକଙ୍କର ରୋଷର ଶିକାର ହୋଇଥିଲେ ଓ ତାଙ୍କୁ ଚାକିରିରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବାକୁ ପଡିଥିଲା । ୧୯୩୪-୫୪ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଜାମସେଦପୁରଠାରେ ରହି ସାହିତ୍ୟ ରଚନା କରିଚାଲିଥିଲେ । ୧୯୫୪ରେ ସେ ରାଉରକେଲା ଚାଲି ଯାଇଥିଲେ । ସେଠାରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ସାହିତ୍ୟ ସାଧନା ଜାରୀ ରହିଥିଲା । ୧୯୬୨ ମସିହାରେ ରାଉରକେଲାଠାରେ ସେ "ରାଉରକେଲା ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିଷଦ" ନାମକ ଏକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗଠନ କରିଥିଲେ । "ରୂପଶ୍ରୀ ଥିଏଟର" ଓ "ଭାରତୀ ନାଟ୍ୟ ମନ୍ଦିର" ଗଠନ କରି ସେ ନାଟକ ଓ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଆଦିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ । ୧୯୬୭ରେ ସେ ରାଉରକେଲା ଛାଡି, ଜଟଣିକୁ ଚାଲି ଆସିଥିଲେ ଓ ୧୯୯୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେଠାରେ ଲେଖାଲେଖି କରୁଥିଲେ । ୧୯୯୮ ମସିହାରେ ସେ ଆଲଜିମର ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ସେ ଦିଲ୍ଲୀରେ ରହୁଥିବା ସାନ ପୁଅ ପାଖକୁ ଚାଲି ଯାଇଥିଲେ । ୨୦୦୪ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୧୮ତାରିଖରେ ତାଙ୍କର ତିରୋଧାନ ଘଟିଥିଲା ।
ରଚନାବଳୀ
[ସମ୍ପାଦନା]ଲକ୍ଷ୍ମୀଧର ପ୍ରାୟ ୨୫ଟି ଉପନ୍ୟାସ, ୩ଟି ନାଟକ, ୬ଟି କବିତା ସଂକଳନ, ୫ଟି କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ସଂକଳନ ଓ ୩ଟି ପ୍ରବନ୍ଧ ସଂକଳନ ରଚନା କରିଥିଲେ । ଆମେରିକାରେ ଥିବା ସମୟରେ ସେ "ଉସ୍ତାଦ ଗୁଲାମ ଅଲ୍ଲୀ"ଙ୍କୁ ଶୁଣି ଗଜଲ ଲେଖିବାକୁ ଆଗଭର ହୋଇଥିଲେ । ଗଜଲ ସେତେବେଳେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ନୂଆ ଥିଲା । କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ତରଫରୁ ସେ ମିର୍ଜା ଗାଲିବଙ୍କ ଗଜଲକୁ ଓଡ଼ିଆରେ ଅନୁବାଦ କରିଥିଲେ ।[୪]
ଉପନ୍ୟାସ
[ସମ୍ପାଦନା]- ରକ୍ତଝରା ଭୋର
- ହା’ରେ ଦୁର୍ଭାଗା ଦେଶ
- ଉଦ୍ଭ୍ରାନ୍ତ
- ମୋ ସ୍ୱପ୍ନର ସହର
ନାଟକ
[ସମ୍ପାଦନା]- ଲାଲ୍ ଚାବୁକ୍
- ଧର୍ମପତ୍ନୀ[୫]
କବିତା
[ସମ୍ପାଦନା]- ସେ
- ଖୋଲା ଝରକା
ଗଜଲ
[ସମ୍ପାଦନା]- ଗଜଲ ଝରଣା
ସମ୍ପାଦନା
[ସମ୍ପାଦନା]- ସାଥୀ (ପୁସ୍ତକ)
- ଦିପ୍ତୀ (ପୁସ୍ତକ)
- ଆଲୋକ (ପତ୍ରିକା)
- ବିଚ୍ଛିନ୍ନ (ପତ୍ରିକା)
- ଚିତ୍ର ଲେଖା (ପତ୍ରିକା)
- ନବ ପତ୍ର (ପତ୍ରିକା)
- ରାଉରକେଲା ପୋଷ୍ଟ (ସମ୍ବାଦ ପତ୍ର)
- ଆଜିର ଡାକ (ସମ୍ବାଦ ପତ୍ର)
ସମ୍ମାନ ଓ ପୁରସ୍କାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ଅତିବଡ଼ୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ ସମ୍ମାନ - ୧୯୯୭[୬]
- ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର, ୧୯୮୦ (ମୋ ସ୍ୱପ୍ନର ସହର)
- ଓଡ଼ିଶା ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର[୭]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ http://odisha.gov.in/e-magazine/orissaannualreference/ORA-2004/pdf/eminent_literacy_luminaries_of_orissa.pdf
- ↑ The Indian P.E.N. P.E.N. All-India Centre. 1991.
- ↑ Jatindra Mohan Mohanty (1989). Into another intensity: essays on Oriya literature. Post-Graduate Dept. of English, Utkal University.
- ↑ D. S. Rao (1 January 2004). Five Decades: The National Academy of Letters, India : a Short History of Sahitya Akademi. Sahitya Akademi. pp. 123–. ISBN 978-81-260-2060-7.
- ↑ http://www.odiasahitya.com/members/memberprofile/?member=nayaklaxmidhar
- ↑ "ଆର୍କାଇଭ୍ କପି". Archived from the original on 2013-10-10. Retrieved 2016-09-22.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|1=(help) - ↑ ଓଡ଼ିଶା ସୋସାଇଟି ଅଫ ଆମେରିକାର ବାର୍ଷିକ ପତ୍ରିକା ୨୦୦୪
| International | |
|---|---|
| National | |
