ସାରଦା ପ୍ରସନ୍ନ ନାୟକ
Sarada Prasanna Nayak | |
|---|---|
| ସାରଦା ପ୍ରସନ୍ନ ନାୟକ | |
 | |
| ଜନ୍ମ | ୧୩ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୨୬ |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୦ (ବୟସ ୯୩)[୧] |
| ମୃତ୍ୟୁର କାରଣ | କୋଭିଡ-୧୯[୨] |
| ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
| ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ | ଭିକ୍ଟୋରିଆ ସ୍କୁଲ, କଟକ, ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ |
| ପ୍ରସିଦ୍ଧି | କଥାଚିତ୍ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଓ ଗୀତିକାର |
| ପିତାମାତା | ବାସୁଦେବ ନାୟକ, ସେବତୀ ନାୟକ |
| ସମ୍ପର୍କୀୟ | ସ୍ୱରୂପ ନାୟକ (ଭାଇ), ପାର୍ବତୀ ଘୋଷ (ଭଉଣୀ), ଗୌର ଘୋଷ (ଭିଣୋଇ) |
| ପୁରସ୍କାର | ଜୟଦେବ ପୁରସ୍କାର, ୨୦୧୩ |
ସାରଦା ପ୍ରସନ୍ନ ନାୟକ (୧୩ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୨୬ – ୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୨୦)[୨][୩] ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ କଥାଚିତ୍ର ଗୀତିକାର ଓ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଥିଲେ ।[୪] ସେ ୧୯୫୬ ମସିହାରେ ଭକ୍ତକବି ଜୟଦେବ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରୁ ସହନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଭାବରେ ନିଜ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ବ୍ୟତୀତ ସେ ରେଡ଼ିଓ ଓ ଦୂରଦର୍ଶନରେ ମଧ୍ୟ ସକ୍ରିୟ ରହିଆସିଥିଲେ । ସେ ତାଙ୍କ ନିର୍ମିତ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର କା, ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ସଂସାରରେ ପାରଦର୍ଶିତା ପାଇଁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରିଥିଲେ । ୨୦୧୩ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ତାଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସମ୍ମାନ ଜୟଦେବ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ ।[୫]
କୋଭିଡ-୧୯ରେ ପୀଡ଼ିତ ହୋଇ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଚିକିତ୍ସାଧୀନ ଅବସ୍ଥାରେ ୨୦୨୦ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୯ ତାରିଖ ଦିନ ତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।[୨][୧][୬]
ବାଲ୍ୟଜୀବନ ଓ ଶିକ୍ଷା
[ସମ୍ପାଦନା]ସାରଦା ପ୍ରସନ୍ନ ନାୟକ ୧୯୨୬ ମସିହା ଡିସେମ୍ବର ୧୩ ତାରିଖରେ ଅବିଭକ୍ତ କଟକ ଜିଲ୍ଲାର ବୟାଳିଶ ମୌଜା ଅନ୍ତର୍ଗତ ଧୂଳିଶ୍ୱର ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ବାସୁଦେବ ନାୟକ ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ ସେବତୀ ନାୟକ । ତାଙ୍କ ପିତା ମନମୋହନ ପ୍ରେସର ମ୍ୟାନେଜର ଥିଲେ । ସାରଦା ପ୍ରସନ୍ନ ନାୟକ ନିଜ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା କଟକ ମଧୁସୂଦନ ନଗରସ୍ଥିତ ଭିକ୍ଟୋରିଆ ସ୍କୁଲ (ବର୍ତ୍ତମାନର ଭକ୍ତମଧୁ ବିଦ୍ୟାପୀଠ)ରୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପରେ ସେ ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷାଗ୍ରହଣ କଲା ବେଳେ ନାଟକ ପାଇଁ ଆଗ୍ରହ ହୋଇଥିଲା ।
ବୃତ୍ତିଗତ ଜୀବନ
[ସମ୍ପାଦନା]ସାରଦା ପ୍ରସନ୍ନ ନାୟକଙ୍କୁ ନାଟକ ପାଇଁ ସୁରେନ ମହାନ୍ତି ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲା । ୧୯୪୮ରେ ଆକାଶବାଣୀ କଟକ ସ୍ଥାପନା ହେଲାପରେ ସେଠାରେ ମନୋରଞ୍ଜନ ଦାସଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାରେ ଗୋଟିଏ ନାଟକରେ ସହନାୟକ ଭୂମିକା ତାଙ୍କୁ ମିଳିଥିଲା । ୧୯୫୧ ମସିହାରୁ ସେ ନାଟକ ସଂଳାପ ରଚନା, ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଓ ସଂଗୀତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶିତ ନାଟକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଶଙ୍ଖାଳି, ସୁନାମାଟି ଓ ପରିଶୋଧ ଅନ୍ୟତମ । ମନୋରଞ୍ଜନ ଦାସଙ୍କ ଅଭିଳାଷ ନାଟକ ପାଇଁ ସେ ପ୍ରଥମେ ଗୀତ ଲେଖିଥିଲେ । ୧୯୭୩ ମସିହାରେ ଏକମାତ୍ର ଭାରତୀୟ ଭାବରେ ସେ ଲଣ୍ଡନଠାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ସିଇଡିଓ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୋଗଦେବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେ ଚାର୍ଲସ ଡିକେନ୍ସଙ୍କ ବାସଭବନରେ ରହିଥିଲେ । ରାମାୟଣର ଭରତଙ୍କ ଚରିତ୍ରକୁ ନେଇ ରଚିତ ତାଙ୍କ ସ୍କ୍ରିନ ପ୍ଲେ ବ୍ରଦର୍ଲି ଲଭ ସେଠାରେ ମଞ୍ଚସ୍ଥ ହୋଇଥିଲା ।
ନାଟକରେ ତାଙ୍କ ଅଭିନୟରେ ଅଭିଭୂତ ହୋଇ ଆସାମର ପୂର୍ବତ୍ତନ ରାଜ୍ୟପାଳ ଲୋକନାଥ ମିଶ୍ର ତାଙ୍କୁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର କରିବାପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥିଲେ । କଲିକତାର ଷ୍ଟୁଡିଓ ଦେଖି ସେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ବାବଦରେ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିଥିଲେ । ଭକ୍ତକବି ଜୟଦେବ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଚିତ୍ରନାଟ୍ୟ ଲେଖିବା ଓ ସହନିର୍ଦ୍ଦେଶନା କରି ସେ ନିଜର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ମୁଖ୍ୟତଃ ବଙ୍ଗାଳୀ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ହେଉଥିଲା । ସେ ପ୍ରଥମ ଓଡ଼ିଆ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଭାବରେ ଛଦ୍ମନାମ "ସିଦ୍ଧାର୍ଥ" ବ୍ୟବହାର କରି ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଧାରଉଧାର କରି ସେ ୯୫,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରି ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରଟି ସିନେମାହଲରେ ୧୦୦ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିଥିଲା । ଲକ୍ଷ୍ମୀର ସଫଳତା ପରେ ସେ କା, ସ୍ତ୍ରୀ ଓ ସଂସାର ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଲକ୍ଷ୍ମୀ, କା ଓ ସ୍ତ୍ରୀ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପାଇଁ ସେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପୁରସ୍କାର ଲାଭ କରିଥିଲେ । ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ନିର୍ମାଣ କଳାରେ ସେ ଭି ଶାନ୍ତାରାମଙ୍କୁ ନିଜର ପ୍ରେରଣା ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।
ନାଟକ
[ସମ୍ପାଦନା]- ଶଙ୍ଖାଳି
- ସୁନାମାଟି
- ପରିଶୋଧ
କଥାଚିତ୍ର
[ସମ୍ପାଦନା]- ଭକ୍ତକବି ଜୟଦେବ (୧୯୬୨, ସହନିର୍ଦ୍ଦେଶକ)[୭]
- ଲକ୍ଷ୍ମୀ (୧୯୬୨)
- କା (୧୯୬୬, ଛଦ୍ମନାମ "ସିଦ୍ଧାର୍ଥ" ଦେଇ ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଥିଲେ)
- ସ୍ତ୍ରୀ (୧୯୬୮)[୮]
- ସଂସାର (୧୯୭୧)
- ତମସା ତୀରେ (୧୯୮୮)
ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ
[ସମ୍ପାଦନା]- ଜୟଦେବ ପୁରସ୍କାର - ୨୦୧୩[୫]
- ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ପୁରସ୍କାର (ଲକ୍ଷ୍ମୀ-୧୯୬୩, କା- ୧୯୬୬, ସ୍ତ୍ରୀ-୧୯୬୮)
- ନାଟ୍ୟଶ୍ରୀ ସମ୍ମାନ
- ବାଣୀଚିତ୍ର ସମ୍ମାନ
- ଚିନ୍ତ ଓ ଚେତନା ସମ୍ମାନ[୯]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦ ୧.୧ "Odia filmmaker, director of 'Laxmi' Sarada Prasanna Nayak passes away". KalingaTV. 9 September 2020. Retrieved 9 September 2020.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ Sep 9, ip Bal / TNN / (9 September 2020). "Veteran filmmaker Sarada Prasanna Nayak passes away | Bhubaneswar News - Times of India". The Times of India (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 9 September 2020.
{{cite news}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ "ଇର୍ଷା ଓ ଅସୂୟା ଭାବ ଫିଲ୍ମ ଜଗତର ଚିରାଚରିତ ପ୍ରଥା". ନିତିଦିନ. Retrieved 22 May 2016.[permanent dead link]
- ↑ "ଆର୍କାଇଭ୍ କପି". Archived from the original on 2016-08-16. Retrieved 2014-11-28.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|1=(help) - ↑ ୫.୦ ୫.୧ "'Films these days lack values'". www.telegraphindia.com. 16 October 2014. Retrieved 9 September 2020.
- ↑ "Lyricist, Odia film director Sarada Prasanna Nayak passes away". Prameyanews. 9 September 2020. Retrieved 9 September 2020.
- ↑ ସୁଶାନ୍ତ. "ଯେଉଁ ଫିଲ୍ମରେ ବଳିଷ୍ଠ ବାର୍ତ୍ତା ନାହିଁ". ରବିବାର ସମ୍ବାଦ. ସମ୍ବାଦ. Retrieved 29 November 2014.
- ↑ http://timesofindia.indiatimes.com/city/bhubaneswar/Mohapatras-Sala-Budha-bags-awards-in-7-categories/articleshow/45141405.cms
- ↑ ଧରିତ୍ରୀ ଛୁଟିଦିନ ୨୬/୦୧/୨୦୧୫ ପୃଷ୍ଠା ୬
ଅଧିକ ତଥ୍ୟ
[ସମ୍ପାଦନା]- ଇଣ୍ଟରନେଟ ମୁଭି ଡାଟାବେସରେ ସାରଦା ପ୍ରସନ୍ନ ନାୟକ