କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲା

କଳାହାଣ୍ଡି
—  ଜିଲା  —
କଳାହାଣ୍ଡି କଳାହାଣ୍ଡିର ଅବସ୍ଥାନ ଓଡ଼ିଶାରେ ଓ ଭାରତ
ଦିଗବାରେଣି	20.083°N 83.2°E / 20.083; 83.2
ଦେଶ	ଭାରତ
ରାଜ୍ୟ	ଓଡ଼ିଶା
ସଦର ମହକୁମା	ଭବାନୀପାଟଣା
ଜିଲାପାଳ	ଶ୍ରୀ, ଆର.ଏସ ଗୋପାଳନ, ଆଇ.ଏ.ଏସ
ସାଂସଦ	ଭକ୍ତ ଚରଣ ଦାସ, ଆଇ.ଏନ.ସି
ସଂସଦ	କଳାହାଣ୍ଡି
ବିଧାନ ସଭା	୫, ୭୭-ଲାଞ୍ଜିଗଡ଼, ୭୮-ଜୁନାଗଡ଼, ୭୯-ଧର୍ମଗଡ଼, ୮୦-ଭବାନୀପାଟଣା, ୮୧-ନର୍ଲା
ଲୋକସଂଖ୍ୟା • ଘନତା	୧୩,୩୫,୪୯୪ (2001) • 169/km2 (438/sq mi)
ପୁରୁଷ-ନାରୀ ଅନୁପାତ	0.999 ♂/♀
ସରକାରୀ ଭାଷାସବୁ	ଓଡ଼ିଆ, ହିନ୍ଦୀ, ଇଂରାଜୀ
ସମୟ ଜୋନ	ଆ.ଏସ.ଟି (ୟୁଟିସି +୫.୩୦)
ପରିସୀମା	7,920 square kilometres (3,060 sq mi)
କୋଡ଼ • ପିନକୋଡ଼ • ୭୬୬ xxx • ଗାଡ଼ି • OR-08
ବେବସାଇଟ	kalahandi.nic.in

କଳାହାଣ୍ଡି (ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରେ କଳାହାନି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଥାଏ) ଭାରତର ଓଡ଼ିଶାରେ ଥିବା ଏକ ଜିଲା । ଏହା ଏକ ପୁରାତନ ସଭ୍ୟତାର ମୂଳକେନ୍ଦ୍ର ଭାବରେ ବିବେଚିତ । ପ୍ରତ୍ନତତ୍ଵ ପ୍ରମାଣ ଅନୁସାରେ ଏଠାରେ ପ୍ରସ୍ତର ଯୁଗ ଓ ଲୋହ ଯୁଗର ମାନବ ବସତିର ସୂଚନା ମିଳିଥାଏ ।

ଅସୁରଗଡ଼ ଠାରେ ୨୦୦୦ ବର୍ଷ ଆଗରୁ ଏକ ଉନ୍ନତ, ସଭ୍ୟ ଓ ସହର ଜନ ବସତି ଠାବ ଜଣାଯାଏ ।

ଆଗ କାଳରେ ଏହା ମହାକାନ୍ତର' (ଅର୍ଥ ବିଶାଳ ଜଙ୍ଗଲ) ଓ କାରୁଣ୍ଡା ମଣ୍ଡଳ (କାରୁଣ୍ଡାର ଅର୍ଥ ମାଣିକ) ଭାବରେ ଜଣ ଥିଲା ଯାହା ଏଠାରେ ମାଣିକ , ଲାଲ ପଥର , ବେରୁଜ , ନୀଲମ , ଓ ଆଲେକଜାଣ୍ଡ୍ରା ଆଦି ମିଲୁଥିବାର ଜଣାଯାଏ । ମାଣିକେଶ୍ଵରୀ (ମାଣିକର ଠାକୁରାଣୀ) କଳାହାଣ୍ଡିର ଅଧିଷ୍ଠାତ୍ରୀ ଦେବୀ ଯାହାଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଏହି ଜିଲାର ଇତିହାସ ସହ ଯୋଡ଼ା । ଏହା ଫିରିଙ୍ଗି ଶାସନ କାଳରେ ଏକ ରାଜ ଶାସନାଧୀନ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା ଓ କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲା "କଳାହାଣ୍ଡି" ଓ ନୂଆପଡ଼ାକୁ ନେଇ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା । ୧୯୬୭ରେ, ଶାସନର ସୁବିଧା ନିମନ୍ତେ କଳାହାଣ୍ଡିର କାଶୀପୁର ବ୍ଲକ ରାୟଗଡ଼ା ଜିଲାକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଗଲା । ୧୯୮୦ରେ, କଳାହାଣ୍ଡିର ନାଆଁ ପଛୁଆ ଓ ଅନାହାର ମୃତ୍ୟୁ ସହ ଯୋଡ଼ାଗଲା । ତେବେ ଏସବୁ ସତ୍ତ୍ୱେ ବି ଇତିହାସ, ଚାଷ ବାସ, ବନ ସମ୍ବଳ, ମୁଲ୍ୟବାନ ପଥର, ବକ୍ସାଇଟ, ଲୋକନାଟ, ହାତକାମ ଓ କଳାରେ ଏହା ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ଜିଲା । ୧୯୯୩ରେ, ନୂଆପଡ଼ା ସଦର ମହକୁମା ଏକ ଅଲଗା ଜିଲା ଭାବରେ ଗଢ଼ାଗଲା, କିନ୍ତୁ କଳାହାଣ୍ଡି ଲୋକସଭା ନିବଚନ ମଣ୍ଡଳୀରେ ଏବେ ଯାଏଁ ବି କଳାହାଣ୍ଡି ଓ ନୂଆପଡ଼ା ଜିଲା ଅଛି।

ଭୂଗୋଳ

ଫାଇଲ:Kalahandi-Nature.jpg

କଳାହାଣ୍ଡିର ପ୍ରକୃତି

କଳାହାଣ୍ଡି 20°4′58.8″N 83°12′0″E ରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଓ ଏହା ଓଡ଼ିଶାର ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଭାଗକୁ ନେଇ ତିଆରି । ଏହାର ଉତ୍ତରରେ ବଲାଙ୍ଗିର ଓ ନୂଆପଡ଼ା ଜିଲା, ଦକ୍ଷିଣରେ ନବରଙ୍ଗପୁର, କୋରାପୁଟ ଓ ରାୟଗଡ଼ା ଓ ପୁର୍ବରେ କନ୍ଧମାଳ ଓ ବଉଧ ଜିଲା ଅବସ୍ଥିତ ।

ଲୋକକଳା =

କଳାହାଣ୍ଡି ଆକ୍ଷରିକ ଭାବରେ କଳାରେ ଭରା ହାଣ୍ଡିକୁ ବୁଝାଇଥାଏ । ଏହି ଶବ୍ଦ ଗୁଡ଼ହାଣ୍ଡି ଗୁମ୍ଫାରେ କଳା ଓ ନାଲି ରଙ୍ଗରେ ଖୋଦିତ ପ୍ରାକ-ଐତିହାସିକ କଳାରୁ ଆସିଥିବା ବିଶ୍ଵାସ କରାଯାଇଥାଏ । ଏଠାରେ ପଥରରେ ତିଆରି ନାନା ଅଳଙ୍କାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ହବସିପୁରୀ ଢାଞ୍ଚାରେ ତିଆରି ଶାଢ଼ୀ ଏଠାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଖଲିପଦରର କାଠ କମ ମଧ୍ୟ ଦେଶ ବିଦେଶକୁ ରପ୍ତାନି କରାଯାଇଥାଏ ।

ଲୋକ ନାଟ

ଫାଇଲ:GhumuraDance.JPG

Ghumura Dance

କଳାହାଣ୍ଡିରେ ନାନା ପ୍ରକାର ଆଦିବାସୀ ଓ ଅଣ-ଆଦିବାସୀ ନାଟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଏଠାକାର ନାଚ ବଲାଙ୍ଗିର ଓ ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲାରେ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଡାଲଖାଇ, ଜାଇଫୁଲ, ରସରକେଳି, ସଜନୀ' ଆଦି ନାଚ ସହ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ସାରି ଗୀତ, ଫୋଲିଆ ଗୀତ, ପ୍ରକୃତି ସହ ଯୋଡ଼ା ନାନାପ୍ରକାରର ଗୀତ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ପ୍ରଚଳିତ ଯାହା କୋରାପୁଟ ଜିଲାର ବୋରିଆ ଗୀତ, ନିଆଳିମାଳି, କଳାକୋଳିକ ଆଦି ଗୀତ ସହ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଥିବାର ଦେଖାଯାଏ ।

ଫାଇଲ:Ghumura.JPG

Ghumura Folk Dance from Kalahandi

ବାହାର ଲିଙ୍କ

• Koshal Discussion and Development Forum
• Official website
• Blog of Kalahandia
• Kalahandia, an e-Group Club
• Map of Kalahandi
• Map of Kalahandi
• Important Phone Numbers
• Antodaya Kalahandi
• Indravati Project
• Sahabhagi Vikash Abhiyan
• Odissi & Sambulpuri Folk Performing Dancers in USA