ପ୍ରତାପ ସିନ୍ଧୁକେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
(Pratapa Sindhukeswara templeରୁ ଲେଉଟି ଆସିଛି)
ସିନ୍ଧୁକେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର
Religion
ଅନୁବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ
Districtଭଦ୍ରକ
Location
ସ୍ଥାନଅଣିଜୋର
Countryଭାରତ

ପ୍ରତାପ ସିନ୍ଧୁକେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର ଓଡ଼ିଶାର ଭଦ୍ରକ ଜିଲ୍ଲାସ୍ଥିତ ବନ୍ତ ବ୍ଳକର ଅଣିଜୋର(ଅଣିଜୋ)ଠାରେ ଥିବା ଏକ ଶିବ ମନ୍ଦିର । ପ୍ରତାପ ସିନ୍ଦୁକେଶ୍ୱର ଓଡ଼ିଶାର ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ ଶିବଲିଙ୍ଗ ଭାବେ ମାନ୍ୟତା ପାଇଛନ୍ତି ।ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକଙ୍କ କହିବା ଅନୁସାରେ ସିନ୍ଦୁକେଶ୍ୱରଙ୍କ ଲିଙ୍ଗ ପ୍ରତିବର୍ଷ ବଢୁଛନ୍ତି । ଯେଉଁ ବସ୍ତ୍ର ତାଙ୍କୁ ଲାଗି କରାଯାଇଥାଏ, କିଛି ଦିନ ପରେ ତାହା ଛୋଟ ହୋଇଯାଏ । ସେଥିରୁ ଜଣାଯାଏ ବାବାଙ୍କ ଲିଙ୍ଗ ବୃଦ୍ଧି ହେଉଛି । ଆରଡ଼ିର ଆଖଣ୍ଡଳମଣି ହେଉଛନ୍ତି ସାନ ଭାଇ ଓ ଅଣିଜୋର ସିନ୍ଦୁକେଶ୍ୱର ହେଉଛନ୍ତି ବଡ଼ଭାଇ । [୧] ଏହି ମନ୍ଦିର ୧୯ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ଦିରର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ୱରେ ଗଣେଶ, ହନୁମାନ, ଜଗନ୍ନାଥ, ପାର୍ବତୀ, ରାମ ଆଦି ଦେବଦେବୀଙ୍କ ଛୋଟ ମନ୍ଦିରମାନ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି । [୨]

କିମ୍ବଦନ୍ତୀ[ସମ୍ପାଦନା]

୧୯ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ସାଳନ୍ଦୀ ନଦୀର ତଟଦେଶରେ ପ୍ରତାପ ସିନ୍ଧୁକେଶ୍ୱରଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ ଘଟିଥିଲା । କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ, ନଦୀ ପାଖ ପାଦଚଲା ବାଟରେ ଜଣେ ଗଉଡୁଣୀ ନିତି ଦହି ବିକ୍ରି କରିବାକୁ ଗାଁକୁ ଯାଉଥିଲେ । ଦିନେ ଦହି ବିକ୍ରି କରି ଘରକୁ ଫେରିବା ବେଳେ ଅନତି ଦୂରରେ ଏକ ଗାଈ ଠିଆ ହୋଇଥିବା ଦେଖିଲେ । ଗାଈର ସ୍ତନରୁ କ୍ଷୀର ଝରୁଥିଲା । ସେ କ୍ଷୀର ପଡୁଥିବା ସ୍ଥାନରେ ଏକ ସୁନା କଙ୍କଣ ପରି ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ବସ୍ତୁଟିଏ ଦେଖିବାକୁ ପାଇଲେ । ଗଉଡୁଣୀ ଉକ୍ତ ସ୍ଥାନକୁ ଯାଇ ଶିବଲିଙ୍ଗ ଦେଖିଲେ । ଏହାକୁ ନେବା ଆଶା ରଖି ନିଜ ଦହି ହାଣ୍ଡିକୁ ଶିବଲିଙ୍ଗ ଉପରେ ଢାଙ୍କିଦେଇ ଘରକୁ ଫେରିଗଲେ । ଘରକୁ ଯାଇ ନିଜ ପତିଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ଘଟଣା କହିଲେ ଏବଂ ପରଦିନ ସକାଳୁ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ସହ ଏକ ଶାବଳ ନେଇ ସେହି ଶିବଲିଙ୍ଗକୁ ତାଡ଼ିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ଲିଙ୍ଗଟି ଭାରୀ ହୋଇଥିବାରୁ ଉଠାଇ ନପାରିବାରୁ ଗଉଡ଼ କ୍ରୋଧାନ୍ୱିତ୍ୱ ହୋଇ ସାବଳରେ ଲିଙ୍ଗକୁ ଏକ ଶକ୍ତ ପ୍ରହାର ଦେଇଥିଲେ । ଗଉଡ଼ର ପ୍ରହାର ଫଳରେ ଉକ୍ତ ଲିଙ୍ଗରୁ ରକ୍ତ ଝରିବାକୁ ଲାଗିଲା । ଏହି ଘଟଣା ଦେଖି ଗଉଡ଼ ଗଉଡ଼ୁଣୀ ନିଜର ଭୁଲ ବୁଝି କାନ୍ଦିବାକୁ ଲାଗିଲେ । ତାଙ୍କର କାନ୍ଦିବା ଦେଖି ହଠାତ ଆକାଶବାଣୀ ହେଲା "କ’ଣ ପାଇଁ କାନ୍ଦୁଛ?" । ଉଭୟ ଦମ୍ପତି ସମସ୍ତ ଘଟଣା ବଖାଣିଲେ । ଉତ୍ତର ଆସିଲା, "ମୁଁ ହେଉଛି ସେହି ଲିଙ୍ଗ, ତୁ ଯାହାକୁ ଲୋଭାସକ୍ତ ହୋଇ ନେବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରୁଥିଲୁ ଓ ଖୋଳି ନ ପାରିବାରୁ କ୍ରୋଧାନ୍ୱିତ ହୋଇ ପ୍ରହାର କରିଥିଲୁ । ମୋର ନାମ ବାବା ପ୍ରତାପ ସିନ୍ଧୁକେଶ୍ୱର । ତୁ ମୋତେ ପୂଜା କର, ତୋର ସମସ୍ତ ମନସ୍କାମନା ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିବି । ଏ ଅଞ୍ଚଳର ଅଭୀଷ୍ଟ ସିଦ୍ଧିଲାଭ ସଙ୍ଗେସଙ୍ଗେ ମୋର ମହିମା ପ୍ରଚାର ହେବ ।" ଏହା ପରଠାରୁ ବାବା ସିନ୍ଧୁକେଶ୍ୱର ନାମରେ ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି ଅଣିଜୋ ଗ୍ରାମରେ । [୨]

ଇତିହାସ[ସମ୍ପାଦନା]

ସିନ୍ଧୁକେଶ୍ୱରଙ୍କ ଆବିର୍ଭାବ ପରେ କାଶୀରୁ ରାମାନୁଜ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ସେଠାରେ ପହଞ୍ଚି ଲିଙ୍ଗକୁ ଦେଖି ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ମନ ବଳାଇଥିଲେ । ଲାଲଗୋରା ଗ୍ରାମର ଜମିଦାର ଯଶୋବନ୍ତ ଚୌଧୁରୀଙ୍କ ସହାୟତାରେ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇ ପୂଜା କରାଯାଇଥିଲା । ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲାର ସାମନ୍ତ ରାଧାଗୋବିନ୍ଦ ଦାସ, ଭଦ୍ରକ ବାଉଦଘରର ଓକିଲ ଗଣପତି ଦାସ, ଆଗରପଡ଼ାର ଜମିଦାର କୃଷ୍ଣ ଚରଣ ଦାସ ଆଦି ମନ୍ଦିର ତୋଳାଇବାରେ ସହଯୋଗ କରିଥିଲେ । ରାମାନୁଜ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ପରେ ଶୁକଦେବ ଦାସ, ତାଙ୍କ ଅନ୍ତେ ଗୋପାଳ ଦାସ ଓ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ମନ୍ଦିରର ଅଂଶୀଦାରମାନେ ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା କରୁଛନ୍ତି । [୨]

ପାଳିତ ପର୍ବପର୍ବାଣି[ସମ୍ପାଦନା]

ଏଠାରେ ମୁଖ୍ୟପର୍ବ ମହାଶିବରାତ୍ରି ପନ୍ଦର ଦିନ ବ୍ୟାପୀ ପାଳିତ ହୁଏ । ମନ୍ଦିରରେ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି, ମହାବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି, ଗଣେଶ ଚତୁର୍ଥୀ, ରଥଯାତ୍ରା, ଶୀତଳ ଷଷ୍ଠୀ, ଅଶୋକାଷ୍ଟମୀ, ରାମ ନବମୀ ଆଦି ପାଳିତ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ପର୍ବରେ ବାଲେଶ୍ୱର, ଭଦ୍ରକ, ମୟୂରଭଞ୍ଜ, ଯାଜପୁର, କେନ୍ଦୁଝର ଆଦି ଜିଲ୍ଲାରୁ ଭକ୍ତ ସମାଗମ ହୋଇଥାଏ । [୨]

ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]

  1. ସୂର୍ଯ୍ୟପ୍ରଭା, ୧୭ନଭେମ୍ବର ୨୦୧୧, ପୃଷ୍ଠା-୮
  2. ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ କରଶର୍ମା, ଜ୍ଞାନଦା (୯ ନଭେମ୍ବର ୨୦୧୪). "ଶୈବପୀଠ ବାବା ପ୍ରତାପ ସିନ୍ଧୁକେଶ୍ୱର". ସମାଜ. Retrieved ୯ ନଭେମ୍ବର ୨୦୧୪. {{cite news}}: Check date values in: |accessdate= and |date= (help)