ଆଲୁମିନିଅମ

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
(Aluminiumରୁ ଲେଉଟି ଆସିଛି)
Aluminium,  13Al
Spectral lines of aluminium
ସାଧାରଣ ଗୁଣ
ନାମ, ପ୍ରତୀକaluminium, Al
Appearancesilvery gray metallic
ଉଚ୍ଚାରଣUK: /ˌælj[invalid input: 'ʉ']ˈmɪniəm/ (listen)
AL-ew-MIN-ee-əm; US: /əˈljm[invalid input: 'ɨ']nəm/ (listen)
ə-LEW-mi-nəm
Aluminium in the periodic table
Hydrogen (other non-metal)
Helium (noble gas)
Lithium (alkali metal)
Beryllium (alkaline earth metal)
Boron (metalloid)
Carbon (other non-metal)
Nitrogen (other non-metal)
Oxygen (other non-metal)
Fluorine (halogen)
Neon (noble gas)
Sodium (alkali metal)
Magnesium (alkaline earth metal)
Aluminium (post-transition metal)
Silicon (metalloid)
Phosphorus (other non-metal)
Sulfur (other non-metal)
Chlorine (halogen)
Argon (noble gas)
Potassium (alkali metal)
Calcium (alkaline earth metal)
Scandium (transition metal)
Titanium (transition metal)
Vanadium (transition metal)
Chromium (transition metal)
Manganese (transition metal)
Iron (transition metal)
Cobalt (transition metal)
Nickel (transition metal)
Copper (transition metal)
Zinc (transition metal)
Gallium (post-transition metal)
Germanium (metalloid)
Arsenic (metalloid)
Selenium (other non-metal)
Bromine (halogen)
Krypton (noble gas)
Rubidium (alkali metal)
Strontium (alkaline earth metal)
Yttrium (transition metal)
Zirconium (transition metal)
Niobium (transition metal)
Molybdenum (transition metal)
Technetium (transition metal)
Ruthenium (transition metal)
Rhodium (transition metal)
Palladium (transition metal)
Silver (transition metal)
Cadmium (transition metal)
Indium (post-transition metal)
Tin (post-transition metal)
Antimony (metalloid)
Tellurium (metalloid)
Iodine (halogen)
Xenon (noble gas)
Caesium (alkali metal)
Barium (alkaline earth metal)
Lanthanum (lanthanoid)
Cerium (lanthanoid)
Praseodymium (lanthanoid)
Neodymium (lanthanoid)
Promethium (lanthanoid)
Samarium (lanthanoid)
Europium (lanthanoid)
Gadolinium (lanthanoid)
Terbium (lanthanoid)
Dysprosium (lanthanoid)
Holmium (lanthanoid)
Erbium (lanthanoid)
Thulium (lanthanoid)
Ytterbium (lanthanoid)
Lutetium (lanthanoid)
Hafnium (transition metal)
Tantalum (transition metal)
Tungsten (transition metal)
Rhenium (transition metal)
Osmium (transition metal)
Iridium (transition metal)
Platinum (transition metal)
Gold (transition metal)
Mercury (transition metal)
Thallium (post-transition metal)
Lead (post-transition metal)
Bismuth (post-transition metal)
Polonium (post-transition metal)
Astatine (halogen)
Radon (noble gas)
Francium (alkali metal)
Radium (alkaline earth metal)
Actinium (actinoid)
Thorium (actinoid)
Protactinium (actinoid)
Uranium (actinoid)
Neptunium (actinoid)
Plutonium (actinoid)
Americium (actinoid)
Curium (actinoid)
Berkelium (actinoid)
Californium (actinoid)
Einsteinium (actinoid)
Fermium (actinoid)
Mendelevium (actinoid)
Nobelium (actinoid)
Lawrencium (actinoid)
Rutherfordium (transition metal)
Dubnium (transition metal)
Seaborgium (transition metal)
Bohrium (transition metal)
Hassium (transition metal)
Meitnerium (unknown chemical properties)
Darmstadtium (unknown chemical properties)
Roentgenium (unknown chemical properties)
Copernicium (transition metal)
Ununtrium (unknown chemical properties)
Flerovium (unknown chemical properties)
Ununpentium (unknown chemical properties)
Livermorium (unknown chemical properties)
Ununseptium (unknown chemical properties)
Ununoctium (unknown chemical properties)
B

Al

Ga
magnesiumaluminiumsilicon
ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ (Z)13
ଶ୍ରେଣୀ, ବ୍ଳକgroup 13, p-block
ପର୍ଯ୍ୟାୟperiod 3
ମୌଳିକ ପ୍ରକାର  post-transition metal
ମାନକ ପରମାଣବିକ ଓଜନ (±) (Ar)୨୬.୯୮୧୩୮୬(13)
ଇଲେକ୍‌ଟ୍ରୋନ୍ ବିନ୍ୟାସ[Ne] 3s2 3p1
per shell
2, 8, 3
ଭୌତିକ ଗୁଣ
ଅବସ୍ଥାsolid
ଗଳନାଙ୍କ933.47 K ​(660.32 °C, ​1220.58 °F)
ସ୍ଫୁଟନାଙ୍କ2792 K ​(2519 °C, ​4566 °F)
Density near r.t.2.70 g/cm3
when liquid, at m.p.2.375 g/cm3
Heat of fusion10.71 kJ/mol
Heat of 294.0 kJ/mol
Molar heat capacity24.200 J/(mol·K)
 pressure
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 1482 1632 1817 2054 2364 2790
Atomic properties
Oxidation states3, 2[୧], 1[୨]amphoteric oxide
ElectronegativityPauling scale: 1.61
energies
(more)
Atomic radiusempirical: 143 pm
Covalent radius୧୨୧± pm
Van der Waals radius184 pm
Miscellanea
Crystal structureface-centered cubic (fcc)
Face-centered cubic crystal structure for aluminium
Speed of sound thin rod(rolled) 5,000 m/s (at r.t.)
Thermal expansion23.1 µm/(m·K) (at 25 °C)
Thermal conductivity237 W/(m·K)
Electrical resistivity28.2 n Ω·m (at 20 °C)
Magnetic orderingparamagnetic[୩]
Young's modulus70 GPa
Shear modulus26 GPa
Bulk modulus76 GPa
Poisson ratio0.35
Mohs hardness2.75
Vickers hardness167 MPa
Brinell hardness245 MPa
CAS Number7429-90-5
ଇତିହାସ
PredictionAntoine Lavoisier[୪] (1787)
First isolationFriedrich Wöhler[୪] (1827)
Named byHumphry Davy[୪] (1807)
Most stable isotopes of aluminium
iso NA half-life DM DE (MeV) DP
26Al trace ୭.୧୭×୧୦yr β+ 1.17 26Mg
ε - 26Mg
γ 1.8086 -
27Al 100% 27Al is stable with 14 neutrons
| references

ଆଲୁମିନିଅମ ହେଉଛି ଏକ ରାସାୟନିକ ମୌଳିକ ଯାହାର ପ୍ରତୀକ Alପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ ୧୩ ।


ଧର୍ମ[ସମ୍ପାଦନା]

ଭୌତିକ[ସମ୍ପାଦନା]

ରସାୟନିକ[ସମ୍ପାଦନା]

ସମସ୍ଥାନିକ[ସମ୍ପାଦନା]

ଇତିହାସ[ସମ୍ପାଦନା]

ପ୍ରାଚୀନକାଳରେ ଆଲମର ବ୍ୟବହାର[ସମ୍ପାଦନା]

  1. ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ୫୦୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ମେସୋପୋଟାମିଆର ଲୋକମାନେ ଏକ ପ୍ରକାର ମାଟିରୁ ସୂକ୍ଷ୍ମ ମାଟିପାତ୍ରମାନ ତିଆରି କରୁଥିଲେ, ଯାହା ଆଲୁମିନିୟମ ଯୌଗିକରେ ସମୃଦ୍ଧ ଥିଲା। ପ୍ରାୟ ୪୦୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଇଜିପ୍ଟିୟ ଏବଂ ବାବିଲୋନିୟମାନେ ଆଲୁମିନିୟମର ଥିବା ପଦାର୍ଥକୁ ବିଭିନ୍ନ ରସାୟନ ଓ ଔଷଧ ତିଆରିରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ।
  2. ଇଜିପ୍ଟ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ପଞ୍ଚମ ଶତାବ୍ଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବହୁ ପରିମାଣର ଆଲମ ଆମଦାନୀ କରୁଥିଲା, ଯାହା ଚମଡା, ଧାତୁ ଓ ଗ୍ଲାସ ନିର୍ମାଣରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିଲା।
  3. ସମ୍ଭବତଃ ୭୭ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ରୋମୀୟ ବୈଜ୍ଞାନିକ ପ୍ଲିନି ଦି ଏଲ୍ଡରଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ପୁସ୍ତକ ଦି ନଚୁରାଲ ହିଷ୍ଟିରେ ଏକ କାରୀଗର ରୂପା ଭଳି ଦେଖାଯାଉ ଥିବା ଅପେକ୍ଷାକୃତ ହାଲୁକା ଏକ ଅଜଣା ଧାତୁରେ ନିର୍ମିତ କପ ରୋମ ସମ୍ରାଟ ତିବେରିଅସଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରିଥିବାର ବର୍ଣ୍ଣନା ରହିଛି। ଏଥିରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୁମେନ ନାମକ ଏକ ପଦାର୍ଥର ବିସ୍ତୃତ ବିବରଣୀ ରହିଛି, ଯାହା ଏବେ ଆଲମ ନାମରେ ପରିଚିତ।
  4. କମାଣ୍ଡର ଆର୍ଚେଲାଉସ ଆଲମ ଦ୍ରବଣକୁ ବ୍ୟବହାର କରି କାଠକୁ ଅଗ୍ନିଠାରୁ ରକ୍ଷାକରିବାର ଉପାୟ ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ। ସେ ତାଙ୍କ କାଠ ନିର୍ମିତ ଦୁର୍ଗକୁ ଶତ୍ରୁପକ୍ଷରୁ ଅଗ୍ନି #ଆକ୍ରମଣରୁ ରକ୍ଷାକରିବା ପାଇଁ ଏହି ଉପାୟ ଅବଲମ୍ବନ କରୁଥିଲେ।
  5. ପ୍ରଥମ ଶତାବ୍ଦୀର ରୋମୀୟ ସେନା ଡାକ୍ତର ଡାୟୋସ୍କୋରାଇଡ ଆଲମକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ରକ୍ତସ୍ରାବ ବନ୍ଦ କରାଯାଇପାରିବ ବୋଲି ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ଦେ ମାଟ୍ରିକା ମେଡିକାରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି।
  6. ଗ୍ରୀସ ଏବଂ ତୁର୍କୀରେ ପ୍ରାକୃତିକଭାବରେ ମହଜୁଦ ଥିବା ଆଲମ ବିଶ୍ୱକୁ ମିଳୁଥିଲା। ୟୁରୋପୀୟ କପଡ଼ା ଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ଆଲମ ଏକ ଅତ୍ୟାବଶକୀୟ ସାମଗ୍ରୀ ହୋଇଥିବାରୁ ୧୫ଶତାବ୍ଦୀ ମଧ୍ୟଭାଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆମଦାନୀ ହେଉଥିଲା। ୧୪୬୦ ମସିହାରେ ଟୋଲଫାଠାରେ ପୋଟାସିୟମ ଆଲୁମିନିୟମ ସଲଫେଟରେ ଭରା ପଥର ଆଲୁନାଇଟ ଆବିଷ୍କାର ହେବା ପରେ ୟୁରୋପରେ ଆଲମର ଏକଚାଟିଆ କାରକାର ହୋଇ ରୋମକୁ ପ୍ରଚୁର ରାଜସ୍ୱ ମିଳିଲା।ଉତ୍ତର ୟର୍କଶାୟରରେ ଆଲମର ଆବିଷ୍କାର ପରେ ଏହାର ଏକଚାଟିଆ କାରବାର ଅବସାନ ଘଟିବା ସହିତ ମୂଲ୍ୟ ଅତ୍ୟଧିକଭାବେ ହ୍ରାସ ପାଇଲା।

ଉପସ୍ଥିତି[ସମ୍ପାଦନା]

ଉତ୍ପାଦନ[ସମ୍ପାଦନା]

ବ୍ୟବହାର[ସମ୍ପାଦନା]

ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ[ସମ୍ପାଦନା]

ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]

  1. Aluminium monoxide
  2. Aluminium iodide
  3. Lide, D. R. (2000). "Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds". [[CRC Handbook of Chemistry and Physics]] (PDF) (81st ed.). CRC Press. ISBN 0849304814. {{cite book}}: URL–wikilink conflict (help)
  4. ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ "Aluminum". Los Alamos National Laboratory. Retrieved 3 March 2013.

ବାହାର ଲିଙ୍କ[ସମ୍ପାଦନା]