Jump to content

କରଣ (ଜାତି)

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
(କରଣ ଜାତିରୁ ଲେଉଟି ଆସିଛି)

କରଣମାନେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଓଡ଼ିଶାରେ ବାସକରୁଥିବା ଏକ ଭାରତୀୟର ହିନ୍ଦୁ କ୍ଷତ୍ରିୟ ଜାତି । କରଣ ପଦବୀ ଏକ ବୃତ୍ତିଗତ ପଦବୀ ଥିଲା ଯାହା କଠୋର ହିନ୍ଦୁ ବର୍ଣ୍ଣ ଓ ଜାତିପ୍ରଥା ସାମାଜିକ ବିଭାଜନରେ ଉଚ୍ଚରେ ଥିବା କ୍ଷତ୍ରିୟ ଜାତିଦ୍ୱାରା ଦଖଲ କରାଯାଇଥିଲା ।[୧][୨][୩] ସେମାନେ ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶର କେତେକ ସ୍ଥାନରେ କରଣମ ପଦବୀରେ ମଧ୍ୟ ରହିଥିଲେ ଓ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଏବଂ ବିହାରର କାୟସ୍ଥ ପରି ଓଡ଼ିଶାରେ ସମାନ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ପାରମ୍ପାରିକ ଭାବରେ ସେମାନେ ଓଡ଼ିଆ ରାଜକୀୟ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ଦରବାରରେ ସରକାରୀ ରେକର୍ଡ ରକ୍ଷକ ତଥା ଜମିଦାର, ଶିକ୍ଷକ, ରାଜା, ସୈନ୍ୟବାହିନୀରେ ମୁଖ୍ୟ ସେନାପତି ଓ ମନ୍ତ୍ରୀ ଆଦି ପଦବୀ ଅଧିକାର କରିଥିଲେ।[୪] [୫] [୬] ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ସେମାନେ ଏକ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ଏବଂ ୫୦ ବର୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ ସମୟ ଧରି ଓଡିଶା ରାଜନୀତିରେ ନେତୃତ୍ତ୍ୱ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛନ୍ତି ।[୭][୮][୯][୧୦]

ଇତିହାସ

[ସମ୍ପାଦନା]

ପାରମ୍ପାରିକ ଭାବେ କରଣ ଏକା ସାଙ୍ଗିଆ ଥିଲା । ଏଥିରେ କ୍ଷତ୍ରିୟ ଜାତିର ଲୋକଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା । ଯେଉଁମାନେ ଉଚ୍ଚ ଶିକ୍ଷିତ ଥିଲେ ସେମାନଙ୍କୁ କରଣ ପଦବୀ ମିଳୁଥିଲା ।[୧୧] ପରେ ଏହା ହିନ୍ଦୁ ଜାତିପ୍ରଥା ଅନୁସାରେ ଏକ ଜାତିରେ ପରିଣତ ହେଲା।

ସାମାଜିକ ସ୍ଥିତି

[ସମ୍ପାଦନା]

ସେମାନଙ୍କର ପାରମ୍ପାରିକ ଜାତିଭିତ୍ତିକ ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ ସୁବିଧା ପାଇ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ଲାଭକରିଛନ୍ତି ଓ ବିଭିନ୍ନ ବୃତ୍ତିରେ ଶୀର୍ଷ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛନ୍ତି |[୧୦][୧୨] ଜାତିଗତ ଆଧିପତ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ଓଡ଼ିଆ ସମାଜରେ ବ୍ରାହ୍ମଣଙ୍କ ପରେ କରଣ ଦ୍ଵିତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ଆସନ୍ତି । [୧୩][୧୪] ବ୍ରିଟିଶ ରାଜ କାଳରେ ଓଡ଼ିଶାର ଅନେକ କରଣ ଜାଗିରି ଓ ଜମିଦାରୀ ପାଇଥିଲେ । ସ୍ୱାଧୀନତା ପରବର୍ତ୍ତୀ ଯୁଗରେ ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ସେମାନେ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜନୈତିକ ଜାତି ଭାବରେ ନାମିତ କରାଯାଇଛି ।[୧୫] କରଣମାନେ ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ସଂରକ୍ଷଣ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସଧାରଣ ବର୍ଗରେ ଆସନ୍ତି ।

ସାଙ୍ଗିଆ

[ସମ୍ପାଦନା]

କରଣ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରମୁଖ ସାଙ୍ଗିଆ ମଧ୍ୟରେ ପଟ୍ଟନାୟକ, ମହାନ୍ତି, ଦାସ, ଚୌଧୁରୀ, କାନୁନଗୋ, ପରିଜା, ବହିଦାର, ସାମନ୍ତରାୟ, ବକ୍ସି, ରାୟଚୌଧୁରୀ, ଦାସ ମହାପାତ୍ର, ରାୟ, ରାଉତରାୟ, ମଙ୍ଗରାଜ, ଛୋଟରାୟ ଇତ୍ୟାଦି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ।[୧୬][୧୭]

ଜଣାଶୁଣା ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷ

[ସମ୍ପାଦନା]

ଧାର

[ସମ୍ପାଦନା]
  1. ↑ Pati, Rabindra Nath (2008). Family Planning (in ଇଂରାଜୀ). APH Publishing. ISBN 978-81-313-0352-8.
  2. ↑ Calcutta Review (in ଇଂରାଜୀ). University of Calcutta. 1894.
  3. ↑ www.wisdomlib.org (2016-12-27). "Manusmriti Verse 10.22-23". www.wisdomlib.org (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2024-08-18.
  4. ↑ Panigrahi, Krishna Chandra (1981). History of Orissa: Hindu Period (in ଇଂରାଜୀ). Kitab Mahal.
  5. ↑ Sircar, D. C. (2017-01-01). Indian Epigraphy (in ଇଂରାଜୀ). Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-4103-1.
  6. ↑ "Imperial Gazetteer2 of India, Volume 6, page 121 -- Imperial Gazetteer of India -- Digital South Asia Library". dsal.uchicago.edu. Retrieved 2024-08-18.
  7. ↑ Raut, L.N. (2004). "JATI FORMATION IN EARLY MEDIEVAL ORISSA: REFLECTION ON KARANA (KAYASTHA CASTE)". Proceedings of the Indian History Congress. 65: 304–308. ISSN 2249-1937.
  8. ↑ Sachchidananda (1988). Social Change in Village India (in ଇଂରାଜୀ). Concept Publishing Company. ISBN 978-81-7022-206-4.
  9. ↑ Mohanty, Ramesh P.; Biswal, Durgesh Nandini (2007). Culture, Gender and Gender Discrimination: Caste Hindu and Tribal (in ଇଂରାଜୀ). Mittal Publications. ISBN 978-81-8324-199-1.
  10. ↑ ୧୦.୦ ୧୦.୧ Apr 13, Ashok Pradhan / TNN /; 2019; Ist, 07:05. "Reign of Patnaiks: 40 years and counting - Times of India". The Times of India (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-10-13. {{cite web}}: |last2= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  11. ↑ Calcutta Review (in ଇଂରାଜୀ). University of Calcutta. 1894.
  12. ↑ Matthies, Aila-Leena; Närhi, Kati (2016-10-04). The Ecosocial Transition of Societies: The contribution of social work and social policy (in ଇଂରାଜୀ). Taylor & Francis. ISBN 978-1-317-03460-5.
  13. ↑ Pati, Rabindra Nath (2008). Family Planning (in ଇଂରାଜୀ). APH Publishing. ISBN 978-81-313-0352-8.
  14. ↑ Risley, Sir Herbert Hope (1892). The Tribes and Castes of Bengal (in ଇଂରାଜୀ). Printed at the Bengal secretariat Press.
  15. ↑ Verma, Pramit; Singh, Pardeep; Singh, Rishikesh; Raghubanshi, A. S. (2020-07-14). Urban Ecology: Emerging Patterns and Social-Ecological Systems (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier. ISBN 978-0-12-820731-4.
  16. ↑ Mallik, Basanta Kumar (2004). Paradigms of Dissent and Protest: Social Movements in Eastern India, C. AD 1400-1700 (in ଇଂରାଜୀ). Manohar Publishers & Distributors. ISBN 978-81-7304-522-6.
  17. ↑ "Devdutt Pattanaik: Descendants of Chitragupta". Mid-day (in ଇଂରାଜୀ). 2018-02-18. Retrieved 2022-10-13.
  18. ↑ Apr 13, Ashok Pradhan / TNN /; 2019; Ist, 07:05. "Reign of Patnaiks: 40 years and counting - Times of India". The Times of India (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-10-13. {{cite web}}: |last2= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
"https://or.wikipedia.org/w/index.php?title=କରଣ_(ଜାତି)&oldid=549232"ରୁ ଅଣାଯାଇଅଛି