ଭାରତ ର ୧୦ ଲକ୍ଷ ରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ମହାନଗର ସବୁ ର ତାଲିକା
ଭାରତ ଏକ ପୂର୍ବ ଏସିଆ ଦେଶ । ଏହା ଭୌଗୋଳିକ ଆୟତନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିଶ୍ୱର ସପ୍ତମ ବୃହତ ଦେଶ ତଥା ଜଣ ସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିଶ୍ୱର ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଦେଶ । ଏହାର ଲୋକ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୧୨୦ କୋଟି । ଭାରତରେ ୨୯ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ୭ଟି ଇଉନିୟନ ଟେରିଟରୀ ରହିଛି । ଏହା ବିଶ୍ୱର ୧୭.୫ % ଲୋକଙ୍କ ଗୃହ । [୧]
ସହରାଞ୍ଚଳ ସମୂହ
[ସମ୍ପାଦନା]ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ଅମଳରେ ୧୮୭୨ରେ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ କରି ଜନଗଣନା ହେଇଥିଲା । ୧୯୫୧ ମସିହା ପରଠାରୁ ପ୍ରତି ୧୦ ବର୍ଷରେ ଥରେ ଜନଗଣନା ହେଇଆସୁଛି [୨]। ଭାରତର ଗୃହ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ତରଫରୁ ରେଜିସ୍ଟ୍ରାର ଜେନରେଲ ଓ ଜନଗଣନା କମିଶନରଙ୍କଦ୍ୱାରା ଜନଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପନ୍ନ ହୁଏ । ଏହା ସଂଘ ସରକାରଙ୍କଦ୍ୱାରା କରାଯାଉଥିବା ଏକ ସର୍ବବୃହତ କାର୍ଯ୍ୟ । [୩]
ସର୍ବଶେଷ ଜନସଂଖ୍ୟା ସବୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ୨୦୧୧ରେ ହେଇଥିବା ଜନଗଣନାର ତଥ୍ୟ ଉପରେ ଆଧାରିତ ।[୪] ଏହା ଅନୁସାରେ ଭାରତରେ ବସବାସ କରୁଥିବା ଗ୍ରାମ ସଂଖ୍ୟା ୬୪୧,୦୦୦ ଓ ଭାରତର ୭୨.୨ % ଲୋକ ଏହି ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରନ୍ତି ।[୪]ସେହି ଗ୍ରାମ ସବୁ ମଧ୍ୟରୁ ୧୪୫,୦୦୦ ଗ୍ରାମରେ ୫୦୦ରୁ ୯୯୯ ଲୋକ ରହନ୍ତି, ୧୩୦,୦୦୦ ଗ୍ରାମରେ ୧,୦୦୦ରୁ ୧୯୯୯ ଲୋକ ରହନ୍ତି ଏବଂ ୧୨୮,୦୦୦ ଗ୍ରାମରେ ୨୦୦ରୁ ୪୯୯ ଲୋକ ରହୁଥିବାର ଆକଳନ କରାଯାଇଛି । ୩.୯୬୧ ଗ୍ରାମର ଜନ ସଂଖ୍ୟା ୧୦,୦୦୦ରୁ ବେଶୀ ।[୧] ଭାରତର ୨୭.୮ % ସହରାଞ୍ଚଳ ଲୋକ ୫,୧୦୦ ସହର ଓ ୩୮୦ ମହାନଗର[୫]ରେ ରହନ୍ତି । ୧୯୯୧ରୁ ୨୦୦୧ ମଧ୍ୟରେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଲୋକ ସହରକୁ ଆସି ରହିବାରୁ ସହରାଞ୍ଚଳର ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ତୀବ୍ର ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥିଲା ।[୬][୭] ଏହାର ବର୍ଦ୍ଧନ ହାର ୩୧.୨% ହେଇଥିଲା । ତଥାପି ୨୦୦୧ରେ ୭୦% ଲୋକ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥିଲେ । ୨୦୦୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ଭାରତରେ ୨୭ଟି ମହାନଗରର ଜନସଂଖ୍ୟା ୧୦ ଲକ୍ଷ୍ୟରୁ ଅଧିକ ଥିଲା । ଏହା ମଧ୍ୟରେ ଚେନ୍ନଇ , ମୁମ୍ବାଇ , କୋଲକାତା ଓ ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ ସର୍ବ ବୃହତ ।
୨୦୧୧ ଜନଗଣନା ଅନୁସାରେ ୫୪ଟି ମହାନଗର ୧୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ଥିଲା ଯାହାର ସଂଖ୍ୟା ୨୦୦୧ରେ ୩୪ ଥିଲା । [୮]ସହରାଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥିବା ଭାରତୀୟ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୪୩% ଲୋକ ଏହି ସବୁ ମହାନଗରରେ ରହନ୍ତି ।[୯] ଉତ୍ତର ପୂର୍ବ ଭାରତରେ ଗୁଆହାଟି ଏକମାତ୍ର ସହର ଯାହାର ଲୋକସଂଖ୍ୟା ୧୦ ଲକ୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ ।କେବଳ କେରଳ ରାଜ୍ୟ ୧୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ରହୁଥିବା ୬ଟି ମହାନଗର ରହିଛି । [୮]
ଗ୍ୟାଲେରି
[ସମ୍ପାଦନା]-
1. ମୁମ୍ବାଇ ( ବମ୍ବେ)
-
2. ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ
-
3. କୋଲକାତା ( କଲିକତା)
-
4. ଚେନ୍ନଇ( ମାଦ୍ରାସ)
-
5. ବାଙ୍ଗାଲୋରେ
-
6. ହାଇଦ୍ରାବାଦ
-
7. ଅହମଦାବାଦ
-
8. ପୁନେ
-
9. ସୁରାଟ
-
10. ଜଯପୁର
ମେପ
[ସମ୍ପାଦନା]ତାଲିକା
[ସମ୍ପାଦନା]- The cities which are listed in bold are the capital of the respective state / union territory.
Rank | UA[a] | State/Territory | Population (2011)[୧୧] | Population (2001)[୧୦] |
---|---|---|---|---|
1 | Mumbai | Maharashtra | 18,394,912 | 16,434,386 |
2 | Delhi | Delhi | 16,349,831 | 12,877,470 |
3 | Kolkata | West Bengal | 14,057,991 | 13,205,697 |
4 | Chennai | Tamil Nadu | 8,653,521 | 6,560,242 |
5 | Bangalore | Karnataka | 8,520,435 | 5,701,446 |
6 | Hyderabad | Telangana | 7,677,018 | 5,742,036 |
7 | Ahmedabad | Gujarat | 6,357,693 | 4,525,013 |
8 | Pune | Maharashtra | 5,057,709 | 3,760,636 |
9 | Surat | Gujarat | 4,591,246 | 2,811,614 |
10 | Jaipur | Rajasthan | 3,046,163 | 2,322,575 |
11 | Kanpur | Uttar Pradesh | 2,920,496 | 2,715,555 |
12 | Lucknow | Uttar Pradesh | 2,902,920 | 2,245,509 |
13 | Nagpur | Maharashtra | 2,497,870 | 2,129,500 |
14 | Ghaziabad | Uttar Pradesh | 2,375,820 | 968,256 |
15 | Indore | Madhya Pradesh | 2,170,295 | 1,506,062 |
16 | Coimbatore | Tamil Nadu | 2,136,916 | 1,461,139 |
17 | Kochi | Kerala | 2,119,724 | 1,355,972 |
18 | Patna | Bihar | 2,049,156 | 1,697,976 |
19 | Kozhikode | Kerala | 2,028,399 | 880,247 |
20 | Bhopal | Madhya Pradesh | 1,886,100 | 1,458,416 |
21 | Thrissur | Kerala | 1,861,269 | 330,122 |
22 | Vadodara | Gujarat | 1,822,221 | 1,491,045 |
23 | Agra | Uttar Pradesh | 1,760,285 | 1,331,339 |
24 | Visakhapatnam | Andhra Pradesh | 1,728,128 | 1,345,938 |
25 | Malappuram | Kerala | 1,699,060 | 170,409 |
26 | Thiruvananthapuram | Kerala | 1,679,754 | 889,635 |
27 | Kannur | Kerala | 1,640,986 | 498,207 |
28 | Ludhiana | Punjab | 1,618,879 | 1,398,467 |
29 | Nashik | Maharashtra | 1,561,809 | 1,152,326 |
30 | Vijayawada | Andhra Pradesh | 1,476,931 | 1,039,518 |
31 | Madurai | Tamil Nadu | 1,465,625 | 1,203,095 |
32 | Varanasi | Uttar Pradesh | 1,432,280 | 1,203,961 |
33 | Meerut | Uttar Pradesh | 1,420,902 | 1,161,716 |
34 | Faridabad | Haryana | 1,414,050 | 1,055,938 |
35 | Rajkot | Gujarat | 1,390,640 | 1,003,015 |
36 | Jamshedpur | Jharkhand | 1,339,438 | 1,104,713 |
37 | Jabalpur | Madhya Pradesh | 1,268,848 | 1,098,000 |
38 | Srinagar | Jammu and Kashmir | 1,264,202 | 988,210 |
39 | Guwahati | Assam | 1,260,419 | N/A |
40 | Asansol | West Bengal | 1,243,414 | 1,067,369 |
41 | Vasai-Virar | Maharashtra | 1,222,390 | |
42 | Allahabad | Uttar Pradesh | 1,212,395 | 1,042,229 |
43 | Dhanbad | Jharkhand | 1,196,214 | 1,065,327 |
44 | Aurangabad | Maharashtra | 1,193,167 | 892,483 |
45 | Amritsar | Punjab | 1,183,549 | 1,003,917 |
46 | Jodhpur | Rajasthan | 1,138,300 | 860,818 |
47 | Raipur | Chhattisgarh | 1,123,558 | 700,113 |
48 | Ranchi | Jharkhand | 1,120,374 | 863,495 |
49 | Gwalior | Madhya Pradesh | 1,117,740 | 865,548 |
50 | Kollam | Kerala | 1,110,668 | 380,091 |
51 | Durg-Bhilainagar | Chhattisgarh | 1,064,222 | 927,864 |
52 | Chandigarh | Chandigarh | 1,055,450 | 808,515 |
53 | Tiruchirappalli | Tamil Nadu | 1,022,518 | 866,354 |
54 | Kota | Rajasthan | 1,001,694 | 703,150 |
ପୁନଶ୍ଚ ଦେଖଣା
[ସମ୍ପାଦନା]- List of cities in India by population
- List of most populous metropolitan areas in India
- List of states and union territories of India by population
- Demographics of India
ନୋଟ ସବୁ
[ସମ୍ପାଦନା]ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦ ୧.୧
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑ ୪.୦ ୪.୧ "Census 2011 Provisional Population Totals" (PDF). The Hindu. Chennai, India.
- ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑ Shinde, Swati (13 Sep 2008). "Migration rate to city will dip". Times of India. Retrieved 2008-12-08.
{{cite news}}
: More than one of|accessdate=
and|access-date=
specified (help) - ↑ "Develop towns to stop migration to urban areas: economist". Chennai, India: Hindu. 3 December 2005. Retrieved 2008-12-08.
{{cite news}}
: More than one of|accessdate=
and|access-date=
specified (help) - ↑ ୮.୦ ୮.୧
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help) - ↑ ୧୦.୦ ୧୦.୧ "INDIA STATS : Million plus cities in India as per Census 2011". Press Information Bureau, Mumbai. National Informatics Centre (NIC). Retrieved 7 February 2012. ଆଧାର ଭୁଲ: Invalid
<ref>
tag; name "ua2011" defined multiple times with different content - ↑
{{cite web}}
: Empty citation (help)
ପୁନଶ୍ଚ ପଠନ
[ସମ୍ପାଦନା]- Dyson, T.; Visaria, P. (7 July 2005), "Migration and Urbanisation: Retrospect and Prospects", in Dyson, T.; Casses, R.; Visaria, L. (eds.), Twenty-First Century India: Population, Economy, Human Development, and the Environment, Oxford University Press, ISBN 978-0199283828
{{citation}}
: Invalid|ref=harv
(help); More than one of|ISBN=
and|isbn=
specified (help) - Garg, S. C. (19 April 2005), Mobilizing Urban Infrastructure Finance in India (PDF), World Bank, retrieved 27 January 2010
- Ratna, U. (2007), "Interface Between Urban and Rural Development in India", in Dutt, A. K.; Thakur, B. (eds.), City, Society, and Planning, vol. 1, Concept, ISBN 978-8180694592
{{citation}}
: More than one of|ISBN=
and|isbn=
specified (help)