ପର୍ଯ୍ୟାୟ ସାରଣୀ (ବୃହତ ସଂସ୍କରଣ)
ଏହା ପର୍ଯ୍ୟାୟ ସାରଣୀର ଏକ ବୃହତ ସଂସ୍କରଣ ଅଟେ । ଏଥିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୌଳିକର ନାମ, ପ୍ରତୀକ, ପରମାଣୁ କ୍ରମାଙ୍କ, ଓ ପ୍ରକୃତିକ ଭାବେ ମିଳୁଥିବା ସମସ୍ଥାନିକମାନଙ୍କର ହାରାହାରି ପରମାଣବିକ ବସ୍ତୁତ୍ୱର ମୂଲ୍ୟ ରହିଛି । ପର୍ଯ୍ୟାୟ ସାରଣୀ ହେଉଛି, ରାସାୟନିକ ମୌଳିକ ଗୁଡ଼ିକୁ ଦର୍ଶାଇବା ପାଇଁ ଏକ ସାରଣୀବଦ୍ଧ ପଦ୍ଧତି । ଯଦିଓ ଏହି ତାଲିକାରେ କିଛି ମତଭେଦ ଅଛି, ସାଧାରଣତଃ ଏହି ଉଦ୍ଭାବନର ଶ୍ରେୟ ୧୮୬୯ରେ ରୁଷୀୟ ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନୀ ଡ଼ିମିତ୍ରି ମେଣ୍ଡେଲୀଭ (Dmitri Mendeleev)ଙ୍କୁ ଦିଆ ଯାଇଥିଲା । ସାରଣୀରେ ବାରମ୍ବାର (ପର୍ଯ୍ୟାୟ କ୍ରମରେ) ଅବୃତ୍ତି ହେଉଥିବା ଧର୍ମ ଗୁଡ଼ିକ ଅନୁସାରେ ମୌଳିକ ଗୁଡ଼ିକୁ ସଜାଇରଖିବା, ମେଣ୍ଡେଲୀଭଙ୍କ ଉଦ୍ଧେଶ୍ୟ ଥିଲା । ନୂଆ ନୂଆ ମୌଳିକ ଆବିଷ୍କାର ହେବା ସହ ଏହି ସାରଣୀର ରୂପରେଖକୁ ସମୟାନୁସାରେ ପରିମାର୍ଜିତ ଓ ପରିବର୍ଦ୍ଧିତ କରାଯାଉଥିଲା ଏବଂ ରାସାୟନିକ ବ୍ୟବହାରକୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ପାଇଁ ନୂଆ ତତ୍ତ୍ୱିକ ପ୍ରତିରୂପ ଗଢ଼ା ହେଲା ।[୧]
ଏହି ପର୍ଯ୍ୟାୟ ସାରଣୀ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପାଠ୍ୟଖସଡାର ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗରେ ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର ହେଉଛି, ଏହା ରସାୟନର ବ୍ୟବହାରକୁ ବୁଝିବା, ବର୍ଗୀକୃତ, ବ୍ୟବସ୍ଥିତ କରିବା ଓ ତୁଳନାତ୍ମକ ଭାବେ ବୁଝିବା ପାଇଁ ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପୋଯୋଗୀ ଛାଞ୍ଚ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ଏହି ସାରଣୀ ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନ, ଜୀବ ବିଜ୍ଞାନ, ବୈଷୟିକ ବିଜ୍ଞାନ, ଏବଂ ଶିଳ୍ପକ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟାପକ ଭାବେ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଛି । ବର୍ତ୍ତମାନର ମାନକ ସାରଣୀରେ ୧୧୮ଟି ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ଭାବେ ସ୍ଥିରୀକୃତ ମୌଳିକ ଅଛନ୍ତି ସୁଦ୍ଧା 10 ମାର୍ଚ୍ଚ 2010[update] ।
ପର୍ଯ୍ୟାୟ ସାରଣୀ
[ସମ୍ପାଦନା]| Periodic table (standard form, large) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Group → | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| Alkali metals |
Alkaline earth metals | Boron group |
Carbon group |
Pnictogen | Chalcogen | Halogen | Noble gases | |||||||||||
| CAS | IA | IIA | IIIA | IVA | VA | VIA | VIIA | VIII | VIII | VIII | IB | IIB | IIIB | IVB | VB | VIB | VIIB | 0 |
| old IUPAC | IA | IIA | IIIB | IVB | VB | VIB | VIIB | VIIIB | VIIIB | VIIIB | IB | IIB | IIIA | IVA | VA | VIA | VIIA | VIIIA |
| ↓ Period | ||||||||||||||||||
| 1 | Hydrogen 1 H 1.00794(7) |
Name of element Atomic number Chemical symbol |
Helium 2 He 4.002602(2) | |||||||||||||||
| 2 | Lithium 3 Li 6.941(2) |
Beryllium 4 Be 9.012182(3) |
Boron 5 B 10.811(7) |
Carbon 6 C 12.0107(8) |
Nitrogen 7 N 14.0067(2) |
Oxygen 8 O 15.9994(3) |
Fluorine 9 F 18.9984032(5) |
Neon 10 Ne 20.1797(6) | ||||||||||
| 3 | Sodium 11 Na 22.98976928(2) |
Magnesium 12 Mg 24.3050(6) |
Aluminium 13 Al 26.9815386(8) |
Silicon 14 Si 28.0855(3) |
Phosphorus 15 P 30.973762(2) |
Sulfur 16 S 32.065(5) |
Chlorine 17 Cl 35.453(2) |
Argon 18 Ar 39.948(1) | ||||||||||
| 4 | Potassium 19 K 39.0983(1) |
Calcium 20 Ca 40.078(4) |
Scandium 21 Sc 44.955912(6) |
Titanium 22 Ti 47.867(1) |
Vanadium 23 V 50.9415(1) |
Chromium 24 Cr 51.9961(6) |
Manganese 25 Mn 54.938045(5) |
Iron 26 Fe 55.845(2) |
Cobalt 27 Co 58.933195(5) |
Nickel 28 Ni 58.6934(4) |
Copper 29 Cu 63.546(3) |
Zinc 30 Zn 65.38(2) |
Gallium 31 Ga 69.723(1) |
Germanium 32 Ge 72.63(1) |
Arsenic 33 As 74.92160(2) |
Selenium 34 Se 78.96(3) |
Bromine 35 Br 79.904(1) |
Krypton 36 Kr 83.798(2) |
| 5 | Rubidium 37 Rb 85.4678(3) |
Strontium 38 Sr 87.62(1) |
Yttrium 39 Y 88.90585(2) |
Zirconium 40 Zr 91.224(2) |
Niobium 41 Nb 92.90638(2) |
Molybdenum 42 Mo 95.96(2) |
Technetium 43 Tc [98] |
Ruthenium 44 Ru 101.07(2) |
Rhodium 45 Rh 102.90550(2) |
Palladium 46 Pd 106.42(1) |
Silver 47 Ag 107.8682(2) |
Cadmium 48 Cd 112.411(8) |
Indium 49 In 114.818(3) |
Tin 50 Sn 118.710(7) |
Antimony 51 Sb 121.760(1) |
Tellurium 52 Te 127.60(3) |
Iodine 53 I 126.90447(3) |
Xenon 54 Xe 131.293(6) |
| 6 | Caesium 55 Cs 132.9054519(2) |
Barium 56 Ba 137.327(7) |
Lanthanides 57-71 * |
Hafnium 72 Hf 178.49(2) |
Tantalum 73 Ta 180.94788(2) |
Tungsten 74 W 183.84(1) |
Rhenium 75 Re 186.207(1) |
Osmium 76 Os 190.23(3) |
Iridium 77 Ir 192.217(3) |
Platinum 78 Pt 195.084(9) |
Gold 79 Au 196.966569(4) |
Mercury 80 Hg 200.59(2) |
Thallium 81 Tl 204.3833(2) |
Lead 82 Pb 207.2(1) |
Bismuth 83 Bi 208.98040(1) |
Polonium 84 Po [210] |
Astatine 85 At [210] |
Radon 86 Rn [222] |
| 7 | Francium 87 Fr [223] |
Radium 88 Ra [226] |
Actinides 89-103 ** |
Rutherfordium 104 Rf [267] |
Dubnium 105 Db [268] |
Seaborgium 106 Sg [269] |
Bohrium 107 Bh [270] |
Hassium 108 Hs [269] |
Meitnerium 109 Mt [278] |
Darmstadtium 110 Ds [281] |
Roentgenium 111 Rg [280] |
Copernicium 112 Cn [285] |
Ununtrium 113 Uut [286] |
Flerovium 114 Fl [289] |
Ununpentium 115 Uup [288] |
Livermorium 116 Lv [293] |
Ununseptium 117 Uus [294] |
Ununoctium 118 Uuo [294] |
| * Lanthanides | Lanthanum 57 La 138.90547(7) |
Cerium 58 Ce 140.116(1) |
Praseodymium 59 Pr 140.90765(2) |
Neodymium 60 Nd 144.242(3) |
Promethium 61 Pm [145] |
Samarium 62 Sm 150.36(2) |
Europium 63 Eu 151.964(1) |
Gadolinium 64 Gd 157.25(3) |
Terbium 65 Tb 158.92535(2) |
Dysprosium 66 Dy 162.500(1) |
Holmium 67 Ho 164.93032(2) |
Erbium 68 Er 167.259(3) |
Thulium 69 Tm 168.93421(2) |
Ytterbium 70 Yb 173.054(5) |
Lutetium 71 Lu 174.9668(1) | |||
| ** Actinides | Actinium 89 Ac [227] |
Thorium 90 Th 232.03806(2) |
Protactinium 91 Pa 231.03588(2) |
Uranium 92 U 238.02891(3) |
Neptunium 93 Np [237] |
Plutonium 94 Pu [244] |
Americium 95 Am [243] |
Curium 96 Cm [247] |
Berkelium 97 Bk [247] |
Californium 98 Cf [251] |
Einsteinium 99 Es [252] |
Fermium 100 Fm [257] |
Mendelevium 101 Md [258] |
Nobelium 102 No [259] |
Lawrencium 103 Lr [262] | |||
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ
Categories and subcategories in the metal–nonmetal range
| |||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- IUPAC periodic table (Retrieved 20 June 2005)
- WebElements Periodic table (professional edition) (Retrieved 20 June 2005)
- Atomic Weights of the Elements 2001, Pure Appl. Chem. 75(8), 1107–1122, 2003
- IUPAC Standard Atomic Weights Revised Archived 2008-03-05 at the Wayback Machine. (2005).
ଟୀକା
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ "The periodic table of the elements". International Union of Pure and Applied Chemistry. 2007-07-22. Archived from the original on 2008-02-13. Retrieved 2008-02-08.