ମହିଳା ବନ୍ଧ୍ୟାତ୍ୱ
| Female infertility | |
|---|---|
 Cumulative percentage and average age for women reaching subfertility, sterility, irregular menstruation and menopause.[୧] | |
| ବିଭାଗ | Gynecology |
| ଲକ୍ଷଣ | Inability to become or stay pregnant due to the women[୨] |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | After 6 to 12 months of unprotected sex[୩] |
| କାରଣ | Not ovulating (aging, primary ovarian insufficiency, PCOS, thyroid disease); endometriosis; blocked fallopian tubes (sexually transmitted infections, unsafe abortion); high prolactin; menstrual cycle problems; fibroids; obesity; genetic conditions; autoimmune disorders[୪][୨][୫] |
| ବିପଦ କାରକ | Smoking, alcohol, physical or emotional stress[୬] |
| ଚିକିତ୍ସା | Medications, surgery, artificial insemination, assisted reproductive technologies[୩][୬] |
| ପୁନଃପୌନିକ | 10 to 17% of couples at some point[୭][୫] |
ମହିଳା ବନ୍ଧ୍ୟାତ୍ୱ କୁହାଯାଏ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ମହିଳା ଗର୍ଭବତୀ ହେବାକୁ କିମ୍ବା ରହିବାକୁ ଅସମର୍ଥ ହୁଏ ବା ଅନୁର୍ବର ଥାଏ ।[୨] ଏହା ପ୍ରାୟ ୩୭% ବନ୍ଧ୍ୟାତ୍ୱର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରେ, ଅନ୍ୟ ୮% ପୁରୁଷ ବନ୍ଧ୍ୟାତ୍ୱ ଏବଂ ୩୫% ଉଭୟ କାରଣରୁ ହୁଏ ।[୨] ଗର୍ଭବତୀ ହେବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିବା ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ସମ୍ଭାବନା ତିନି ମାସ ପରେ ୨୫% ଏବଂ ଅସୁରକ୍ଷିତ ଯୌନ ସମ୍ପର୍କର ଏକ ବର୍ଷ ପରେ ୫% ଥାଏ ।[୨] ଯେଉଁମାନଙ୍କର ବନ୍ଧ୍ୟାତ୍ୱ ଅଛି, ସେମାନଙ୍କ ହୃଦରକ୍ତନାଳୀ ରୋଗ ସହିତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ହେବାର ଆଶଙ୍କା ଅଧିକ ଥାଏ ।[୮]
ସାଧାରଣ କାରକଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ବୃଦ୍ଧାବସ୍ଥା, ପ୍ରାଥମିକ ଡିମ୍ବାଶୟ ଅଭାବ (POI), ପଲିସିଷ୍ଟିକ୍ ଓଭାରି ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ (PCOS), କିମ୍ବା ଥାଇରଏଡ୍ ରୋଗ ହେତୁ ଡିମ୍ବଦାନ (୨୫%) ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ, ଏଣ୍ଡୋମେଟ୍ରିଓସିସ (୧୫%), ଅବରୋଧିତ ଫଲୋପିଆନ୍ ଟ୍ୟୁବ୍ (୧୧%) ଯେପରିକି ଯୌନ ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁ କିମ୍ବା ଅସୁରକ୍ଷିତ ଗର୍ଭପାତ ଯୋଗୁ, ଉଚ୍ଚ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନ୍ ସ୍ତର (୭%), ମାସିକ ଋତୁସ୍ରାବ ସମସ୍ୟା, ଫାଇବ୍ରଏଡ୍, ମୋଟାପଣ, ଜେନେଟିକ୍ ଅବସ୍ଥା ଏବଂ ଅଟୋମ୍ୟୁମ୍ୟୁନ ବ୍ୟାଧି ।[୪] [୨] [୫] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିପଦ କାରକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଧୂମପାନ, ମଦ୍ୟପାନ ଏବଂ ଶାରୀରିକ କିମ୍ବା ଭାବଗତ ଚାପ ।[୬] ୩୫ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ମହିଳାମାନଙ୍କରେ ଛଅ ମାସର ଚେଷ୍ଟା ପରେ କିମ୍ବା ଏକ ବର୍ଷର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ପରେ ଗର୍ଭବତୀ ହେବା କିମ୍ବା ରହିବାକୁ ସକ୍ଷମ ନ ହେଲେ ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୁଏ ।[୩]
ଚିକିତ୍ସାରେ ଔଷଧ, ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର, କୃତ୍ରିମ ପ୍ରଜନନ କିମ୍ବା ସହାୟକ ପ୍ରଜନନ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଦିଆଯାଇପାରେ ।[୩] [୬] ବ୍ୟବହୃତ ଔଷଧ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଲୋମିଫିନ, ଲେଟ୍ରୋଜୋଲ୍, ମେନୋଟ୍ରୋପିନ୍ (hMG), ଫୋଲିକଲ୍-ଉତ୍ତେଜକ ହରମୋନ୍ (FSH), ଗୋନାଡୋଟ୍ରୋପିନ୍ ରିଲିଜ୍ ହରମୋନ୍ (GnRH), ମେଟଫର୍ମିନ୍ ଏବଂ ବ୍ରୋମୋକ୍ରିପ୍ଟାଇନ୍ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇପାରେ ।[୬] ସହାୟକ ପ୍ରଜନନ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ଇନ ଭିଟ୍ରୋ ଫର୍ଟିଲାଇଜେସନ୍ (ଆଇଭିଏଫ୍), ଇଣ୍ଟ୍ରାସାଇଟୋପ୍ଲାଜାମିକ୍ ଶୁକ୍ରାଣୁ ଇଞ୍ଜେକ୍ସନ୍ ଏବଂ ଜାଇଗୋଟ୍ ଇଣ୍ଟ୍ରାଫାଲୋପିଆନ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।[୬] ଆଇଭିଏଫ୍ ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବ-ପ୍ରତିରୋପଣ ଜେନେଟିକ୍ ପରୀକ୍ଷଣକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ ।[୬]
ବନ୍ଧ୍ୟାତ୍ୱ ଜୀବନର କୌଣସି ସମୟରେ ୧୦ରୁ ୧୭% ଦମ୍ପତିଙ୍କୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ ।[୭] [୫] ଏହା ସାଧାରଣତ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ, ଆଫ୍ରିକା, ମଧ୍ୟ ପୂର୍ବ, କେନ୍ଦ୍ର ଓ ପୂର୍ବ ୟୁରୋପ ଏବଂ ମଧ୍ୟ ଏସିଆରେ ଦେଖାଯାଏ।[୯] ୩୫ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ମହିଳାଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ୧୦% ରୁ କମ୍ ଥିବାବେଳେ ୩୫ରୁ ୪୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୨୫% ହାର ଏବଂ ୪୦ରୁ ୪୪ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୩୦% ହାରରେ ବନ୍ଧ୍ୟାତ୍ୱ ହୋଇପାରେ ।[୨] ଏହା ଯୋଗୁ ସାମାଜିକ କଳଙ୍କ ହୋଇପାରେ କିମ୍ବା ସମ୍ପର୍କ ସମସ୍ୟା ଯୋଗୁ ହୋଇପାରେ ।[୮] ଏକ ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ମହିଳାଙ୍କୁ ବନ୍ଧ୍ୟାତ୍ୱ ପାଇଁ ଦାୟୀ କରାଯାଇପାରେ କିମ୍ବା ଏହାର କାରଣ ତାଙ୍କଠାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ନ ହୋଇପାରେ ।[୫] ଚିକିତ୍ସା ମହଙ୍ଗା ହୋଇପାରେ କିମ୍ବା ବିଶ୍ୱର ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଉପଲବ୍ଧ ନୁହେଁ ।[୬] [୫]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ te Velde, E. R. (2002). "The variability of female reproductive ageing". Human Reproduction Update. 8 (2): 141–154. doi:10.1093/humupd/8.2.141. ISSN 1355-4786. PMID 12099629.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ ୨.୫ ୨.୬ Walker, MH; Tobler, KJ (January 2024). "Female Infertility". StatPearls. PMID 32310493.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ "Female Infertility". medlineplus.gov. Archived from the original on 24 November 2023. Retrieved 20 March 2024.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ "What are some possible causes of female infertility? | NICHD - Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development". www.nichd.nih.gov (in ଇଂରାଜୀ). 31 January 2017. Archived from the original on 8 August 2020. Retrieved 20 March 2024.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ ୫.୩ ୫.୪ ୫.୫ "Infertility". www.who.int (in ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on 10 March 2024. Retrieved 20 March 2024.
- ↑ ୬.୦ ୬.୧ ୬.୨ ୬.୩ ୬.୪ ୬.୫ ୬.୬ ୬.୭ "Infertility | CDC". www.cdc.gov (in ଆମେରିକୀୟ ଇଂରାଜୀ). 26 April 2023. Archived from the original on 5 March 2023. Retrieved 20 March 2024.
- ↑ ୭.୦ ୭.୧ Nik Hazlina, NH; Norhayati, MN; Shaiful Bahari, I; Nik Muhammad Arif, NA (30 March 2022). "Worldwide prevalence, risk factors and psychological impact of infertility among women: a systematic review and meta-analysis". BMJ open. 12 (3): e057132. doi:10.1136/bmjopen-2021-057132. PMID 35354629.
- ↑ ୮.୦ ୮.୧ Sun, H; Gong, TT; Jiang, YT; Zhang, S; Zhao, YH; Wu, QJ (2 December 2019). "Global, regional, and national prevalence and disability-adjusted life-years for infertility in 195 countries and territories, 1990-2017: results from a global burden of disease study, 2017". Aging. 11 (23): 10952–10991. doi:10.18632/aging.102497. PMID 31790362.
- ↑ Mascarenhas M.N.; Flaxman S.R.; Boerma T.; Vanderpoel S.; Stevens G.A. (2012). "National, Regional, and Global Trends in Infertility Prevalence Since 1990: A Systematic Analysis of 277 Health Surveys". PLOS Med. 9 (12): e1001356. doi:10.1371/journal.pmed.1001356. PMC 3525527. PMID 23271957.