Jump to content

ଭର୍ଟେବ୍ରାଲ ଧମନୀ ବିଚ୍ଛେଦନ

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
Vertebral artery dissection
Vertebral dissection
Arteries of the neck, with arrows indicating the right vertebral artery
ବିଭାଗCardiology
ଲକ୍ଷଣNeck pain, headache, difficulty speaking, difficulty swallowing, poor coordination[]
କାରଣNeck injury, Ehler's Danlos syndrome[]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତିCT scan, magnetic resonance angiography, invasive angiography[]
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟMigraine, stroke, vasculitis, neck sprain[]
ଔଷଧAspirin, heparin, warfarin[]
PrognosisMixed[]
ପୁନଃପୌନିକ1 per 100,000 per year[]

ଭର୍ଟେବ୍ରାଲ ଧମନୀ ବିଚ୍ଛେଦନ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Vertebral artery dissection (VAD) ରୋଗରେ ମସ୍ତିଷ୍କ‌କୁ ରକ୍ତ ସରବରାହ କରୁଥିବା ଧମନୀର ଭିତର ସ୍ତର ଛିଣ୍ଡି ଯାଏ ଯାହା ବେକରେ ଥାଏ । [] ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ହଠାତ୍ ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା ଆରମ୍ଭ ଏବଂ ବେକର ଗୋଟିଏ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ | [] ଏହା ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍ ଲକ୍ଷଣ ସହିତ ହୋଇପାରେ ଯେପରିକି କଥା କ‌ହିବା ସମସ୍ୟା, ସମନ୍ୱୟ ଅଭାବ କିମ୍ବା ଦ୍ୱିତ ଦୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରେ | [] ରୋଗ ଜଟିଳ ହେଲେ ସାବାରାକନଏଡ ରକ୍ତସ୍ରାବ ହୋଇପାରେ | []

ଏହି ଅବସ୍ଥା ବେକରେ ଆଘାତ ପରେ ଯେପରିକି କାଶ, ଟ୍ରାଫିକ ଧକ୍କା, ତଣ୍ଟି ଚିପା, କିମ୍ବା ଚିରୋପ୍ରାକ୍ଟିକ ଚିକିତ୍ସାରେ ହୋଇପାରେ କିନ୍ତୁ ଏହା ସ୍ୱତଃ ପ୍ରବୃତ୍ତ ଭାବରେମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ | [] [] ଏହଲର୍ସ-ଡାନଲୋସ୍ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ଭଳି କନେକ୍ଟିଭ ତନ୍ତୁ ରୋଗ ଥିବା ଲୋକ ଅଧିକ ବିପଦରେ ଥାଆନ୍ତି। [] ଧମନୀ ସ୍ତର ଛିଣ୍ଡିବା ପରେ ଧମନୀ କାନ୍ଥରେ ରକ୍ତ ପ୍ରବେଶ କରେ ଏବଂ ରକ୍ତ ଜମାଟ ହୋଇ ଧମନୀ କାନ୍ଥକୁ ମୋଟା କରି ରକ୍ତ ପ୍ରବାହରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରେ | [] ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ସାଧାରଣତଃ କଣ୍ଟ୍ରାଷ୍ଟ ଏନହାନସଡ ସିଟି କିମ୍ବା ଏମଆରଆଇ ସ୍କାନ୍ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥାଏ | [] []

ଚିକିତ୍ସାରେ ସାଧାରଣତଃ ଆସ୍ପିରିନ୍ ଭଳି ଆଣ୍ଟିପ୍ଲାଟେଲେଟ ଅଥବାହେପାରିନ୍ ବା ୱାର୍ଫାରିନ୍ ଭଳି ଆଣ୍ଟିକୋଆଗୁଲାଣ୍ଟ ଔଷଧ ଦିଆଯାଏ | [] ପ୍ରାୟ ୧୦% ଲୋକ ଆରମ୍ଭରେ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରନ୍ତି। [] ଯେଉଁମାନେ ଏହି ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଅବଧିରୁ ବଞ୍ଚନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୭୫% ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁସ୍ଥ ହୁଅନ୍ତି କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟ କ୍ଷମତା ଉପରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼େ, ଅବଶିଷ୍ଟାଂଶରେ ଅଧିକ ଅକ୍ଷମତା ରହିଥାଏ ଏବଂ ପ୍ରାୟ ୨% ଜଟିଳତାରୁ ମୃତ୍ୟୁ ବରଣ କରନ୍ତି | []

ଭର୍ଟେବ୍ରାଲ ଧମନୀ ବିଚ୍ଛେଦନ ପ୍ରତିବର୍ଷ ପ୍ରାୟ ୧୦୦,୦୦୦ ଲୋକରେ ଜଣକୁ ହୁଏ | [] କାରୋଟିଡ୍ ଧମନୀ ବିଚ୍ଛେଦନ (ବେକ ସମ୍ମୁଖରେ ଥିବା ବଡ଼ ଧମନୀଗୁଡ଼ିକର ବିଚ୍ଛେଦନ) ଅପେକ୍ଷା ଏହା କମ୍ ସାଧାରଣ ଅଟେ | [] ଏହି ଦୁଇଟି ଅବସ୍ଥା ଯୁବକ ଏବଂ ମଧ୍ୟବୟସ୍କମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ୧୦-୨୫% ଅଣ-ରକ୍ତସ୍ରାବ ଷ୍ଟ୍ରୋକ ଯୋଗୁ ହୁଏ | [] ଏହି ଅବସ୍ଥା ପ୍ରଥମେ ୧୯୭୦ ଦଶକରେ କାନାଡାର ସ୍ନାୟୁବିଜ୍ଞାନୀ ସି ମିଲର ଫିସରଙ୍କଦ୍ୱାରା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିଲା। []

  1. ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ ୧.୩ ୧.୪ ୧.୫ ୧.୬ ୧.୭ ୧.୮ Britt, TB; Agarwal, S (January 2020). "Vertebral Artery Dissection". PMID 28722857. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  2. ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ ୨.୫ ୨.୬ Kim YK, Schulman S (April 2009). "Cervical artery dissection: pathology, epidemiology and management". Thromb. Res. 123 (6): 810–21. doi:10.1016/j.thromres.2009.01.013. PMID 19269682.
  3. ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ Britt, TB; Agarwal, S (January 2020). "Vertebral Artery Dissection". PMID 28722857. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  4. ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ Kim YK, Schulman S (April 2009). "Cervical artery dissection: pathology, epidemiology and management". Thromb. Res. 123 (6): 810–21. doi:10.1016/j.thromres.2009.01.013. PMID 19269682.
  5. Debette S, Leys D (July 2009). "Cervical-artery dissections: predisposing factors, diagnosis, and outcome". Lancet Neurol. 8 (7): 668–78. doi:10.1016/S1474-4422(09)70084-5. PMID 19539238.
  6. Campos-Herrera CR, Scaff M, Yamamoto FI, Conforto AB (December 2008). "Spontaneous cervical artery dissection: an update on clinical and diagnostic aspects". Arq Neuropsiquiatr. 66 (4): 922–7. doi:10.1590/S0004-282X2008000600036. PMID 19099146.