ଅଳେଇଚ

ଇଂରାଜୀ ଲିଙ୍କ

https://or.wikipedia.org/wiki/Cardamom

ଅଳେଇଚ
True cardamom (Elettaria cardamomum) 1896 illustration
ବିଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ
ସାମ୍ରାଜ୍ୟ:	ଉଦ୍ଭିଦ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ
ଗୋଷ୍ଠୀ:	ଟ୍ରାକିଓଫାଇଟା
ଗୋଷ୍ଠୀ:	ସ୍ପର୍ମାଟୋଫାଇଟା
ଗୋଷ୍ଠୀ:	ଆବୃତବୀଜୀ
ଗୋଷ୍ଠୀ:	ଏକବୀଜପତ୍ରୀ
ଗୋଷ୍ଠୀ:	କମେଲିନିଡ
ଗଣ:	ଜିଞ୍ଜିବରେଲ
କୁଳ:	ଜିଞ୍ଜିବରାସି
Genus:	Elettaria
ଜାତି:	E. cardamomum
ବାଇନୋମିଆଲ ନାମ
Elettaria cardamomum (L.) Maton
Synonyms
Amomum cardamomum L. Amomum repens Sonn., illegitimate superfluous name Amomum racemosum Lam., illegitimate superfluous name Alpinia cardamomum (L.) Roxb. Cardamomum officinale Salisb. Zingiber cardamomum (L.) Stokes Matonia cardamomum (L.) Stephenson & J.M.Churchill Cardamomum verum Oken, illegitimate superfluous name Elettaria repens Baill., illegitimate superfluous name Elettaria cardamomum var. minor Watt, not validly published Cardamomum elletari Garsault, rejected name Zingiber minus Gaertn. Amomum ensal Raeusch. Amomum uncinatum Stokes Cardamomum malabaricum Pritz. Cardamomum minus (Gaertn.) Kuntze Elettaria cardamomum var. minuscula Burkill, without description

ଅଳେଇଚ ଏକ ଭାରତୀୟ ମସଲା । ଅଳେଇଚର ଜନ୍ମ ସ୍ଥାନ ଭାରତ ଓ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା । କିନ୍ତୁ ଅନ୍ୟ ଦେଶ ଯଥା ଗୁଏଟମାଲା, ମେକ୍ସିକୋ, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆର କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଚାଷ କରାଯାଏ ଭାରତର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗରେ ସର୍ବାଧିକ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ମଈଶୂର, କୁର୍ଗ, ବ୍ୱେନାଡ୍, ଟ୍ରଭାଙ୍କୋର ଓ କୋଚିନ୍ର ଆର୍ଦ୍ର ବନ ଏହା ପାଇଁ ଅନୁକୁଳ ଅଟେ । ଅଳେଇଚ ପାଚିବା ଆଗରୁ ଅମଳ କରାଯାଇ ଖରାରେ ଶୁଖାଯାଏ । ଆଧୁନିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଡ୍ରାଇଂ ମେସିନ ବ୍ୟବହାର କରା ଯାଉଛି । ଅଳେଇଚର ଚୋପା ଯେତେ ସବୁଜ ହେବ ସେତେ ଭଲ ବୋଲି ଜଣାଯାଏ । ଥରେ ଅଳେଇଚର ଚୋପା ବାହାରି ଗଲେ,ଏହାର ସୁଗନ୍ଧ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ । ତେଣୁ ସାଧାରଣତଃ ଏହାକୁ ରୋଷେଇ ପୂର୍ବରୁ ଚୋପାରୁ ଅଲଗା କରାଯାଏ । ଏହାର ମୁଲ୍ୟ ବଜାରରେ ବହୁତ ଅଧିକ ।

କିସମ

ଗୁଜୁରାତି ଓ ଅଳେଇଚ

ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇ କିସମର ଅଳେଇଚ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ- ସବୁଜ (ଛୋଟ) ଓ କଳା (ବଡ଼) । ଓଡ଼ିଆରେ ଏହି ସବୁଜ (ଛୋଟ) ଅଳେଇଚକୁ ଗୁଜୁରାତି ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

ଅଳେଇଚର ବ୍ୟବହାର

ଭାରତୀୟ, ଉତ୍ତର ଆଫ୍ରିକା ଓ ଆରବୀୟ ଖାଦ୍ୟରେ ଅଳେଇଚର ବହୁଳ ଭାବରେ ଉପଯୋଗ କରାଯାଏ । ଭାରତରେ ଏହା ଗରମ ମସଲାର ସମୂହରେ ତରକାରୀରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଓ ମଧୂର ବ୍ୟଞ୍ଜନମାନଙ୍କରେ ସ୍ୱାଦ ଓ ସୁଗନ୍ଧ ବଢେଇବା ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଆରବ ଦେଶ ମାନଙ୍କରେ କଫିରେ ଅଳେଇଚ ଓ ଖିର ସର ଦେଇ ଅତିଥି ଚର୍ଚ୍ଚା କରିବା ଏକ ପରମ୍ପରା ଅଟେ । ସେହିପରି ଭାରତୀୟ ପରମ୍ପରାରେ ପାନ ମଧ୍ୟରେ ଅଳେଇଚ ଦେଇ ଖିଆଯାଏ । ପୂରାକାଳରୁ ଏହିପରି ଭାରତରେ ଅଳେଇଚକୁ ମୁଖବାସ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇ ଆସୁଛି ।

ଔଷଧୀୟ ବ୍ୟବହାର

ନିମ୍ନ ତାଲିକାରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ରୋଗଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଅଳେଇଚ ଅନେକ ଉପଯୋଗୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥାଏ

• ହଜମ ସମ୍ବନ୍ଧିୟ ରୋଗ

ବଦ୍ ହଜମି ଯୋଗୁଁ ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧୁ ଥିଲେ ଅଳେଇଚ ପଡ଼ିଥିବା ଚା ପିଇଲେ ଆରାମ୍ ମିଳେ ।

• ମୁଖ ରୋଗ

ଅଳେଇଚର ବାସ୍ନା ମୁଖର ଦୁର୍ଗନ୍ଧ ଦୁର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । କିଛି ଅଳେଇଚ ମଞ୍ଜିକୁ ଅଲ୍ପ ସମୟ ପାଇଁ ପାଟିରେ ଚୋବାଇ ରଖିଲେ, ମୁଖ ଗନ୍ଧ ଦୁର ହୋଇଥାଏ । କିଛି ଅଳେଇଚ ଓ ଡାଳଚିନିର ଅର୍କକୁ ମିଶାଇ କୁଳୀ କଲେ ମୁଖ ରୋଗ ଯଥା ଫରେଞ୍ଜାଇଟିସ୍, ଥଣ୍ଡା ଜନିତ ରୋଗ ଯେପରିକି ଗଳା କୁଣ୍ଡାଇବା, ଘଣ୍ଟିକାର ଦରଜ, ଗଳା ବସିଯିବା ଇତ୍ୟାଦି ଉପସମ କରେ ।

• ଅବସାଦ

ଅଳେଇଚକୁ ପାଣି ଓ ଚାରେ ଫୁଟାଇ ପିଇଲେ,ଏହା ଅବସାଦକୁ କମ କରେ ।

• ବାରମ୍ବାର ହାକୁଟି ଆସୁଥିଲେ ଦୁଇଟି ଅଳେଇଚକୁ ଚୋପା ସହିତ ପାଣିରେ ଫୁଟାଇ ,ସେହି ପାଣିକୁ ପିଇଲେ ହାକୁଟି ଭଲ ହୋଇଯାଏ ।

ଛପା

• 
  ଅଳେଇଚ ଗଛ
• 
  ଅଳେଇଚ ଫୁଲ
• 
  ଅଳେଇଚ ଫଳ ଓ ମଞ୍ଜି
• 
  ସବୁଜ ଅଳେଇଚ ଓ ତା’ର ମଞ୍ଜି

ଆଧାର

ଟୀକା

ଆହୁରି ପଢ଼ନ୍ତୁ

1. Mabberley, D.J. The Plant-book: A Portable Dictionary of the Higher Plants. Cambridge University Press, 1996.
2. Gernot Katzer's Spice Pages: Cardamom Archived 2007-09-30 at the Wayback Machine.
3. Plant Cultures: botany and history of Cardamom Archived 2008-08-27 at the Wayback Machine.
4. Pham Hoang Ho 1993, Cay Co Vietnam [Plants of Vietnam: in Vietnamese], vols. I, II & III, Montreal.
5. Buckingham, J.S. & Petheram, R.J. 2004, Cardamom cultivation and forest biodiversity in northwest Vietnam, Agricultural Research and Extension Network, Overseas Development Institute, London UK. Archived 2006-11-21 at the Wayback Machine.
6. Aubertine, C. 2004, Cardamom (Amomum spp.) in Lao PDR: the hazardous future of an agroforest system product, in 'Forest products, livelihoods and conservation: case studies of non-timber forest products systems vol. 1-Asia, Center for International Forest Research. Jakarta, Indonesia.
7. Álvarez, L., Gudiel, V. 2008. 'Cardamom prices leads to a re-emergence of the green gold'. [୧] Archived 2011-05-11 at the Wayback Machine.