ଲୌହ ଅତିଭାର
Iron overload | |
---|---|
Haemochromatosis, hemochromatosis, bronze diabetes[୧] | |
ବିଭାଗ | Hematology, gastroenterology |
ଲକ୍ଷଣ | Tiredness, abdominal pain, darkening skin, sexual dysfunction[୨] |
ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | Males > 40, females > 50[୨] |
କାରଣ | Primary: Hereditary haemochromatosis (HHC)[୨] Secondary: Repeated blood transfusions, excessive dietary intake[୨] |
ବିପଦ କାରକ | Liver diseases, alcoholism[୨] |
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | Blood tests (high ratio of iron to transferrin), liver biopsy[୨] |
ଚିକିତ୍ସା | Phlebotomy, chelation therapy, liver transplant[୨] |
ପୁନଃପୌନିକ | HCC 1 in 400 white people[୧] |
ଲୌହ ଅତିଭାର, ଅନ୍ୟ ନାମ ହେମୋକ୍ରୋମାଟୋସିସ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Iron overload ବା hemochromatosis) କୁହାଯାଏ ଯେତେବେଳେ ଶରୀରରେ ଅତ୍ୟଧିକ ପରିମାଣର ଲୁହା ଜମିଯାଏ ।[୧] ଏହାର ଲକ୍ଷଣ: ଥକ୍କା, ଉଦର ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଚର୍ମ କଳା ପଡ଼ିଯିବା ଏବଂ ଯୌନ ସମସ୍ୟା ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ।[୨] ରୋଗ ଜଟିଳ ହେଲେ ସିରୋସିସ୍, ଯକୃତ ବିଫଳତା, ଯକୃତ କର୍କଟ, ହୃଦ୍ପାତ, ମଧୁମେହ, ଆର୍ଥ୍ରାଇଟିସ, ଏବଂ ସଂକ୍ରମଣ ହୋଇପାରେ । [୨] [୧]
ଏହାର ସାଧାରଣ କାରଣ ହେଉଛି ଜେନେଟିକ ସମସ୍ୟାର ବଂଶଗତ ହେମୋକ୍ରୋମାଟୋସିସ (HHC), ଜେନେଟିକ ସମସ୍ୟା ଏବଂ ପୁନଃପୌନିକ ରକ୍ତ ଗ୍ରହଣ ଫଳରେ ଲୌହ ପରିମାନ ବୃଦ୍ଧି ।[୨] ଅତ୍ୟଧିକ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କିମ୍ବା କ୍ୱଚିତ ଦେଖାଯାଉଥିବା ଶିଶୁର ବିକାଶ ସମୟରେ ଆଘାତ ଫଳରେ ଏହା ହୁଏ ଯାହାକୁ ନିଓନାଟାଲ ହେମୋକ୍ରୋମାଟୋସିସ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।[୨] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଯକୃତ ରୋଗ ଥିଲେ ଏବଂ ମଦ୍ୟପାନ କରୁଥିଲେ ଏହାର ଗୁରୁତର ସଙ୍କଟ ରହିପାରେ । [୨] ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା କରି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ଓ ଯକୃତ ବାୟୋପ୍ସିଦ୍ୱାରା ଏହାକୁ ସମର୍ଥନ କରାଯାଏ ।[୨]
ଚିକିତ୍ସା: ନିୟମିତ ଫ୍ଲେବୋଟୋମିଦ୍ୱାରା ଶିରାରୁ ରକ୍ତ ଅପସାରଣ କରି ଲୌହ ଅତିଭାର କମେଇଦିଆଯାଏ ।[୨] ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଏହା ସପ୍ତାହରେ ଦୁଇଥର କରାଯାଇପାରେ ଏବଂ ଥରେ ସ୍ତର ହ୍ରାସ ହେଲେ ବର୍ଷକୁ ଦୁଇରୁ ତିନିଥର କରାଯାଇପାରେ | [୨] ଯେଉଁମାନଙ୍କର ଅନ୍ୟ କାରଣରୁ ଲୌହ ଅତିଭାର ଥାଏ, ସେମାନଙ୍କର ଚିଲେସନ ଥେରାପି କରି ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । [୨] ନିଓନାଟାଲ ହେମୋକ୍ରୋମାଟୋସିସ ରୋଗରେ ପ୍ରତିବଦଳ ରକ୍ତଦାନ ଓଇମ୍ମ୍ୟୁନୋଗ୍ଲୋବ୍ୟୁଲିନ ଥେରାପି ସହିତ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇପାରେ | [୨] ବେଳେବେଳେ ଯକୃତ ପ୍ରତିରୋପଣ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ | [୨] ଲୌବ ପରିପୂରକଏବଂ ଭିଟାମିନ୍ ସି ଏଡ଼େଇବା ଉଚିତ୍ | [୨]
ଶ୍ୱେତାଙ୍ଗ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରତି ୪୦୦ ଜଣରେ ୧ ଜଣର ଏହି ରୋଗ ଥାଏ ଏହା ଏହି ଗୋଷ୍ଠୀର ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ଅଟୋସୋମାଲ ରିସିସିଭ ରୋଗ ।[୧] ପୁରୁଷମାନଙ୍କର ଲକ୍ଷଣ ୪୦ ବର୍ଷ ବୟସ ପରେ ଏବଂ ମହିଳାଙ୍କର ସାଧାରଣତଃ ୫୦ ବର୍ଷ ବୟସ ପରେ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।[୨] ପୁରୁଷ ଏବଂ ମହିଳାଙ୍କର ସମାନ ଭାବରେ ମ୍ୟୁଟେସନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ପୁରୁଷମାନଙ୍କର ୨ବା ୩ ଗୁଣ ଅଧିକ ଜଟିଳତା ଦେଖାଯାଏ । [୨] [୧] ଯଦି ରୋଗ ଶୀଘ୍ର ଚିହ୍ନଟ ହୁଏ ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ତେବେ ଏହି ରୋଗର ଫଳାଫଳ ଭଲ ହୁଏ | [୧] ଏହି ରୋଗର ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକ ଆର୍ମାଣ୍ଡ ଟ୍ରସୋ ୧୮୬୫ ମସିହାର ପ୍ରଥମେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ଓ ୧୮୮୯ ମସିହାରେ ଭନ ରେକଲିଙ୍ଗହସେନ ଏହି ରୋଗର ଲୁହା ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ଥିବା ଦର୍ଶେଇଥିଲେ । [୩]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ ୧.୩ ୧.୪ ୧.୫ ୧.୬ Porter, JL; Rawla, P (January 2020). "Hemochromatosis". PMID 28613612.
{{cite journal}}
: Cite journal requires|journal=
(help) - ↑ ୨.୦୦ ୨.୦୧ ୨.୦୨ ୨.୦୩ ୨.୦୪ ୨.୦୫ ୨.୦୬ ୨.୦୭ ୨.୦୮ ୨.୦୯ ୨.୧୦ ୨.୧୧ ୨.୧୨ ୨.୧୩ ୨.୧୪ ୨.୧୫ ୨.୧୬ ୨.୧୭ ୨.୧୮ ୨.୧୯ ୨.୨୦ "Hemochromatosis". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. NIDDK. Retrieved 24 February 2021.
- ↑ Barton, James C.; Edwards, Corwin Q. (2000). Hemochromatosis: Genetics, Pathophysiology, Diagnosis and Treatment (in ଇଂରାଜୀ). Cambridge University Press. p. 3. ISBN 978-0-521-59380-9.