ଭାସ୍କୁଲାର ଡିମେନ୍ସିଆ
| Vascular dementia | |
|---|---|
| Arteriosclerotic dementia, multi-infarct dementia, vascular cognitive impairment | |
.png) Brain atrophy on MRI from vascular dementia | |
| ବିଭାଗ | Neurology, psychiatry |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | 60 to 75 years old[୧] |
| ଅବଧି | Long-term[୨] |
| ବିପଦ କାରକ | Hyperlipidemia, high blood pressure, diabetes, tobacco use[୨] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | Cognitive testing, medical imaging[୨][୧] |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Alzheimer's, depression, thyroid disorder, medications (benzodiazepines or anticholinergics), alcohol misuse, neurosyphilis, delirium[୨][୧] |
| ପ୍ରତିକାର | Healthy diet, exercise, not smoking, healthy weight, alcohol in moderation[୧] |
| Prognosis | Shorter life expectancy[୨] |
| ପୁନଃପୌନିକ | 16% of dementia cases[୨] |
ଭାସ୍କୁଲାର ଡିମେନ୍ସିଆ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Vascular dementia VaD ) ରୋଗ ହେବା କୁହାଯାଏ ଯେତେବେଳେ ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ଯଥେଷ୍ଟ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହ ଅଭାବ ହେତୁ ଜ୍ଞାନଗତ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ଅବନତି ଅଟେ | [୨] ଏହା ସ୍ମୃତି, କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହ, ସ୍ଥାନିକ ଦକ୍ଷତା, ଭାଷା, କିମ୍ବା ଧ୍ୟାନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରେ | [୨] ଧୀରେ ଧୀରେ, ହଠାତ୍ କିମ୍ବା ପାଦେ ପାଦେ ହୋଇ ଏହା ଆରମ୍ଭ ହୋଇପାରେ | [୨] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟରେ ପାରାନୋଇଆ ଏବଂ ଦୃଷ୍ଟି ଭ୍ରମ ହୋଇପାରେ | [୨] ଜଟିଳତା ମଧ୍ୟରେ ପଡ଼ିଯିବା, ଆସ୍ପିରେସନ ନିମୋନିଆ ଏବଂ ଚାପ ଘାଅ ହୋଇପାରେ | [୨] ଏହା ସହିତ ହୃଦରୋଗ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇପାରେ। [୨]
ବିପଦ କାରକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ହାଇପରଲିପିଡେମିଆ, ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ, ମଧୁମେହ ଏବଂ ତମାଖୁ ବ୍ୟବହାର ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଟେ | [୨] ଅନ୍ତର୍ନହିତ କାର୍ଯ୍ୟଧାରାରେ ଆଥେରୋସ୍କ୍ଲେରୋସିସ୍, ଥ୍ରୋମ୍ବୋସିସ କିମ୍ବା ଭାସ୍କୁଲୋପାଥି ଥାଇପାରେ। [୨] ରୋଗୀର ସହାୟକ ଲୋକ ସହିତ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରି ଓ ଜ୍ଞାନ ପରୀକ୍ଷା ତଥା ମେଡିକାଲ ଇମେଜିଙ୍ଗ କରି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ | [୨] [୧] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମ୍ଭାବ୍ୟ କାରଣକୁ ବିଚାରକୁ ନିଆଯାଇପାରେ | [୨]
ଏହି ରୋଗ ଆରୋଗ୍ୟ ହୁଏ ନାହିଁ । [୨] ଚିକିତ୍ସାରେ ବିପଦର କାରଣ ଏବଂ ଆଚରଣରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବାକୁ ପ୍ରୟାସ କରି ଅଧିକ ଖରାପ ହେବାକୁ ରୋକାଯାଇଥାଏ। [୨] କୋଲିନଇସ୍ଟରେଜ ଇନହିବିଟର କିମ୍ବା ମେମାଣ୍ଟାଇନ ଦିଆଯାଇପାରେ | [୨] ଯେଉଁମାନଙ୍କଠାରେ ଷ୍ଟ୍ରୋକର ପ୍ରମାଣ ଅଛି ସେମାନଙ୍କୁ ଆସ୍ପିରିନ୍, ୱାର୍ଫାରିନ୍, କିମ୍ବା କ୍ୟାରୋଟିଡ ଏଣ୍ଡଆର୍ଟେରେକ୍ଟୋମି ଅପରେଶନ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରେ | [୨] ଏହି ରୋଗରେ ଆୟୁଷ କମିଯାଏ । | [୨]
ଭାସ୍କୁଲାର ଡିମେନ୍ସିଆ ରୋଗ ମୋଟ ଡିମେନ୍ସିଆ ରୋଗର ପ୍ରାୟ 16% ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରେ, ଅଲଜିମର ପରେ ଏହା ଦ୍ୱିତୀୟ ସାଧାରଣ କାରଣ ଅଟେ | [୨] [୩] ବୟସ ବୃଦ୍ଧି (୬୦ରୁ ୭୫ ମଧ୍ୟରେ) ସହିତ ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଏହା ହୁଏ । [୨] [୧] ମହିଳାଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ପୁରୁଷମାନେ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି। [୧] ଷ୍ଟ୍ରୋକଗୁଡିକ ଡିମେନ୍ସିଆରେ ପରିଣତ ହୋଇପାରେ, ଏହି କଥା ୧୮୦୦ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି | [୪]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ ୧.୩ ୧.୪ ୧.୫ ୧.୬ "Multi-Infarct Dementia Information Page | National Institute of Neurological Disorders and Stroke". www.ninds.nih.gov. Retrieved 19 December 2020.
- ↑ ୨.୦୦ ୨.୦୧ ୨.୦୨ ୨.୦୩ ୨.୦୪ ୨.୦୫ ୨.୦୬ ୨.୦୭ ୨.୦୮ ୨.୦୯ ୨.୧୦ ୨.୧୧ ୨.୧୨ ୨.୧୩ ୨.୧୪ ୨.୧୫ ୨.୧୬ ୨.୧୭ ୨.୧୮ ୨.୧୯ ୨.୨୦ ୨.୨୧ ୨.୨୨ Uwagbai, O; Kalish, VB (January 2020). "Vascular Dementia". PMID 28613567.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Cunningham EL, McGuinness B, Herron B, Passmore AP (May 2015). "Dementia". The Ulster Medical Journal. 84 (2): 79–87. PMC 4488926. PMID 26170481.
- ↑ Festa, Joanne; Lazar, Ronald (2009). Neurovascular Neuropsychology (in ଇଂରାଜୀ). Springer Science & Business Media. p. 2. ISBN 978-0-387-70715-0.