ଶ୍ରୀଧର ଦାସ
ଶ୍ରୀଧର ଦାସ | |
|---|---|
 ଶ୍ରୀଧର ଦାସ | |
| ଜନ୍ମ ଓ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ | ଶ୍ରୀଧର ଦାସ ୪ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୦୧ ନାଉସିରା, କାକଟପୁର |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୨୪ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୮୮ (ବୟସ ୮୬) |
| ବୃତ୍ତି | ଅଧ୍ୟାପକ, ଅନୁବାଦକ, ବ୍ୟାକରଣବିତ୍ |
| ଭାଷା | ଓଡ଼ିଆ |
| ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
| ନାଗରିକତା | ଭାରତୀୟ |
| ଶିକ୍ଷା | B.A.
Diploma in Education M.A. |
| ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ | ବିହାର ନାସନାଲ୍ କଲେଜ, ବାଙ୍କୀପୁର
|
| ସାହିତ୍ୟ କୃତି | ସୁଅ ମୁହଁର ପତର |
| ଜୀବନସାଥୀ | ଇନ୍ଦୁମତୀ ଦେବୀ |
| ସନ୍ତାନ | ବିଷ୍ଣୁପ୍ରିୟା
ରାଧାକୃଷ୍ଣ (ଜନ୍ମ କାଳରୁ ମୃତ) କୃଷ୍ଣ ପ୍ରସାଦ ଦାସ ରଘୁନାଥ ପ୍ରସାଦ ଦାସ |
ଅଧ୍ୟାପକ ଶ୍ରୀଧର ଦାସ (୦୪ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୦୧ - ୨୪ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୮୮)[୧] ଜଣେ ଓଡ଼ିଆ ଓ ଶିଶୁ ସାହିତ୍ୟିକ, ପ୍ରାବନ୍ଧିକ, ଶିକ୍ଷାବିତ୍, ନାଟ୍ୟକାର ଓ ଅନୁବାଦକ ଥିଲେ ।[୨] ତାଙ୍କର ସାହିତ୍ୟ ଅବଦାନ ପାଇଁ ସେ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର, ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ସମାଜ ଓ ସୋଭିଏତ୍ ଲ୍ୟାଣ୍ଡ ନେହରୁ ପୁରସ୍କାର ଆଦିରେ ସମ୍ମାନୀତ ହୋଇଥିଲେ ।
ଜୀବନ କାଳ
[ସମ୍ପାଦନା]ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ
[ସମ୍ପାଦନା]ଶ୍ରୀଧର ଦାସ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର କାକଟପୁର ପାଖ ନାଉସିରା ଗ୍ରାମରେ ୧୯୦୧ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୪ ତାରିଖ ଦିନ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମାତାଙ୍କ ନାମ ଶ୍ରଦ୍ଧାମଣି ଦେବୀ ଓ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଶ୍ୟାମାଚରଣ ଦାସ । ଶ୍ୟାମାଚରଣ ଜଣେ ନିମ୍ନ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷକ ଥିଲେ । ଶ୍ରୀଧର ଦାସ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ବେଳୁ ପିତାଙ୍କ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ପାଠ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ୧୯୧୬ ମସିହାରୁ ୧୯୨୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା ସ୍କୁଲରେ ପଢ଼ିଥିଲେ ।
ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା
[ସମ୍ପାଦନା]୧୯୨୨ ମସିହାରେ ସେ ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ୍ ଶେଷ କରି ପାଟନାସ୍ଥିତ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ସ୍କୁଲରେ ନାଁ ଲେଖାଇଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେ ମାସକୁ ୨୦ ଟଙ୍କା ବୃତ୍ତି ପାଉଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଗୋଟିଏ ଘଟଣା ଯୋଗୁ ତାଙ୍କୁ ଦଶଟଙ୍କା ଜୋରିମାନା ହୋଇଥିଲା। ଯାହା ଫଳରେ ଶ୍ରୀଧର ବାଧ୍ୟ ହୋଇ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ଛାଡ଼ି ଆଇ.ଏ. ପଢ଼ିଲେ । ୧୯୨୪ ମସିହାରେ ସେ ଆଇ.ଏ ପାଶ୍ କଲେ । ଏହାପରେ ଅନେକ ପାରିବାରିକ ସମସ୍ୟା ମଧ୍ୟରେ ସେ ବି.ଏ. ପାସ କଲେ ଏବଂ ଶିକ୍ଷକ ତାଲିମ ନେଲେ ।
ଚାକିରୀ
[ସମ୍ପାଦନା]ସେ ବୌଦ୍ଧରେ ପ୍ରଥମେ ଶିକ୍ଷକତା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ତା'ପରେ ଆସି ଓଳସିଂହ ହାଇସ୍କୁଲରେ ଯୋଗଦେଲେ । ୧୯୪୮ ମସିହାରେ ସେ ରେଭେନ୍ସା ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ୟାପକ ଭାବରେ ଯୋଗ ଦେଲେ । କିନ୍ତୁ ପରେ ସେ ସରକାରୀ ଚାକିରି ଛାଡ଼ି ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଅଧ୍ୟାପନା କଲେ । ୪୪ ବର୍ଷ ଅଧ୍ୟାପନା କରିବା ପରେ ୧୯୬୮ ମସିହାରେ ସେ ଅବସର ନେଇଥିଲେ ।
ଲେଖକ
[ସମ୍ପାଦନା]ଶ୍ରୀଧର ଦାସ ବ୍ୟାକରଣଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅଭିଧାନ, ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ, ବିଭିନ୍ନ ସାହିତ୍ୟର ସମ୍ପାଦନା ଓ ଅନୁବାଦ କରିଛନ୍ତି । ତା'ଙ୍କର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କୃତି ହେଉଛି କିଶୋରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ସାହିତ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ କ୍ଲାସିକ ଗ୍ରନ୍ଥମାନଙ୍କର ଅନୁବାଦ । ସେ ମୋଟ ୧୧ ଖଣ୍ଡ ବ୍ୟାକରଣ ବହି, ତିନିଖଣ୍ଡ ଅଭିଧାନ ଲେଖିଛନ୍ତି । ସେହିପରି ୨୪ ଖଣ୍ଡ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ ଲେଖିଛନ୍ତି । ଅନୁବାଦ କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର ସୃଷ୍ଟି ସଂଖ୍ୟା ବହୁତ ଅଧିକ । ସେ ମୋଟ ୭୬ ଖଣ୍ଡ ପୁସ୍ତକ ଅନୁବାଦ କରିଛନ୍ ତି। ସେ ଭିତରୁ ୨୨ଟି ସଂସ୍କୃତରୁ ଏବଂ ୫୪ଟି ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରୁ । ସେ ଚିଲିକା, ଦରବାର, ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା, ଉଷାଭିଳାଷ, ରସକଲ୍ଲୋଳ ଆଦି ପ୍ରାଚୀନ ଗ୍ରନ୍ଥର ସମ୍ପାଦନା ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଆତ୍ମଜୀବନୀ ବହି ହେଉଛି "ସୁଅ ମୁହଁର ପତର" ।
ମୃତ୍ୟୁ
[ସମ୍ପାଦନା]୧୯୮୮ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୨୪ ତାରିଖ ଦିନ ଶ୍ରୀଧର ଦାସଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ।
ରଚନାବଳୀ
[ସମ୍ପାଦନା]ଅନୁବାଦ
[ସମ୍ପାଦନା]- ବାଉଣ୍ଟି ଜାହାଜରେ ବିଦ୍ରୋହ (ଜନ୍ ବାରୋଙ୍କ ପୁସ୍ତକର ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ) - ୧୯୭୭ (ଗ୍ରନ୍ଥ ପ୍ରକାଶନୀ)
- ଟମ୍ ସଏର (ମାର୍କ ଟୟେନଙ୍କ ପୁସ୍ତକ Tom sawyerର ଅନୁବାଦ) - ୧୯୭୧ (ଗ୍ରନ୍ଥ ପ୍ରକାଶନୀ)
- ଶେକସପିଅର କାହାଣୀ - ୧୯୭୦ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ଓଏକ୍ ଫିଲଡର ଭାଇକାର୍ (ଅଲିଭର୍ ଗୋଲଡସ୍ମିଥଙ୍କ ମୂଳ ପୁସ୍ତକ Wake fielder vicarର ଅନୁବାଦ) - ୧୯୭୬ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ଅହମିକା ଓ ଭ୍ରାନ୍ତି (ଜେନ୍ ଅଷ୍ଟିନଙ୍କ ପୁସ୍ତକର ଅନୁବାଦ) - ୧୯୭୩ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ବିଚିତ୍ର ତାବିଜ (ୱାଲଟର ସ୍କଟଙ୍କ ପୁସ୍ତକର ଅନୁବାଦ) - ୧୯୭୦ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ଆଇଭାନହୋ (ୱାଲଟର ସ୍କଟଙ୍କ ପୁସ୍ତକର ଅନୁବାଦ) - ୧୯୭୧ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ରତ୍ନଦ୍ୱୀପ ( ରବର୍ଟଲୁଇ ଷ୍ଚେଭିନସନଙ୍କ ପୁସ୍ତକର ଅନୁବାଦ) - ୧୯୭୧ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ମଣି (ୱିଲକ୍ କଲିନଙ୍କ ପୁସ୍ତକର ଅନୁବାଦ) - ୧୯୭୨ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ଅଲିଭର୍ ଟୁଇଷ୍ଟ (ଚାର୍ଲସ୍ ଡିକେନସନଙ୍କ ପୁସ୍ତକର ଅନୁବାଦ) - ୧୯୭୨ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ମୋପାସାଁ କାହାଣୀ (ଗାୟ ଡି ମୋପାସାଣ୍ଟଙ୍କ ପୁସ୍ତକର ଅନୁବାଦ) - ୧୯୭୭ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ହିତୋପଦେଶ (ବିଷ୍ଣୁର୍ଶମାଙ୍କ ପୁସ୍ତକର ଅନୁବାଦ) - ୧୯୭୧ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ଶକୁନ୍ତଳା (କାଳିଦାସଙ୍କ ପୁସ୍ତକର ଅନୁବାଦ) - ୧୯୭୩ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ଚେକଭ୍ କାହାଣୀ - ୧୯୭୨ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ
[ସମ୍ପାଦନା]- ସିଦ୍ଧ ଚନ୍ଦ୍ରିକା - ୧୯୫୧ (ଦାଶରଥି ପୁସ୍ତକାଳୟ)
- ରାମାୟଣ କାହାଣୀ - ୧୯୭୩ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ଅଗ୍ନିପରୀକ୍ଷା
- ମାଳବିକା ଅଗ୍ନିମିତ୍ର ଓ ଉର୍ବଶୀ - ୧୯୮୦ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ରୁଷଦେଶର କାହାଣୀ - ୧୯୯୬ (କୈଶରିକ)
- ସାଧୁସୁନ୍ଦର ଦାସ - ୧୯୫୩ (ନିଉ ଷ୍ଟୁଡେଣ୍ଟସ୍ ଷ୍ଟୋର୍ସଲି)
- ଜୀବନ ବର୍ତ୍ତିକା - ୧୯୯୬ (ଗ୍ରନ୍ଥମନ୍ଦିର)
- ପଂଚ ଦୀପ - ୧୯୯୭ (ୟୁନାଇଟେଡ଼ ବୁକ୍ ହାଉସ)
ଶ୍ରୀଧର ଦାସଙ୍କ ଜୀବନୀ
[ସମ୍ପାଦନା]- ଅଧ୍ୟାପକ ଶ୍ରୀଧର ଦାସ (ରବିନାରାୟଣ ମହାରଣାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ) - ୨୦୦୮ (ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ)
- ପିଲାଙ୍କ ଶ୍ରୀଧର ଦାସ (ଡକ୍ଟର ରବିନାରାୟଣ ମହାରଣାଙ୍କଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ) - ୨୦୨୩ ( ଅଗ୍ରଦୂତ, ବାଙ୍କା ବଜାର, କଟକଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ)
- ଆଦର୍ଶ ମଣିଷ ଶ୍ରୀଧର ଦାସ (ବିଭୂତି ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କଦ୍ୱାରା ସଂପାଦିତ) - ୨୦୦୩ (ପ୍ରାଚୀ ପ୍ରକାଶନୀ)[୩]
ଆତ୍ମଜୀବନୀ
[ସମ୍ପାଦନା]- ସୁଅ ମୁହଁର ପତର [A Leaf in the Stream (An Autobiography)]. Translated by ମହାନ୍ତି, ମେରୀ. ବାଙ୍କା ବଜାର, କଟକ-୨: ମୀତା ବୁକ୍ସ. ୧୯୮୨, ୨୦୧୪.
{{cite book}}: Check date values in:|date=(help)CS1 maint: location (link)
ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ
[ସମ୍ପାଦନା]- ୧୯୭୨- ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ସମାଜ ପକ୍ଷରୁ ସମ୍ମାନ
- ୧୯୭୪ - ସୋଭିଏତ୍ ଲ୍ୟାଣ୍ଡ ନେହରୁ ପୁରସ୍କାର
- ୧୯୭୮ - ସାହିତ୍ୟ ପାଇଁ ତାଙ୍କର ଅବଦାନ ପାଇଁ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମି ତରଫରୁ ସମ୍ମାନ
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ Words on Canvas: J.P. Das and His Work. Sole Distributor, Harman Publishing House. 2005.
- ↑ Suryanarayan Das (2010). Lord Jagannath. Sanbun Publishers. pp. 27–. ISBN 978-93-80213-22-4.
- ↑ "National Library of India". opac.nationallibrary.gov.in. National Library. Retrieved 6 February 2019.