ଖଞ୍ଜଣି

ଖଞ୍ଜଣି
ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ରୁକୁଣା ରଥଯାତରେ ଖଞ୍ଜଣି ବାଦନ
ମାଧ୍ୟମ	ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର, ତାଳବାଦ୍ୟ
ସଂସ୍କୃତି	ଓଡ଼ିଆ ଚଳଣି
ଗୀତ-ସଙ୍ଗୀତ	ଲୋକଗୀତ

ଇଂରାଜୀ ଲିଙ୍କ

https://or.wikipedia.org/wiki/Khanjani

ଖଞ୍ଜଣି ଏକ ପାରମ୍ପାରିକ ଓଡ଼ିଆ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର । ଖଞ୍ଜଣି ବଜାଇ ମୁଖ୍ୟତଃ ଭଜନ ଓ ଲୋକଗୀତ ପରିବେଷଣ କରାଯାଏ ।

ଖଞ୍ଜଣି, ଏକ ଏକମୁହାଁ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର । ତିନି-ଚାରି ଆଙ୍ଗୁଳି ଚଉଡା ଗୋଲାକାର କାଠ ବା ମାଟି ବଳୟର ଗୋଟିଏ ପାଖରେ ଚମଡା ଛାଉଣି କରି ଏହି ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରକୁ ତିଆରି କରାଯାଇଥାଏ । ଅପର ପାଖଟି ଖୋଲା ଥାଏ । ଖଞ୍ଜଣିକୁ ବାମ ହାତରେ ଧରି ଡାହାଣ ହାତ ଆଙ୍ଗୁଳିଦ୍ୱାରା ବଜାଯାଏ । ଖଞ୍ଜଣିରେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଏକାଧିକ ଝାଞ୍ଜ ଖଞ୍ଜାଯାଇଥାଏ । ଖଞ୍ଜଣି ବାଜିଲେ, ଝାଞ୍ଜ ବାଜେ । ଖଞ୍ଜଣି ବଜାଇବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ "ଖଞ୍ଜଣି ମାଡ଼" ବୋଲି କୁହାଯାଏ ।

ଓଡ଼ିଶାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଥିବା ଲୋକମାନେ ଭାଗବତ ଟୁଙ୍ଗୀମାନଙ୍କରେ ଖଞ୍ଜଣି ବଜେଇ ଭଜନ ଗାଇ ଭଗବାନଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରିଥାନ୍ତି । ଆଜିକାଲି ଭାଗବତ ଟୁଙ୍ଗୀ କମିବା ସହ, ଖଞ୍ଜଣିର ଆଦୃତି ମଧ୍ୟ କମିବାକୁ ଲାଗିଛି । ତେବେ ବୈଷ୍ନବ ଓ ମହିମା ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଖଞ୍ଜଣିର ପ୍ରସାର ଏବେ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଖଞ୍ଜଣି ଓଡ଼ିଶା ବ୍ୟତିତ ମଧ୍ୟ-ପ୍ରାଚ୍ୟ, କୁର୍ଦିସ୍ତାନ, ଇରାନ, ଆର୍ମେନିୟା, ତୁର୍କି, ପାକିସ୍ତାନ, ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଓ କେନ୍ଦ୍ର-ଏସିଅ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଏସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଖଞ୍ଜଣି ଜାତୀୟ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ଡାପ, ଡାଫ, ଡଫଲୀ, ଟାଫ, ଡେଫ ଆଦି ନାମରେ ପରିଚିତ ।