ଅପର୍ଣ୍ଣା ଦେବୀ

ଅପର୍ଣ୍ଣା ଦେବୀ
ଜନ୍ମ	(1899-01-28)୨୮ ଜାନୁଆରୀ ୧୮୯୯ ବୀରବଳଭଦ୍ରପୁର ଶାସନ, ପୁରୀ, ଓଡ଼ିଶା, ଭାରତ
ମୃତ୍ୟୁ	୨୩ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୬୩(1963-01-23) (ବୟସ ୬୩)
ବୃତ୍ତି	ଗୃହିଣୀ
ପ୍ରସିଦ୍ଧି	ଦଶକୁମାର ଚରିତ, ଦଶକୁମାରୀ ଚରିତ
ବୈବାହିକ-ସାଥୀ	ଲିଙ୍ଗରାଜ ମିଶ୍ର
ପିତାମାତା	ବୈଦ୍ୟନାଥ ମିଶ୍ର, ଦୁର୍ଗା ଦେବୀ

କବିତାକଳ୍ପଲତା ଅପର୍ଣ୍ଣା ଦେବୀ (୨୮ ଜାନୁଆରୀ ୧୮୯୯–୨୩ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୬୩) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ଓଡ଼ିଆ-ଭାଷୀ କବି ଥିଲେ । ତାଙ୍କର ରଚନା ମଧ୍ୟରେ ଚିନ୍ତା, କାଳ୍ପନିକ କାବ୍ୟ ଆର୍ଯ୍ୟଲଳନା ଓ ବନମାଳତୀ, ପ୍ରକୃତି ସମ୍ପର୍କିତ ରଚନା ବାରମାସୀ, ପୌରାଣିକ କାବ୍ୟ ସାବିତ୍ରୀ ଚରିତ ଏବଂ ଦେବୀରାଣୀ, ଏକଶହ ଖଣ୍ଡକାବ୍ୟ ସଂକଳନ ଶତଦଳ, ଶିଶୁକିଶୋର ସାହିତ୍ୟ ଦଶକୁମାର ଚରିତ ଓ ଅପ୍ରକାଶିତ ରଚନା ତଥା ଅମିତ୍ରାକ୍ଷରୀ କାବ୍ୟ ସଂଯୁକ୍ତା, ଖଣ୍ଡକାବ୍ୟ ବୀରମତୀ ଏବଂ ଚାରିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କବିତାବଳୀ ଆଦି ଅନ୍ୟତମ ।

ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନୀ ଓ ଶିକ୍ଷା

ଅପର୍ଣ୍ଣା ଦେବୀ ତତ୍କାଳୀନ ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ବୀରବଳଭଦ୍ରପୁର ଶାସନ ଗ୍ରାମରେ ୧୮୯୯ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୨୮ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ବୈଦ୍ୟନାଥ ମିଶ୍ର ଓ ମାତାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ଦୁର୍ଗା ଦେବୀ । ସେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ । ସେତେବେଳର ବ୍ରାହ୍ମଣ ସମାଜରେ ନାରୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ସାମାଜିକ କଟକଣା ହେତୁ ସେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା କରିପାରିନଥିଲେ । ସେ ଛଅ ବର୍ଷ ବୟସରେ ହରେକୃଷ୍ଣପୁର ଶାସନରେ ଜଣେ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକଙ୍କୁ ବିବାହ କରି ପୁରୀରେ ରହୁଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପୁଅଙ୍କ ନାମ ଜଗନ୍ନାଥ ମିଶ୍ର ଓ ଅନ୍ତିମ ଜୀବନରେ ସେ ପୁଅଙ୍କ ପାଖରେ ରହୁଥିଲେ ।

ସାହିତ୍ୟ ରଚନା

ସେ ମୁଖ୍ୟତଃ କାବ୍ୟ ରଚନା କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରଚିତ ପ୍ରଥମ ପୌରାଣିକ କାବ୍ୟ ଇନ୍ଦୁମତୀ । ତାଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ଶ୍ରେଣୀର କାବ୍ୟକବିତା ମଧ୍ୟରେ ଚିନ୍ତା, କାଳ୍ପନିକ କାବ୍ୟ ଆର୍ଯ୍ୟଲଳନା ଓ ବନମାଳତୀ, ପ୍ରକୃତି ସମ୍ପର୍କିତ ରଚନା ବାରମାସୀ, ପୌରାଣିକ କାବ୍ୟ ସାବିତ୍ରୀ ଚରିତ ଏବଂ ଦେବୀରାଣୀ, ଏକଶହ ଖଣ୍ଡକାବ୍ୟ ସଂକଳନ ଶତଦଳ, ଶିଶୁକିଶୋର ସାହିତ୍ୟ ଦଶକୁମାର ଚରିତ ଓ ଅପ୍ରକାଶିତ ରଚନା ତଥା ଅମିତ୍ରାକ୍ଷରୀ କାବ୍ୟ ସଂଯୁକ୍ତା, ଖଣ୍ଡକାବ୍ୟ ବୀରମତୀ ଏବଂ ଚାରିଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କବିତାବଳୀ ଆଦି ଅନ୍ୟତମ । ସେ ବିଶେଷତଃ ଉପେନ୍ଦ୍ର ଭଞ୍ଜଙ୍କ ଓ ରାଧାନାଥ ରାୟଙ୍କ ରଚନାରୁ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ରଚିତ ବନମାଳତୀ କାବ୍ୟର ପ୍ରଥମ ସଂସ୍କରଣ ଝରିଆ ରାଜ୍ୟର ଯୁବରାଣୀ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ।

ସମ୍ମାନ ଓ ପୁରସ୍କାର

ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ରଚନା ଓ ଏକ ପୌରାଣିକ କାବ୍ୟ ଇନ୍ଦୁମତୀ ନିମନ୍ତେ ସେ କେନ୍ଦୁଝର ରାଜଦରବାରରେ କବିତାକଳ୍ପଲତା ଉପାଧିରେ ଭୂଷିତ ହୋଇଥିଲେ । ସମ୍ମାନସ୍ୱରୂପ ତାଙ୍କୁ ପୁରୀ ପଥୁରିଆ ସାହିରେ ଏକ ବାସସ୍ଥାନ ମିଳିଥିଲା ।

ରଚନାବଳୀ

• ଇନ୍ଦୁମତୀ
• ଚିନ୍ତା
• ଆର୍ଯ୍ୟଲଳନା (କାଳ୍ପନିକ କାବ୍ୟ)
• ବନମାଳତୀ
• ବାରମାସୀ ( ପ୍ରକୃତି ସମ୍ପର୍କିତ ରଚନା)
• ସାବିତ୍ରୀ ଚରିତ (ପୌରାଣିକ କାବ୍ୟ)
• ଦେବୀରାଣୀ (ପୌରାଣିକ କାବ୍ୟ)
• 'ଶତଦଳ (ଖଣ୍ଡକାବ୍ୟ ସଂକଳନ)
• ଦଶକୁମାର ଚରିତ (ଶିଶୁକିଶୋର ସାହିତ୍ୟ)
• ସଂଯୁକ୍ତା (ଅପ୍ରକାଶିତ ରଚନା ତଥା ଅମିତ୍ରାକ୍ଷରୀ କାବ୍ୟ)
• ବୀରମତୀ (ଖଣ୍ଡକାବ୍ୟ)
• କବିତାବଳୀ
• କବିତାଞ୍ଜଳି (୧୯୪୬)