ଆଣ୍ଟିସାଇକୋଟିକ

ଆଣ୍ଟିସାଇକୋଟିକ
ଆଣ୍ଟିସାଇକୋଟିକ
Drug class
	Olanzapine, an example of a second-generation antipsychotic
Class identifiers
Synonyms	Neuroleptics, major tranquilizers, ataractics
Use	Schizophrenia, bipolar, agitation
Biological target	Dopamine receptor +/- serotonin receptor
Clinical data
Drugs.com	Drug Classes
	In Wikidata

ଆଣ୍ଟିସାଇକୋଟିକ, (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Antipsychotic) ଯାହା ନ୍ୟୁରୋଲେପ୍ଟିକ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା, ^[୩] ଏକ ଔଷଧ ଶ୍ରେଣୀ ଯାହା ଉତ୍ତେଜନା, ସିଜୋଫ୍ରେନିଆ, ବାଇପୋଲାର ଡିଜଅଡର ଏବଂ ବାନ୍ତି ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ | ^[୫] ଅବାସ୍ତବ ବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ବର୍ଡ଼ର ଲାଇନ ପର୍ସନାଲିଟି ଡିଜଅର୍ଡ଼ର ରୋଗମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବ‌ହୃତ ହୁଏ | ^[୬] ଗୋଟିଏ ଔଷଧ ଅପେକ୍ଷା ଅନ୍ୟ ଔଷଧ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଥିବାର ପ୍ରମାଣ ନାହିଁ | ^[୭] ସେଗୁଡିକ ପାଟିରେ କିମ୍ବା ଇଞ୍ଜେକ୍ସନଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରେ | ^[୨] କେତେକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଔଷଧ ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି | ^[୨]

ସାଧାରଣ ଆଣ୍ଟିସାଇକୋଟିକ୍ସର ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଅନିଚ୍ଛାକୃତ ଗତିବିଧି ବେମାରୀ, ଟାର୍ଡିଭ୍ ଡିସକାଇନେସିଆ, ନିଦ୍ରାଳୁ ଦୋଷ, ନିମ୍ନ ରକ୍ତଚାପ ଏବଂ ଯୌନ‌କ୍ରିୟା ଅସୁବିଧା ହୋଇପାରେ | ^[୧] ଆଟିପିକାଲ୍ ଆଣ୍ଟିସାଇକୋଟିକର ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଗତିବିଧି ବ୍ୟାଧି, ନିଦ୍ରାଳୁ ଦୋଷ, ଓଜନ ବୃଦ୍ଧି, ମଧୁମେହ ଏବଂ ଯୌନ‌କ୍ରିୟା ଅସୁବିଧା ଦେଖାଯାଇପାରେ, ଯଦିଓ ଗତିବିଧି ବ୍ୟାଧି ସାଧାରଣତଃ କମ୍ ଦେଖାଯାଏ | ^[୧] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ନ୍ୟୁରୋଲେପ୍ଟିକ୍ ମାଲିଗନାଣ୍ଟ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ରହିପାରେ । ^[୨] କ୍ଲୋଜାପିନ ଯୋଗୁ କମ ଶ୍ୱେତ ରକ୍ତ କଣିକା ଓ ମାୟୋକାର୍ଡ଼ାଇଟିସ ହୋଇପାରେ । ^[୧] ଏଠାରେ ଦୁଇଟି ମୁଖ୍ୟ ଉପ ପ୍ରକାର ଦେଖାଯାଏ ଯଥା: ସାଧାରଣ ଏବଂ ଅସାଧାରଣ | ^[୨] ଡୋପାମିନ ନିମନ୍ତେ ଉଭୟ ଉପ-ପ୍ରକାର ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଥିବା ରିସେପ୍ଟରଗୁଡ଼ିକୁ ଅବରୋଧ କରୁଥିବାବେଳେ ଆଟିପିକାଲ ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ସେରୋଟୋନିନ ରିସେପ୍ଟର ଅବରୋଧ କରିଥାଏ | ^[୨]

ସାଧାରଣ ଆଣ୍ଟିସାଇକୋଟିକ୍ସ, ପ୍ରଥମେ ୧୯୫୦ ଦଶକରେ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରଚଳିତ ହୋଇଥିଲାବେଳେ ୧୯୭୦ ଦଶକରେ ଆଟିପିକାଲ ଶ୍ରେଣୀ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଥିଲା | ^[୮] ^[୯] ଉଭୟ ସାଧାରଣ ଏବଂ ଆଟିପିକାଲ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ଜେନେରିକ ଔଷଧ ଭାବରେ ଉପଲବ୍ଧ ଏବଂ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଶସ୍ତା ଅଟେ | ^[୧] "ନ୍ୟୁରୋଲେପ୍ଟିକ୍", Greek νεῦρον ( ନ୍ୟୁରନ୍ ) ଏବଂ λαμβάνω ( ଧରନ୍ତୁ ) - ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ହେଉଛି "ଯାହା ସ୍ନାୟୁ ନିଏ" | ^[୪]

ଆଧାର

↑ ^୧.୦ ^୧.୧ ^୧.୨ ^୧.୩ ^୧.୪ Hitchings, Andrew; Lonsdale, Dagan; Burrage, Daniel; Baker, Emma (2019). The Top 100 Drugs: Clinical Pharmacology and Practical Prescribing (in ଇଂରାଜୀ) (2nd ed.). Elsevier. p. 78. ISBN 978-0-7020-7442-4.
↑ ^୨.୦ ^୨.୧ ^୨.୨ ^୨.୩ ^୨.୪ ^୨.୫ Chokhawala, K; Stevens, L (January 2021). "Antipsychotic Medications". PMID 30137788. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
↑ ^୩.୦ ^୩.୧ Finkel RF, Clark MA, Cubeddu LX (2009). Pharmacology (in ଇଂରାଜୀ). Lippincott Williams & Wilkins. p. 151. ISBN 9780781771559. Archived from the original on 1 April 2017.
↑ ^୪.୦ ^୪.୧ King C, Voruganti LN (May 2002). "What's in a name? The evolution of the nomenclature of antipsychotic drugs". Journal of Psychiatry & Neuroscience. 27 (3): 168–75. PMC 161646. PMID 12066446.
↑ Hitchings, Andrew; Lonsdale, Dagan; Burrage, Daniel; Baker, Emma (2019). The Top 100 Drugs: Clinical Pharmacology and Practical Prescribing (in ଇଂରାଜୀ) (2nd ed.). Elsevier. p. 78. ISBN 978-0-7020-7442-4.
↑ Chokhawala, K; Stevens, L (January 2021). "Antipsychotic Medications". PMID 30137788. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
↑ "List of Atypical Antipsychotics + Uses, Types & Side Effects". Drugs.com (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 22 April 2021.
↑ Shen WW (December 1999). "A history of antipsychotic drug development". Comprehensive Psychiatry. 40 (6): 407–14. doi:10.1016/s0010-440x(99)90082-2. PMID 10579370.
↑ Aringhieri S, Carli M, Kolachalam S, Verdesca V, Cini E, Rossi M, McCormick PJ, Corsini GU, Maggio R, Scarselli M (December 2018). "Molecular targets of atypical antipsychotics: From mechanism of action to clinical differences". Pharmacology & Therapeutics. 192: 20–41. doi:10.1016/j.pharmthera.2018.06.012. PMID 29953902. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)

[Hitch2019-1] ୧.୦ ^୧.୧ ^୧.୨ ^୧.୩ ^୧.୪ Hitchings, Andrew; Lonsdale, Dagan; Burrage, Daniel; Baker, Emma (2019). The Top 100 Drugs: Clinical Pharmacology and Practical Prescribing (in ଇଂରାଜୀ) (2nd ed.). Elsevier. p. 78. ISBN 978-0-7020-7442-4.

[Stat2021-2] ୨.୦ ^୨.୧ ^୨.୨ ^୨.୩ ^୨.୪ ^୨.୫ Chokhawala, K; Stevens, L (January 2021). "Antipsychotic Medications". PMID 30137788. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)

[Fin2009-3] ୩.୦ ^୩.୧ Finkel RF, Clark MA, Cubeddu LX (2009). Pharmacology (in ଇଂରାଜୀ). Lippincott Williams & Wilkins. p. 151. ISBN 9780781771559. Archived from the original on 1 April 2017.

[King2002-4] ୪.୦ ^୪.୧ King C, Voruganti LN (May 2002). "What's in a name? The evolution of the nomenclature of antipsychotic drugs". Journal of Psychiatry & Neuroscience. 27 (3): 168–75. PMC 161646. PMID 12066446.

[autogen1-5] Hitchings, Andrew; Lonsdale, Dagan; Burrage, Daniel; Baker, Emma (2019). The Top 100 Drugs: Clinical Pharmacology and Practical Prescribing (in ଇଂରାଜୀ) (2nd ed.). Elsevier. p. 78. ISBN 978-0-7020-7442-4.

[autogen2-6] Chokhawala, K; Stevens, L (January 2021). "Antipsychotic Medications". PMID 30137788. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)

[Drugs2021-7] "List of Atypical Antipsychotics + Uses, Types & Side Effects". Drugs.com (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 22 April 2021.

[Shen1999-8] Shen WW (December 1999). "A history of antipsychotic drug development". Comprehensive Psychiatry. 40 (6): 407–14. doi:10.1016/s0010-440x(99)90082-2. PMID 10579370.

[Ari2018-9] Aringhieri S, Carli M, Kolachalam S, Verdesca V, Cini E, Rossi M, McCormick PJ, Corsini GU, Maggio R, Scarselli M (December 2018). "Molecular targets of atypical antipsychotics: From mechanism of action to clinical differences". Pharmacology & Therapeutics. 192: 20–41. doi:10.1016/j.pharmthera.2018.06.012. PMID 29953902. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)

[୩]

[୪]

[୧]

[୨]

[୫]

[୬]

[୭]

[୮]

[୯]