ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ
ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ହେଉଛି ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତାର ସ୍ତର କିମ୍ବା ମାନସିକ ରୋଗର ଅନୁପସ୍ଥିତିକୁ ସୁଚାଇଥାଏ । ଏହା ହେଉଛି ଜଣଙ୍କର ଅବସ୍ଥା ଯିଏ “ଭାବପ୍ରବଣ ଏବଂ ଆଚରଣଗତ ସମନ୍ୱୟର ସନ୍ତୋଷଜନକ ସ୍ତରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ସୁଚାଇଥାଏ” । ସକରାତ୍ମକ ମନୋବିଜ୍ଞାନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ, ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଜୀବନକୁ ଉପଭୋଗ କରିବାର କ୍ଷମତା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିପାରେ ଏବଂ ଜୀବନ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଏବଂ ମାନସିକ ସ୍ଥିରତା ହାସଲ ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ ମଧ୍ୟରେ ସନ୍ତୁଳନ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ (WHO) ଅନୁଯାୟୀ, ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରେ "ସୁସ୍ଥତା, ଅନୁଭବ ହୋଇଥିବା ଆତ୍ମ-ପ୍ରଭାବ, ସ୍ୱାଧୀନତା, ଦକ୍ଷତା, ନିଜସ୍ୱ ନିର୍ଭରଶୀଳତା ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବୌଦ୍ଧିକ ତଥା ଭାବଗତ ସାମର୍ଥ୍ୟର ଆତ୍ମ-ବାସ୍ତବତା" ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ । WHO ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛି ଯେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଭଲରେ ରହିବା ସେମାନଙ୍କର ଦକ୍ଷତାକୁ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରିବା, ଜୀବନର ସାଧାରଣ ଚାପ, ଉତ୍ପାଦନକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ ଅବଦାନ ସହିତ ମୁକାବିଲା କରିବା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ନିର୍ଭର କରିଥାଏ । ଜଣେ “ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ”କୁ କିଭଳି ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରେ ତାହା ସାଂସ୍କୃତିକ ପାର୍ଥକ୍ୟ, ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ, ଏବଂ ପ୍ରତିଯୋଗୀ ବୃତ୍ତିଗତ ତତ୍ତ୍ୱ ଗୁଡିକଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥାଏ ।
ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ମାନସିକ ରୋଗ
[ସମ୍ପାଦନା]ବ୍ରିଟେନ ସର୍ଜନ ଜର୍ଣ୍ଣାଲ (1999) ଅନୁଯାୟୀ, ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ହେଉଛି ମାନସିକ କାର୍ଯ୍ୟର ସଫଳ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଯାହାକି ଫଳପ୍ରଦ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ, ଅନ୍ୟ ଲୋକଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ ପୂରଣ କରିବା ଏବଂ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହ ଖାପ ଖୁଆଇବାର କ୍ଷମତା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ । ମାନସିକ ରୋଗର ଶବ୍ଦ ସାମୂହିକ ଭାବରେ ସମସ୍ତ ନିଦାନ ଯୋଗ୍ୟ ମାନସିକ ବିକୃତିକୁ ସୁଚାଏ । ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅବସ୍ଥା, ଚିନ୍ତା, ମନୋବଳ, କିମ୍ବା ଦୁଃଖ କିମ୍ବା ଦୁର୍ବଳ କାର୍ଯ୍ୟ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଆଚରଣରେ ପରିବର୍ତ୍ତନଦ୍ୱାରା ବର୍ଣ୍ଣିତ । [୧] ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ମାନସିକ ରୋଗ ହେଉଛି ଦୁଇଟି କ୍ରମାଗତ ଧାରଣା । ଉତ୍ତମ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ମାନସିକ ରୋଗ ହୋଇପାରେ ଏବଂ ଯେଉଁମାନଙ୍କର ମାନସିକ ରୋଗ ନାହିଁ ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଖରାପ ହୋଇପାରେ ।
ଚାପ, ଏକାକୀତା, ଉଦାସୀନତା, ଚିନ୍ତା, ସମ୍ପର୍କ ସମସ୍ୟା, ପ୍ରିୟଜନଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ, ଆତ୍ମହତ୍ୟା ଚିନ୍ତା, ଦୁଃଖ, ନିଶା, ଧ୍ୟାନାଭାବ ଓ ଅତିସକ୍ରିୟତା ବିକାର, ଆତ୍ମ-କ୍ଷତି, ବିଭିନ୍ନ ମନୋବଳ ବିକୃତି, ବିଭିନ୍ନ ମାନସିକ ରୋଗ କିମ୍ବା ଶିକ୍ଷଣ ଅକ୍ଷମତା ହେତୁ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ଉପୁଜିପାରେ । [୨] ଥେରାପିଷ୍ଟ, ସାଇକ୍ରେଟିସ, ମନୋବିଜ୍ଞାନୀ, ସାମାଜିକ କର୍ମୀ, ନର୍ସ ପ୍ରାକ୍ଟିସିଆର୍ କିମ୍ବା ପରିବାର ଚିକିତ୍ସକ ଚିକିତ୍ସା, ପରାମର୍ଶ କିମ୍ବା ଔଷଧ ଭଳି ଚିକିତ୍ସା ସହିତ ମାନସିକ ରୋଗକୁ ପରିଚାଳନା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବେ।
ମହତ୍ତ୍ୱ
[ସମ୍ପାଦନା]କର୍କଟ, ମଧୁମେହ କିମ୍ବା ହୃଦରୋଗ ଅପେକ୍ଷା ମାନସିକ ରୋଗ ଅଧିକ ଦେଖାଯାଏ । ୧୮ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମସ୍ତ ଆମେରିକୀୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୨୬ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ମାନସିକ ରୋଗ ହେବାର ମାନଦଣ୍ଡ ପୂରଣ କରନ୍ତି । [୩] ୨୦୧୦ରେ ଏକ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ବିଶ୍ବରେ ୨.୫ ଟ୍ରିଲିୟନ ଡଲାର (ପରୋକ୍ଷ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଦୁଇ-ତୃତୀୟାଂଶ) ମାନସିକ ଅସୁସ୍ଥତା ଯୋଗୁଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥିଲା, ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ଏହା ପାଖାପାଖି $୬ ଟ୍ରିଲିୟନକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାର ଆକଳନ କରାଯାଇଥିଲା ।
WHOର ପ୍ରମାଣରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରାୟ ଅଧା ଲୋକ ମାନସିକ ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ ସେମାନଙ୍କର ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନ, ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାର କ୍ଷମତା ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାନ୍ତି । [୪] ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଭାବନାତ୍ମକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ଶାରୀରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ । ଖରାପ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା କ୍ଷମତା ଏବଂ ପଦାର୍ଥର ଅପବ୍ୟବହାର ଭଳି ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । [୫]
ଉତ୍ତମ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଜୀବନ ଗୁଣରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିପାରେ ଏବଂ ଖରାପ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଜୀବନର ଗୁଣାତ୍ମକ ମୂଲ୍ୟ ଖରାପ କରିଥାଏ । ରିଚାର୍ଡସ, କ୍ୟାମ୍ପାନିଆ, ଏବଂ ମ୍ୟୁଜ୍-ବୁର୍କଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, "ବଢ଼ୁଥିବା ପ୍ରମାଣ ରହିଛି ଯାହା ଭାବପ୍ରବଣତାକୁ ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ଚାପ ପରିଚାଳନା ଏବଂ ଶାରୀରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଭଳି ସାମାଜିକ ଆଚରଣ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଅଛି"। [୫] ସେମାନଙ୍କର ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ନିଆଯାଇଛି ଯେ ଯେଉଁମାନଙ୍କର ଭାବପ୍ରବଣତାର ଅଭାବ ରହିଛି ସେମାନେ ସାମାଜିକ ବିରୋଧୀ ଆଚରଣ (ଯେପରିକି ଡ୍ରଗ୍ ଏବଂ ମଦ୍ୟପାନ, ଶାରୀରିକ ଝଗଡ଼ାଝାଟି, ଭଙ୍ଗାରୁଜା) ପ୍ରତି ପ୍ରବୃତ୍ତ ଅଟନ୍ତି, ଯାହା ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଚାପଗ୍ରସ୍ତ ଭାବନାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥାଏ । ମାନସିକ ରୋଗର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ବୟସ୍କ ଏବଂ ପିଲାମାନେ ସାମାଜିକ କଳଙ୍କ ଅନୁଭବ କରିପାରନ୍ତି, ଯାହା ସମସ୍ୟାକୁ ଆହୁରି ବଢାଇପାରେ । [୬]
ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ଯୁବ ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ
[ସମ୍ପାଦନା]୨୦୨୦ର ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ବୟସ୍କମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମାନସିକ ରୋଗ ସ୍ଥିର ହୋଇ ରହିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ପ୍ରାୟତଃ ୧୨ରୁ ୧୭ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଯୁବକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ରୁତଗତିରେ ଖରାପ ହୋଇପାରେ । ଯୁବବର୍ଗମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଗୁରୁତରକୁ ଅନ୍ତଦୃଷ୍ଟି ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଏକ ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ୨୦୧୯ରେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ୧୩% ଯୁବକ ଅତିକମରେ ଗୋଟିଏ Major Depressive Episode (MDE)ରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଥାନ୍ତି । କେବଳ ୨୮% କ୍ରମାଗତ ଚିକିତ୍ସା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ଏବଂ ୭୦%ଙ୍କର ଚିକିତ୍ସା ହୋଇନଥାଏ । ସ୍ୱଳ୍ପ ଆୟ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ, ଆର୍ଥିକ ସମ୍ବଳ ହେତୁ ଚିକିତ୍ସା ଛାଡିବା ଅଧିକ ସାଧାରଣ ଅଟେ । ଚିକିତ୍ସିତ ନହେବା ମଧ୍ୟ ଅସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ମୁକାବିଲା ପ୍ରଣାଳୀ ଯେପରିକି ପଦାର୍ଥର ଅପବ୍ୟବହାରକୁ ନେଇଥାଏ, ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ।
ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟ
[ସମ୍ପାଦନା]ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ହୋଇଥିବା ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ସାଇକିଆଟ୍ରିକ ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ଏହା ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯେଉଁଠାରେ ଏକ ସେଟିଂରେ ଏକ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆଭ୍ୟନ୍ତରିଣ ଏବଂ ବାହ୍ୟ ସମସ୍ୟା (ସାମାଜିକ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ପରିସ୍ଥିତି, ପରିବାର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମ୍ପର୍କ, ଭୌତିକ ଏବଂ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ପରିବେଶକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା, ସାଇକିଆଟ୍ରିକ ଅଟେ ଲକ୍ଷଣ, ଇତ୍ୟାଦି) ଏହା ସମନ୍ୱୟ, ଜୀବନର ଗୁଣ, ଆତ୍ମ-ବାସ୍ତବତା ଏବଂ ସମସ୍ତ ସିଷ୍ଟମରେ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଆଡାପ୍ଟେସନ୍ ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି । ମାନସିକ ରୋଗର ସାମାଜିକ କର୍ମୀମାନେ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଶେଷଜ୍ଞ ଯାହା ରୋଗୀ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ଉଭୟ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ତଥା ମାନସିକ ରୋଗ କିମ୍ବା ମାନସିକ ରୋଗଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଅର୍ଥନୈତିକ କିମ୍ବା ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟାର ମୁକାବିଲା କରିବାରେ ତଥା ଉନ୍ନତ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ସୁସ୍ଥତା ହାସଲ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବ। ସେମାନେ ଡାକ୍ତରଖାନାଗୁଡ଼ିକରେ ମାନସିକ ରୋଗ ଏବଂ ଆଚରଣବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗରେ ଚିକିତ୍ସା ଦଳର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଦସ୍ୟ ଅଟନ୍ତି । ସେମାନେ ଏକ ଡାକ୍ତରଖାନା, ନର୍ସିଂହୋମ, ରାଜ୍ୟ ତଥା ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରଶାସନ, ପଦାର୍ଥର ଅପବ୍ୟବହାର କ୍ଲିନିକ୍, ସଂଶୋଧନ ସୁବିଧା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ... ଇତ୍ୟାଦି ଉଭୟ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଏବଂ ରୋଗୀ ଚିକିତ୍ସାଳୟରେ ନିୟୋଜିତ ଅଟନ୍ତି ।
ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ସାମାଜିକ କର୍ମୀମାନେ ଅଧିକାଂଶ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ଯୋଗାନ୍ତି । ସରକାରୀ ସୂତ୍ର ଅନୁଯାୟୀ, ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ୬୦ ପ୍ରତିଶତ କ୍ଲିନିକାଲ୍ ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ ସାମାଜିକ କର୍ମୀ, ୧୦ ପ୍ରତିଶତ ମାନସିକ ରୋଗ ବିଶେଷଜ୍ଞ, ୨୩ ପ୍ରତିଶତ ମନୋବିଜ୍ଞାନୀ ଏବଂ ୫ ପ୍ରତିଶତ ମନସ୍ତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ନର୍ସ ଅଟନ୍ତି । [୭]
ଜାପାନର ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସାମାଜିକ କର୍ମୀମାନେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ କଲ୍ୟାଣ ବିଷୟରେ ବୃତ୍ତିଗତ ଜ୍ଞାନ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିର କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଦକ୍ଷତା ରହିଛି । ସେମାନଙ୍କର ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟ ତାଲିମ ସେମାନଙ୍କୁ ଏକ ବୃତ୍ତିଗତ ଭାବରେ ମାନସିକ ଅକ୍ଷମତା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ସାମାଜିକ ପୁନଃଏକୀକରଣ ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ସହାୟତା କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରେ । ପୀଡିତଙ୍କ ଥଇଥାନ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ପରାମର୍ଶ; ଡାକ୍ତରଖାନାରୁ ଭଲ ହେଇ ଫେରିବା ପରବର୍ତ୍ତୀ ବାସସ୍ଥାନ ଏବଂ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଚିକିତ୍ସିତ ହେବା ପରେ ପୁନଃନିଯୁକ୍ତି, ନିୟମିତ ଜୀବନ, ଅର୍ଥ ଏବଂ ସ୍ୱୟଂ ପରିଚାଳନା ତଥା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆନୁସଙ୍ଗିକ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ଉପଦେଶ ଏବଂ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ, ସେମାନଙ୍କୁ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଅନୁକୂଳ କରିବା ପାଇଁ ସଜାଇବା । ସାମାଜିକ କର୍ମୀମାନେ ମାନସିକ ରୋଗୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଗୃହ ପରିଦର୍ଶନ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ଏବଂ କଲ୍ୟାଣ ସେବା ଉପଲବ୍ଧ କରନ୍ତି, ବିଶେଷ ତାଲିମ ସହିତ ଘର, କର୍ମକ୍ଷେତ୍ର ଏବଂ ବିଦ୍ୟାଳୟ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ସେବା ସମନ୍ୱିତ ହୋଇଥାଏ । ଏକ ପ୍ରଶାସନିକ ସଂପର୍କରେ, ମାନସିକ ରୋଗୀ ସାମାଜିକ କର୍ମୀମାନେ ପରାମର୍ଶ, ନେତୃତ୍ୱ, ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ପରିଚାଳନା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ଦିଗ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି । ମାନସିକ ରୋଗର ସାମାଜିକ କର୍ମୀ ଯେଉଁମାନେ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ଏବଂ ସାଇକୋସିଆଲ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି ସେମାନେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକେନ୍ଦ୍ରର ଜଣେ ଚିକିତ୍ସକ, ପରାମର୍ଶଦାତା ଏବଂ ପୌରପାଳିକା କର୍ମଚାରୀ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।
ଭୂମିକା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ
[ସମ୍ପାଦନା]ସାମାଜିକ କର୍ମୀମାନେ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଅନେକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି, ଯେପରିକି କେସ୍ ମ୍ୟାନେଜର, ଆଡଭୋକେଟ୍, ଆଡମିନିଷ୍ଟ୍ରେଟର୍ ଏବଂ ଥେରାପିଷ୍ଟ । ମାନସିକ ରୋଗର ସାମାଜିକ କର୍ମୀଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ପଦୋନ୍ନତି ଏବଂ ପ୍ରତିରୋଧ, ଚିକିତ୍ସା ଏବଂ ପୁନର୍ବାସ । ସାମାଜିକ କର୍ମୀମାନେ ମଧ୍ୟ ଅଭ୍ୟାସ କରିପାରନ୍ତି:
- ପରାମର୍ଶ (କାଉନ୍ସେଲିଂ) ଏବଂ ସାଇକୋଥେରାପି
- କେସ୍ ପରିଚାଳନା ଏବଂ ସମର୍ଥନ ସେବାଗୁଡିକ
- ସଙ୍କଟ ହସ୍ତକ୍ଷେପ (କ୍ରାଇସିସ ଇଣ୍ଟରଭେନ୍ସନ)
- ମନୋବୃତ୍ତି (ସାଇକୋଏଜୁକେସନ)
- ମାନସିକ ରୋଗର ପୁନର୍ବାସ ଏବଂ ପୁନରୁଦ୍ଧାର
- ଯତ୍ନର ସମନ୍ୱୟ ଏବଂ ମନିଟରିଂ
- ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ପରିଚାଳନା/ପ୍ରଶାସନ
- କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ନୀତି ଏବଂ ଉତ୍ସ ବିକାଶ
- ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ
ମନସ୍ତତ୍ତ୍ୱବିତ୍ ସାମାଜିକ କର୍ମୀମାନେ ରୋଗୀମାନଙ୍କର ମନୋବୈଜ୍ଞାନିକ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରନ୍ତି ଏବଂ ମେଡିକାଲ୍ ଟିମ୍ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ସହିତ ରୋଗୀ ଏବଂ ପରିବାର ଯୋଗାଯୋଗକୁ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ତଥା ଦଳରେ ଆନ୍ତଃ-ବୃତ୍ତିଗତ ଆନ୍ତରିକତାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ସହ ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ସର୍ବୋତ୍ତମ ଯତ୍ନ ସହ ସେମାନଙ୍କ ଯତ୍ନ ଯୋଜନାରେ ସକ୍ରିୟ ଅଂଶୀଦାର ହେବାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତି । ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ସାମାଜିକ କର୍ମୀମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ଅସୁସ୍ଥତା ଶିକ୍ଷା, ପରାମର୍ଶ ଏବଂ ସାଇକୋଥେରାପି ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଅଟନ୍ତି । ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ପରିବାର ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଏକ ଯତ୍ନଶୀଳ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ସୁଗମ କରିବା ପାଇଁ ସେମାନେ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଯତ୍ନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।
ଇତିହାସ
[ସମ୍ପାଦନା]ଭାରତ
[ସମ୍ପାଦନା]ଭାରତରେ ମାନସିକ ବିକୃତିର ପ୍ରଥମ ଉଦାହରଣ ବୈଦିକ ଯୁଗ (ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ୨୦୦୦ରୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ୬୦୦ ମଧ୍ୟରେ)ରୁ ରହିଛି । [୮] ଚରକା ସଂହିତା, ଏକ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ପାଠ୍ୟ ପୁସ୍ତକରେ (ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ୪୦୦–୨୦୦) ମାନସିକ ସ୍ଥିରତାର ବିଭିନ୍ନ କାରଣ ବର୍ଣ୍ଣନା କରେ । କେୟାର ଡେଲିଭରି ସିଷ୍ଟମ କିପରି ସେଟ୍ ଅପ୍ କରାଯିବ ସେ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ମଧ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ରହିଛି । [୯] ସେହି ଯୁଗରେ ସିଦ୍ଧ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଏକ ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଥିଲା। ଔଷଧ ପ୍ରଣାଳୀରେ ଯୋଗଦାନ କରୁଥିବା ୧୮ ସିଦ୍ଧଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ମହାନ ଋଷି ଅଗସ୍ତ୍ୟ ଅନ୍ୟତମ । ଏହି ପ୍ରଣାଳୀରେ ଅଗସ୍ତିଆର କିରିଗାଇ ନୋଲ୍, ମାନସିକ ରୋଗର ଏକ ମିଶ୍ରଣ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ସୁପାରିଶ କରାଯାଇଥିବା ଚିକିତ୍ସା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । [୧୦] [୧୧] ଅଥର୍ବ ବେଦରେ ମଧ୍ୟ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅସୁବିଧା ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା ଏବଂ ସଂକଳ୍ପ ଅଛି । ମୋଗଲ ଅବଧିରେ ଔଷଧର ୟୁନାନି ସିଷ୍ଟମ୍ ୧୨୨୨ରେ ଏକ ଭାରତୀୟ ଡାକ୍ତର ଅନହାମାଦଦ୍ୱାରା ପରିଚିତ [୧୨] ସାଇକୋଥେରାପିର ବିଦ୍ୟମାନ ରୂପ ସେତେବେଳେ ୟୁନାନି ଚିକିତ୍ସାରେ ଇଲାଜ-ଇ-ନାଫସାନି ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ।
ବାହାର ଲିଙ୍କ୍
[ସମ୍ପାଦନା]- Mental health and substance abuse । ପୂର୍ବ ଭୂମଧ୍ୟସାଗର ପାଇଁ WHO ଆଞ୍ଚଳିକ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ।
- ନ୍ୟାସନାଲ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ (ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର)
- ୟୁଏଇରେ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ- EU ପୋର୍ଟାଲ୍ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ।
- ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଭାଗ (ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟ)
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ National Alliance for the Mentally Ill, 2011[full citation needed]
- ↑ Kitchener, Betty; Jorm, Anthony (2002). Mental Health First Aid Manual (1st ed.). Canberra: Center for Mental Health Research, Australian National University. p. 5. ISBN 978-0-7315-4891-0. OCLC 62228904.
- ↑ National Institute of Mental Health, 2011 [full citation needed]
- ↑ Storrie, K; Ahern, K.; Tuckett, A. (2010). "A systematic review: Students with mental health problems—a growing problem" (PDF). International Journal of Nursing Practice. 16 (1): 1–16. doi:10.1111/j.1440-172x.2009.01813.x. PMID 20158541.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ Richards, KC; Campania, C; Muse-Burke, JL (July 2010). "Self-care and Well-being in Mental Health Professionals: The Mediating Effects of Self-awareness and Mindfulnes". Journal of Mental Health Counseling. 32 (3): 247–264. doi:10.17744/mehc.32.3.0n31v88304423806.
- ↑ Heary, Caroline; Hennessy, Eilis; Swords, Lorraine; Corrigan, Patrick (6 July 2017). "Stigma towards Mental Health Problems during Childhood and Adolescence: Theory, Research and Intervention Approaches". Journal of Child and Family Studies. 26 (11): 2949–2959. doi:10.1007/s10826-017-0829-y.
- ↑ National Association of Social Workers, 2011
- ↑ Gautam, S. (1991). "Mental health in ancient india and its relevance to modern psychiatry". Indian Journal of Psychiatry. 41 (5): 5–18. PMC 2962283. PMID 21455347.
- ↑ Lyons and Petrucelli, 1987[full citation needed]
- ↑ McGilvray, 1998[full citation needed]
- ↑ Nichter, 1987[full citation needed]
- ↑ Parkar, SR; Dawani, VS; Apte, JS (2001). "History of psychiatry in India". Journal of Postgraduate Medicine. 47 (1): 73–6. PMID 11590303.