ଭାରତୀ ମଠ ମନ୍ଦିର, ଭୁବନେଶ୍ୱର

Coordinates: 20°14′25.53″N 85°49′56.54″E / 20.2404250°N 85.8323722°E / 20.2404250; 85.8323722
ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
ଭାରତୀ ମଠ ମନ୍ଦିର
Religion
ଅନୁବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ
ଦେବାଦେବୀବିଷ୍ଣୁ[୧]
Location
ସ୍ଥାନଭୁବନେଶ୍ୱର
Stateଓଡ଼ିଶା
Countryଭାରତ[୨]
ଭାରତୀ ମଠ ମନ୍ଦିର, ଭୁବନେଶ୍ୱର is located in Odisha
ଭାରତୀ ମଠ ମନ୍ଦିର, ଭୁବନେଶ୍ୱର
Location in Orissa
ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି20°14′25.53″N 85°49′56.54″E / 20.2404250°N 85.8323722°E / 20.2404250; 85.8323722
Architecture
Typeକଳିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପତ୍ୟ କଳା
Completed୧୧ଶ ଶତାବ୍ଦୀ
Elevation[convert: invalid number]
Website
www.ignca.nic.in/

ଭାରତୀ ମଠ ମନ୍ଦିର, ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର ରାଜଧାନୀ ସହର ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ଥିବା ଏକ ବିଷ୍ଣୁ ମନ୍ଦିର ।[୩] ଏହା ୧୧ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ମନ୍ଦିରଟି ତିନି ମହଲା ବିଶିଷ୍ଟ ଓ ଏହା ମଠ ହିସାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ।  

ଅବସ୍ଥିତି [ସମ୍ପାଦନା]

ପୁରୁଣା ଭୁବନେଶ୍ୱରର ବଢେଇବାଙ୍କ ଛକଠାରେ ଏହି ମଠ ଅବସ୍ଥିତ । ରଥ ରୋଡ଼ରେ ବାମ ପାର୍ଶ୍ୱକୁ ଗଲେ ଏହି ମଠରେ ପହଞ୍ଚି ହେବ । ଏହି ମଠ ଭୁବନେଶ୍ୱରସ୍ଥିତ ସର୍ବପୁରତନ ମଠ ଆସ୍ଥାନ । ଏହି ମଠର ପୂର୍ବରେ ରଥ ରୋଡ଼, ଦକ୍ଷିଣରେ ଯମେଶ୍ୱର ପାଟଣା ରୋଡ଼ , ପଶ୍ଚିମରେ ଭ୍ରୂକୁଟେଶ୍ୱର ମନ୍ଦିର ରହିଛି । ମଠର ମୁଖ୍ୟଦ୍ୱାରା ପଶ୍ଚିମ ଦିଗକୁ ରହିଛି । 

କିମ୍ବଦନ୍ତୀ [ସମ୍ପାଦନା]

କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁସାରେ ଏହି ମଠ ଯଯାତୀ କେଶରୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ହେଇଥିଲା । ଯଯାତୀ କେଶରୀ ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିର ନିର୍ମାଣ କରିବା ସମୟରେ କାରିଗରମାନଙ୍କୁ ରଖିବା ନିମନ୍ତେ ଏହାର ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ ।  

ମାଲିକାନା [ସମ୍ପାଦନା]

ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତ୍ଣ୍ୱତତ୍ତ୍ୱ ବିଭାଗର ଅଧୀନରେ ଥିବା ଏହି ମଠ ବର୍ତ୍ତମାନର ମହାନ୍ତ ପ୍ରଣବ କେଶରୀ ଗୋସ୍ୱାମୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୁଏ । 

ଏହି ମଠରେ କାର୍ତ୍ତିକ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା , ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ , ଦୁର୍ଗା ପୂଜା ଇତ୍ୟାଦି ପାଳନ କରାଯାଏ । କୁହା ଯାଏ ମହାଦେବ ଶିବ ଏଠାକୁ ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ମାମୁଁଙ୍କୁ ଭେଟିବାକୁ ଆସନ୍ତି । 

ସ୍ଥାପତ୍ୟ [ସମ୍ପାଦନା]

ମଠ ୨୬ ବର୍ଗ ମିଟର ପରିମିତ ସ୍ଥାନରେ ମସୃଣ ବାଲିପଥରରେ ନିର୍ମିତ । ମଠର ଚତୁର୍ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରାଚୀରଦ୍ୱାରା ଅବଦ୍ଧ । ତେବେ ରକ୍ଷ୍ୟଣାବେକ୍ଷଣ ଅଭାବରୁ ମଠର ଗୃହ ଭଗ୍ନ ଅବସ୍ଥା ଆଡକୁ ଗତି କରୁଛି । 

ପୁନଶ୍ଚ ପଠନ [ସମ୍ପାଦନା]

ଆଧାର ନୋଟ [ସମ୍ପାଦନା]

  1. K. C. Panigrahi, Archaeological Remains at Bhubaneswar, Calcutta, 1961. P. 19.
  2. T. E. Donaldson, Hindu Temple Art of Orissa, Vol. I, Leiden, 1985, P. 64.
  3. Date of Documentation: 22.10.2006

ଆଧାର [ସମ୍ପାଦନା]

  • Lesser Known Monuments of Bhubaneswar by Dr. Sadasiba Pradhan (ISBN 81-7375-164-1)
  1. Suriya (26 August 2015). Jothirlingam: The Indian Temple Guide. Partridge Publishing India. pp. 121–. ISBN 978-1-4828-4786-4.
  2. "Bharati Matha, Old Town, Bhubaneswar, Dist.-Khurda" (PDF). ignca.nic.in. Retrieved 19 October 2017.
  3. Krishna Chandra Panigrahi (1961). Archaeological Remains at Bhubaneswar. Orient Longmans.