ପାକ୍ଲିଟାକ୍ସେଲ
Clinical data | |
---|---|
Trade names | Taxol, others |
AHFS/Drugs.com | monograph |
Pregnancy category |
|
Routes of administration | IV |
ATC code | |
Legal status | |
Legal status |
|
Pharmacokinetic data | |
Bioavailability | 6.5% (by mouth)[୧] |
Protein binding | 89 to 98% |
Metabolism | Liver (CYP2C8 and CYP3A4) |
Elimination half-life | 5.8 hours |
Excretion | Fecal and urinary |
Identifiers | |
| |
CAS Number | |
PubChem CID | |
IUPHAR/BPS | |
DrugBank | |
ChemSpider | |
UNII | |
KEGG | |
ChEBI | |
ChEMBL | |
PDB ligand | |
ECHA InfoCard | 100.127.725 |
Chemical and physical data | |
Formula | C47H51NO14 |
Molar mass | 853.906 g/mol |
3D model (JSmol) | |
| |
| |
(what is this?) (verify) |
ପାକ୍ଲିଟାକ୍ସେଲ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Paclitaxel ବା PTX, ବିକ୍ରୟ ନାମ ଟାକ୍ସୋଲ/Taxol) ଏକ କେମୋଥେରାପି ଔଷଧ (chemotherapy medication) ଯାହା ଅନେକ ପ୍ରକାରର କର୍କଟ ରୋଗମାନଙ୍କ ଚିକିତ୍ସାରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ । ଏହି ରୋଗମାନଙ୍କର ନାମ ଯଥାକ୍ରମେ ଓଭାରି କର୍କଟ, ସ୍ତନ କର୍କଟ, ଫୁସଫୁସ କର୍କଟ, କାପୋସି ସାର୍କୋମା (Kaposi sarcoma), ଗର୍ଭାଶୟ ଗ୍ରୀବା କର୍କଟ, ଓ ଅଗ୍ନାଶୟ କର୍କଟ । ଏହି ଔଷଧ ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ଇଞ୍ଜେକସନ (injection into a vein) ଆକାରରେ ଦିଆଯାଏ ।[୨] ଏହାର ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରୋଟିନ-ବାଉଣ୍ଡ ପାସିଟାକ୍ସେଲ ଫର୍ମୁଲେସନ (albumin bound formulation) ମଧ୍ୟ ଅଛି । [୨]
ପାକ୍ଲିଟାକ୍ସେଲର ସାଧାରଣ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ କେଶହାନୀ, ଅସ୍ଥିମଜ୍ଜା ଦମନ (bone marrow suppression), କାଲୁଆ ଅନୁଭବ, ଆଲର୍ଜି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା (allergic reactions), ପେଶୀ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ତରଳ ଝାଡ଼ା ଆଦି ହୋଇପାରେ । ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ସାଂଘାତିକ ହେଲେ ହୃଦ୍ରୋଗ ସମସ୍ୟା, ଅଧିକ ସଂକ୍ରମଣ ସଙ୍କଟ ଓ ନିମୋନିଆ ହୋଇପାରେ । ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଏହା ଶିଶୁର କ୍ଷତି ସାଧନ କରିପାରେ ।[୨] ଏହା ଟାକ୍ସେନ (taxane) ଶ୍ରେଣୀର ଏକ ଔଷଧ ।[୩] କୋଷ ବିଭାଜନ (cell division) ସମୟରେ ମାଇକ୍ରୋଟ୍ୟୁବ୍ୟୁଲର (microtubule) କାମକୁ ଅବରୋଧ କରି ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୁଏ ।[୨]
ସନ ୧୯୭୧ରେ ପ୍ରଥମେ ପାସିଫିକ ଇଉରୁ (Pacific yew) ପାକ୍ଲିଟାକ୍ସେଲ ପୃଥକ କରାଗଲା ପରେ ସନ ୧୯୯୩ରେ ଡାକ୍ତରୀ ବ୍ୟବହାର ନିମନ୍ତେ ସ୍ୱୀକୃତ ହୋଇଥିଲା ।[୪][୫] ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ (World Health Organization's List of Essential Medicines) ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ (health system) ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।[୬] ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କରେ (developing world) ଏହି ଔଷଧର ଏକ ଶହେ ଗ୍ରାମ ଭାଏଲର କ୍ରୟ ମୂଲ୍ୟ ୭.୦୬ରୁ ୧୩.୪୮ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ।[୭] ଇଂଲଣ୍ଡରେ ଏହି ପରିମାଣର ଔଷଧର ମୂଲ୍ୟ ପ୍ରାୟ ୬୬.୮୫ ପାଉଣ୍ଡ ।[୮] ଏହା ଅଧୁନା ସେଲ କଲଚର (cell culture) ପଦ୍ଧତିରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଉଛି । [୫]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ Peltier, Sandra; Oger, Jean-Michel; Lagarce, Frédéric; Couet, William; Benoît, Jean-Pierre (2006). "Enhanced Oral Paclitaxel Bioavailability After Administration of Paclitaxel-Loaded Lipid Nanocapsules". Pharmaceutical Research. 23 (6): 1243–50. doi:10.1007/s11095-006-0022-2. PMID 16715372.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ "Paclitaxel". The American Society of Health-System Pharmacists. Retrieved January 2, 2015.
- ↑ Chang, Alfred E.; Ganz, Patricia A.; Hayes, Daniel F.; Kinsella, Timothy; Pass, Harvey I.; Schiller, Joan H.; Stone, Richard M.; Strecher, Victor (2007). Oncology: An Evidence-Based Approach (in ଇଂରାଜୀ). Springer Science & Business Media. p. 34. ISBN 9780387310565.
- ↑ Fischer, Janos; Ganellin, C. Robin (2006). Analogue-based Drug Discovery (in ଇଂରାଜୀ). John Wiley & Sons. p. 512. ISBN 9783527607495.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ "Taxol® (NSC 125973)". National Cancer Institute:. Archived from the original on 5 September 2015. Retrieved 14 February 2016.
{{cite web}}
: CS1 maint: extra punctuation (link) Wayback machine - ↑ "WHO Model List of Essential Medicines (19th List)" (PDF). World Health Organization. April 2015. Retrieved 8 December 2016.
- ↑ "Paclitaxel". International Drug Price Indicator Guide. Retrieved 8 December 2016.[permanent dead link]
- ↑ British national formulary : BNF 69 (69 ed.). British Medical Association. 2015. p. 623. ISBN 9780857111562.