ଗର୍ଭାଶୟ ଗ୍ରୀବା କର୍କଟ

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
Cervical cancer
Histopathologic image (H&E stain) of carcinoma in situ, stage 0.
ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ ଓ ବାହାର ସ୍ରୋତ
ସ୍ପେଶାଲିଟିoncology[*]
ଆଇସିଡ଼ି-୧୦C53.
ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍180
ଓଏମ୍‌ଆଇଏମ୍603956
ରୋଗ ଡାଟାବେସ2278
ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ000893
ଇ-ମେଡ଼ିସିନmed/324 radio/140
MeSHD002583

ପ୍ରତିଶବ୍ଦ - ଜରାୟୁ ମୁଖ କର୍କଟ, ସର୍ଭାଇକାଲ କର୍କଟ (cervical cancer)
ଜରାୟୁ ଗ୍ରୀବା କର୍କଟ ବା ଗର୍ଭାଶୟ ଗ୍ରୀବା କର୍କଟ (ଇଂରାଜୀରେ cervical cancer) ଏକ ପ୍ରକାର କର୍କଟ ରୋଗ ଯାହା ଜରାୟୁ ଗ୍ରୀବାରୁ (cervix) ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । [୧] ଜୀବକୋଷମାନଙ୍କର ଅନିୟମିତ ତ‌ଥା ଅସ୍ୱାଭାବିକ ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ହୋଇ ନିକଟ ଓ ଦୂରବର୍ତ୍ତୀ ସ୍ଥାନ‌କୁ ମାଡ଼ିଯାଏ ।[୨] ପ୍ରାରମ୍ଭରୁ କୌଣସି ଲକ୍ଷଣ ନ ଥାଏ । ପରେ ହେଉଥିବା ଲକ୍ଷଣ ସମୂହ ହେଉଛି ଯୋନୀପଥରୁ ରକ୍ତସ୍ରାବ, ଶ୍ରୋଣୀରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା (pelvic pain), ଯୌନ‌କ୍ରିୟା ସମୟରେ କଷ୍ଟ ।[୧]

ହାରାହାରି ୯୦ % ରୋଗୀଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମାନବ ପାପିଲୋମା ଭୁତାଣୁ ବା ଏଚ.ପି.ଭି. (Human papillomavirus or HPV ) ଏହାର କାରଣ ବୋଲି ଜଣାଯାଏ,[୩][୪] କିନ୍ତୁ ଅଧିକାଂଶ ଏଚ.ପି.ଭି. ସଂକ୍ରମିତ ମହିଲାଙ୍କର ଏହି କର୍କଟ ହୁଏ ନାହିଁ ।[୫][୬] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସଙ୍କଟ ଜନ‌କ ଅବସ୍ଥା ମଧ୍ୟରେ ଧୁମ୍ରପାନ, ଦୂର୍ବଳ ଇମ୍ମ୍ୟୁନ ସିସ୍ଟମ, ଜନ୍ମ ନିରୋଧ ବଟିକା ବ୍ୟବ‌ହାର, ଅଳ୍ପ ବୟଷରେ ଯୌନ ସମ୍ଭୋଗ, ଏକାଧିକ ଯୌନ ଭାଗୀଦାରମାନଙ୍କ ନାମ ନିଆଯାଏ କିନ୍ତୁ ଏଗୁଡ଼ିକ ସ୍ୱଳ୍ପ ଗୁରୁତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।[୧][୭] ଦଶ କୋଡ଼ିଏ ବର୍ଷର ପ୍ରାକ୍‌ କର୍କଟ ଅବସ୍ଥା ପରେ ଏହା ବାହାରେ । [୫] ଏକାଧିକ ପ୍ରକାର ଜରାୟୁ ଗ୍ରୀବା କର୍କଟ ଦେଖାଯାଏ । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୯୦ % ହେଉଛି ସ୍କ୍ୱାମସ୍ ସେଲ କର୍କଟ (squamous cell carcinoma), ୧୦% ଆଡେନୋ କର୍କଟ (adenocarcinoma) ଓ ଏକ ସ୍ୱଳ୍ପ ଅଂଶ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରକାର ଦେଖାଯାଆନ୍ତି । ମେଡିକାଲ ଇମେଜିଙ୍ଗଦ୍ୱାରା (Medical imaging) ଏହା ସ୍ଥାନାନ୍ତର ହୋଇଛି କି ନାହିଁ ଜଣାପଡ଼େ ।[୧]

ଏହି ରୋଗ କରାଉଥିବା ଦୁଇ ପ୍ରଜାତିର ଏଚ.ପି.ଭି. ଟିକା (HPV vaccine) ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି ଯାହା ୬୫ରୁ ୭୫ % ଜରାୟୁ ଗ୍ରୀବା କର୍କଟରୁ ରକ୍ଷା କରେ ।[୮][୯] ତ‌ଥାପି ରୋଗ ସଙ୍କଟ ଥିବାରୁ ନିୟମିତ ପାପ ସ୍ମିଅର (Pap smear) ନେଇ ପରୀକ୍ଷା କରିବାକୁ ଉପଦେଶ ଦିଆଯାଏ । [୮] ଯୌନ ସମ୍ଭୋଗ ଆଦୌ ନ କଲେ, ଅଳ୍ପ ଲୋକଙ୍କ ସଙ୍ଗେ କଲେ ଓ କଣ୍ଡୋମ ବ୍ୟବ‌ହାର କଲେ ରୋଗ ନ ହୋଇପାରେ ।[୧୦] ପାପ ସ୍ମିଅର କରି ବା ଆସେଟିକ ଏସିଡ ପରୀକ୍ଷା କରି ପ୍ରାକ୍ ଜରାୟୁ ଗ୍ରୀବା କର୍କଟ ଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଲେ ଚିକିତ୍ସା କରି ରହି ରୋଗକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରାଯାଇପାରେ ।[୧୧] ଅପରେଶନ, କେମୋଥେରାପି ଓ ରେଡିଓଥେରାପି ସାହାଯ୍ୟରେ ଏହାର ମିଶ୍ରିତ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।[୧] ଆମେରିକାରେ ଏହାର ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷିଆ ଆୟୁଷ ପ୍ରାୟ ୬୮ % ।[୧୨] କେତେ ଶୀଘ୍ର ଏହାର ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୋଇଛି, ତାହା ଉପରେ ଏହି ଚିକିତ୍ସା ଫଳାଫଳ ନିର୍ଭର କରେ । [୭]

ପୃଥିବୀରେ ସମୁଦାୟ କର୍କଟ ରୋଗ ମଧ୍ୟରେ ଏହାର ସ୍ଥାନ ଚତୁର୍ଥ ଓ ମହିଳା କର୍କଟ ମୃତ୍ୟୁ କାରଣ ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ସ୍ଥାନ ଚତୁର୍ଥ ।[୫] ସନ ୨୦୧୨ରେ ୫୨୮,୦୦୦ ଜରାୟୁ ଗ୍ରୀବା କର୍କଟ ରୋଗୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୨୬୬,୦୦୦ ମୃତ୍ୟୁ ହୋଇଥିଲା ।[୫] ଏହି ଆକଳାନ ସମୁଦାୟ କର୍କଟ ରୋଗର ଓ ସମୁଦାୟ କର୍କଟ ମୃତ୍ୟୁ ସଂଖ୍ୟାର ୮ % ।[୧୩] ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ପ୍ରାୟ ୭୫ % ରୋଗୀ ଦେଖାଯାଆନ୍ତି ।[୫] ସ୍ୱଳ୍ପ ଆମଦାନୀକାରି ଦେଶମାନଙ୍କରେ କର୍କଟ ମୃତ୍ୟର ଏହା ଏକ ସାଧାରଣ କାରଣ । [୧୧] ବିକଶିତ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ସ୍କ୍ରିନିଙ୍ଗ ଯୋଗୁ ଏହି ରୋଗ ହାର ନାଟକୀୟ ଭାବେ କମିଛି ।[୧୪] ଡାକ୍ତରୀ ଗବେଷଣା ଫଳରେ ହେଲା HeLa) ନାମକ ବିଖ୍ୟାତ ସେଲ ଲାଇନ ଆବିଷ୍କୃତ ହୋଇଛି ଯାହା ହେନରିଏଟ୍ଟା ଲାକ୍ସ (Henrietta Lacks) ନାମକ କର୍କଟ ରୋଗୀର ଜୀବକୋଷରୁ ବିକଶିତ କରାଯାଇଛି । [୧୫]

ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]

  1. ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ ୧.୩ ୧.୪ "Cervical Cancer Treatment (PDQ®)". NCI. 2014-03-14. Retrieved 24 June 2014.
  2. "Defining Cancer". National Cancer Institute. Retrieved 10 June 2014.
  3. Kumar V, Abbas AK, Fausto N, Mitchell RN (2007). Robbins Basic Pathology ((8th ed.) ed.). Saunders Elsevier. pp. 718–721. ISBN 978-1-4160-2973-1.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  4. Holland-Frei cancer medicine (8th ed. ed.). New York: McGraw-Hill Medical. 2009. p. 1299. ISBN 9781607950141. {{cite book}}: |edition= has extra text (help); |first1= missing |last1= (help)
  5. ୫.୦ ୫.୧ ୫.୨ ୫.୩ ୫.୪ World Cancer Report 2014. World Health Organization. 2014. pp. Chapter 5.12. ISBN 9283204298.
  6. Dunne, EF; Park, IU (Dec 2013). "HPV and HPV-associated diseases". Infectious disease clinics of North America. 27 (4): 765–78. doi:10.1016/j.idc.2013.09.001. PMID 24275269.
  7. ୭.୦ ୭.୧ "Cervical Cancer Treatment (PDQ®)". National Cancer Institute. 2014-03-14. Retrieved 25 June 2014.
  8. ୮.୦ ୮.୧ "Human Papillomavirus (HPV) Vaccines". National Cancer Institute. 2011-12-29. Retrieved 25 June 2014.
  9. Tran, NP; Hung, CF; Roden, R; Wu, TC (2014). "Control of HPV infection and related cancer through vaccination". Recent results in cancer research. Fortschritte der Krebsforschung. Progresdans les recherchessur le cancer. 193: 149–71. doi:10.1007/978-3-642-38965-8_9. PMID 24008298.
  10. "Cervical Cancer Prevention (PDQ®)". National Cancer Institute. 2014-02-27. Retrieved 25 June 2014.
  11. ୧୧.୦ ୧୧.୧ World Health Organization (February 2014). "Fact sheet No. 297: Cancer". Retrieved 2014-06-24.
  12. "SEER Stat Fact Sheets: Cervix Uteri Cancer". NCI. Retrieved 18 June 2014.
  13. World Cancer Report 2014. World Health Organization. 2014. pp. Chapter 1.1. ISBN 9283204298.
  14. Canavan TP, Doshi NR (2000). "Cervical cancer". Am Fam Physician. 61 (5): 1369–76. PMID 10735343. Archived from the original on 2005-02-06. Retrieved 2015-03-15.
  15. Jr, Charles E. Carraher (2014). Carraher's polymer chemistry (Ninth edition. ed.). Boca Raton: Taylor &Francis. p. 385. ISBN 9781466552036.