ଅରୁଣ ଖେତ୍ରପାଳ

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ

ଅରୁଣ କ୍ଷେତ୍ରପାଳ

ଜନ୍ମ(1950-10-14)୧୪ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୫୦
ପୁଣେ, ବମ୍ବେ, ଭାରତ
ମୃତ୍ୟୁ୧୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୭୧(1971-12-16) (ବୟସ ୨୧)
ବାରପିଣ୍ଡ ଶକରଗଡ଼ ସେକ୍ଟର
ନିଯୁକ୍ତିଦାତାଭାରତୀୟ ଗଣରାଜ୍ୟ
ସେବା/ବିଭାଗଭାରତୀୟ ସେନା
କାର୍ଯ୍ୟକାଳ୧୯୭୧ (୬ ମାସ)[୧]
ପଦବୀଦ୍ୱିତୀୟ ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ
ସେବା ସଂଖ୍ୟାIC-25067
ସେନା ବିଭାଗ୧୭ ପୁନା ଘୋଡ଼ା
ସଂଘର୍ଷ/ଯୁଦ୍ଧ୧୯୭୧ର ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ଯୁଦ୍ଧ
ବସନ୍ତର ଯୁଦ୍ଧ
ପୁରସ୍କାରପରମବୀର ଚକ୍ର
ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନଲରେନ୍ସ ସ୍କୁଲ, ସାନୱାର
ଦସ୍ତଖତ

ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ପୁଣେରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ଦ୍ୱିତୀୟ ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ ଅରୁଣ ଖେତ୍ରପାଳ ପିଭିସି (୧୪ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୫୦ - ୧୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୭୧) ଭାରତୀୟ ସେନାର ଜଣେ ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ ଏବଂ ଶତ୍ରୁଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ବୀରତ୍ୱ ପାଇଁ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସାମରିକ ସମ୍ମାନ ପରମ ବୀର ଚକ୍ରରେ ମରଣୋତ୍ତର ସମ୍ମାନ ପାଇଥିଲେ । ୧୯୭୧ ମସିହା ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଶାକରଗଡ଼ ଯୁଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ରରେ ବସନ୍ତର ଯୁଦ୍ଧରେ ସେ ସହିଦ ହୋଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ତାଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ, ତାଙ୍କୁ ଏହି ସମ୍ମାନ ଦେଇଥିଲା । [୨] [୩] [୪] [୫] [୬] [୭]

ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ[ସମ୍ପାଦନା]

ଅରୁଣ ଖେତ୍ରପାଳ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ପୁଣେରେ ୧୪ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୫୦ରେ ଏକ ହିନ୍ଦୁ ପଞ୍ଜାବୀ ଖଟ୍ରି ପରିବାରରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। [୮] ତାଙ୍କ ପରିବାର ବର୍ତ୍ତମାନର ପାକିସ୍ତାନର ସରଗୋଡାରେ ଥିଲେ ଏବଂ ଶରଣାର୍ଥୀ ଭାବରେ ବିଭାଜନ ପରେ ଭାରତ ଆସିଥିଲେ । [୯] ତାଙ୍କ ପିତା ଲଳିତ କୋଲ୍ (ପରେ ବ୍ରିଗେଡିୟର୍) ଏମ୍.ଏଲ୍ ଖେଟରପାଲ ଜଣେ ଭାରତୀୟ କର୍ପସରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଇଞ୍ଜିନିୟର୍ସ ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପରିବାରର ସାମରିକ ସେବାର ଏକ ଦୀର୍ଘ ଇତିହାସ ଥିଲା । ତାଙ୍କ ଜେଜେବାପା ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱ ଯୁଦ୍ଧରେ ଅଂଶ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଜେଜେବାପାଙ୍କ ବାପା ଶିଖ ଖାଲସା ସେନାରେ ସେବା କରିଥିଲେ । [୮] ସେଣ୍ଟ୍ କଲମ୍ବା ସ୍କୁଲ, ଦିଲ୍ଲୀ ଏବଂ ଲରେନ୍ସ ସ୍କୁଲ, ସାନୱାରରେ, ସେ ନିଜକୁ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ଛାତ୍ର ତଥା କ୍ରୀଡ଼ାବିତ୍ ଭାବରେ ପରିଚିତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଧାନ ଥିଲେ। [୧୦] ଖେତ୍ରପାଳ ଜୁନ୍ ୧୯୬୭ରେ ନ୍ୟାସନାଲ ଡିଫେନ୍ସ ଏକାଡେମୀରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ [୮] ସେ ଫୋକ୍ସଟ୍ରଟ୍ ସ୍ୱାଡ଼୍ରନରେ ଥିଲେ ଯେଉଁଠାରେ ସେ ୩୮ତମ ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ସ୍ୱାଡ଼୍ରନ କ୍ୟାଡେଟ୍‌ର କ୍ୟାପଟେନ୍ ଥିଲେ | ତାଙ୍କର ଏନଡିଏ ନଂ ୭୪୯୮/ଏଫ/୩୮ ଥିଲା | ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ସେ ଭାରତୀୟ ମିଲିଟାରୀ ଏକାଡେମୀରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ଯାଇଥିଲେ। ୧୩ ଜୁନ୍ ୧୯୭୧ରେ, [୧୧] ଖେତ୍ରପାଳଙ୍କୁ ୧୭ ପୁନା ଘୋଡା ଦାୟିତ୍ୱ ଦିଆଯାଇଥିଲା। [୧୨]

୧୯୭୧ର ଯୁଦ୍ଧ[ସମ୍ପାଦନା]

୧୯୭୧ର ଭାରତ-ପାକିସ୍ଥାନ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ, ୧୭ ପୁନା ଘୋଡାକୁ ଭାରତୀୟ ସେନାର ୪୭ ତମ ପଦବୀ ବ୍ରିଗେଡ କମାଣ୍ଡରେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ବିବାଦର ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ, ୪୭ ତମ ବ୍ରିଗେଡ୍ ବାସନ୍ତର ଯୁଦ୍ଧରେ ଶାକରଗଡ ସେକ୍ଟରରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା |

ବାସନ୍ତର ଯୁଦ୍ଧ[ସମ୍ପାଦନା]

୪୭ତମ ବ୍ରିଗେଡ୍ ପାଇଁ ସ୍ଥିର କରାଯାଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ବସନ୍ତର ନଦୀ ଉପରେ ଏକ ବ୍ରିଜ୍ ହେଡ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ଥିଲା। ଡିସେମ୍ବର ୧୫ ତାରିଖ ରାତି ୨୧ଟା ବେଳକୁ ବ୍ରିଗେଡ୍ ନିଜର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିନେଇଥିଲା। ତେବେ ଏହି ସ୍ଥାନରେ ବ୍ୟାପକ ଖନନ କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହା ପୁନା ଘୋଡ଼ାର ଟ୍ୟାଙ୍କ ମୁତୟନକୁ ରୋକିଥିଲା ଏବଂ ଖଣି ସଫା କରୁଥିବା ଇଞ୍ଜିନିୟରମାନେ ସେମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଅଧାରେ ଥିବା ବେଳେ ବ୍ରିଜ୍-ହେଡ‌ରେ ଥିବା ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନେ ଶତ୍ରୁପକ୍ଷର ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେଇ ତୁରନ୍ତ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ସହାୟତା ମାଗିଥିଲେ। ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ହିଁ ୧୭ ପୁନା ଘୋଡ଼ା ଖଣି-ପଡ଼ିଆ ଦେଇ ଯିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲା। ପରଦିନ ପ୍ରଥମ ଆଲୋକରେ ଏହି ରେଜିମେଣ୍ଟ ବ୍ରିଜ୍ ହେଡ‌ରେ ଥିବା ପଦାତିକ ବାହିନୀ ସହ ସଂଯୋଗ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲା। [୧୩]

ବ୍ରିଜ୍-ହେଡ୍[ସମ୍ପାଦନା]

ଡିସେମ୍ବର ୯ ତାରିଖ ସକାଳ ୮ଟାରେ ଜରପାଲଠାରେ ଥିବା ୧୭ତମ ପୁନା ଘୋଡ଼ାର ପୀଠରେ ପାକିସ୍ତାନୀ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ଧୂଆଁସ୍କ୍ରିନ୍ ଆଳରେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପ୍ରତିଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା। ସକାଳ ୮ଟାରେ ତତ୍କାଳୀନ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଆମେରିକା ନିର୍ମିତ ୫୦ ଟନ‌ର ପ୍ୟାଟନ୍ ଟ୍ୟାଙ୍କ‌ରେ ସଜ୍ଜିତ ପାକିସ୍ତାନୀ ୧୩ତମ ଲାନ୍ସର୍ସ ଜରପାଲସ୍ଥିତ 'ବି' ସ୍କ୍ୱାଡ୍ରନ୍ ପୁନା ହର୍ସରେ ସ୍ମୋକ୍ ସ୍କ୍ରିନ୍ ଆଳରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ପ୍ରତିଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ। ଏହାର ସ୍କ୍ୱାର୍ଡନ କମାଣ୍ଡର ତୁରନ୍ତ ସୈନ୍ୟ ବାହିନୀ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇଥିଲେ। 'ଏ' ସ୍କ୍ୱାର୍ଡନରେ ଥିବା ଅରୁଣ ଖେତ୍ରପାଳ, ଯିଏ କି ତାଙ୍କ ସେଞ୍ଚୁରିଆନ୍ ଟ୍ୟାଙ୍କ୍ ସୈନ୍ୟଙ୍କ ନିକଟରେ ମୁତୟନ ଥିଲେ, ତାଙ୍କର ବାକି ରେଜିମେଣ୍ଟ୍ ଭଳି ତତ୍ପରତାର ସହ ଜବାବ ଦେଇଥିଲେ। ପ୍ରଥମ ପ୍ରତିଆକ୍ରମଣରେ ଭାରତୀୟ ଟ୍ୟାଙ୍କ ସୈନ୍ୟ ଏବଂ ସିଓଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ସିଓଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଟ୍ୟାଙ୍କ କମାଣ୍ଡର ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ କର୍ଣ୍ଣେଲ ହନୁତ ସିଂହଙ୍କଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଏହାର ସୈନ୍ୟ ନେତା ଅରୁଣ ଖେତ୍ରପାଳଙ୍କଦ୍ୱାରା ଧ୍ୱଂସ କରାଯାଇଥିଲା । ୧୩ତମ ଲାନ୍ସର୍ସ ଆଉ ଦୁଇଟି ସ୍କ୍ୱାଡ୍ରନ୍ ସ୍ତରୀୟ ପ୍ରତିଆକ୍ରମଣ କରି ସଫଳତା ହାସଲ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିଲା।

ଖେତ୍ରପାଳ ପାକିସ୍ତାନୀ ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ରକୁ ଭେଟିବା ପାଇଁ ଦୌଡ଼ି ଆସିଥିଲେ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ଆକ୍ରମଣ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ନିଜ ସୈନ୍ୟବଳରେ ସେ ନିଜ ଟ୍ୟାଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ ଶତ୍ରୁପକ୍ଷର ଅଗ୍ରଗତିକୁ ଅତିକ୍ରମ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ। ତେବେ ଏହି ଆକ୍ରମଣରେ ଦ୍ୱିତୀୟ ଟ୍ୟାଙ୍କର କମାଣ୍ଡର ନିହତ ହୋଇଥିଲେ। ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିବା ଖେତ୍ରପାଳ ଶତ୍ରୁଙ୍କ ଗଡ଼ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ଜାରି ରଖିଥିଲେ। ଶତ୍ରୁମାନେ ବହୁତ ସାହସିକତାର ସହ ଲଢ଼ିଥିଲେ ଏବଂ କ୍ଷତି ସହିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ପଛକୁ ହଟିନଥିଲେ । ନିଜ ବିଫଳତାରେ ନିରାଶ ହୋଇ ସେ ଆସୁଥିବା ପାକିସ୍ତାନୀ ସୈନ୍ୟ ଓ ଟ୍ୟାଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରି ପାକିସ୍ତାନର ଏକ ଟ୍ୟାଙ୍କକୁ ଧକ୍କା ଦେଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନା ପୁନର୍ବାର ଏକାଠି ହୋଇ ଏହାର ଜବାବ ଦେଇଥିଲା। ପରବର୍ତ୍ତୀ ଟ୍ୟାଙ୍କ ଯୁଦ୍ଧରେ ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ ଅରୁଣ ଖେତ୍ରପାଳ ତାଙ୍କର ଅବଶିଷ୍ଟ ୨ଟି ଟ୍ୟାଙ୍କ ସହ ଲଢ଼େଇ କରି ୧୦ଟି ଟ୍ୟାଙ୍କକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିଥିଲେ।

ମୃତ୍ୟୁ[ସମ୍ପାଦନା]

ତେବେ ଶତ୍ରୁପକ୍ଷର ଗୁଳିରେ ଆହତ ହୋଇଥିବା ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟଙ୍କ ଉପରେ ଏହି ସଂଘର୍ଷର ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଥିଲା, କିନ୍ତୁ ସେ ଟାଙ୍କି ଛାଡିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଶେଷରେ ଆତଙ୍କିତ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଗୋଟିଏ ଶେଷ ଟାଙ୍କିକୁ ନଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ଲଢ଼େଇ କରିଥିଲେ। ତେବେ ତାଙ୍କର ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନାକୁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଫଳତା ଦେଇନଥିଲା ଏବଂ ଏହା ବଦଳରେ ଭାରତୀୟଙ୍କୁ ଶକରଗଡ଼ ନିର୍ବାଚନରେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସ୍ଥିତିରେ ପହଞ୍ଚାଇଥିଲା । ରେଡିଓମାଧ୍ୟମରେ ଜଣେ ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଶେଷ ଶବ୍ଦ ଥିଲା, ଯିଏ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଜଳୁଥିବା ଟାଙ୍କି ଛାଡିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ,

 "No, Sir, I will not abandon my tank. My main gun is still working and I will get these bastards."

— Arun Khetarpal

ତା'ପରେ ସେ ବାକି ଥିବା ଶତ୍ରୁ ଟ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ । ଶେଷ ଶତ୍ରୁ ଟ୍ୟାଙ୍କ, ଯାହାକୁ ସେ ଗୁଳି କରିଥିଲେ, ତାହା ତାଙ୍କ ସ୍ଥିତିଠାରୁ ମାତ୍ର ୧୦୦ ମିଟର ଦୂରରେ ଥିଲା।ଏହି ସମୟରେ ତାଙ୍କ ଟାଙ୍କକୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ଥର ଧକ୍କା ଲାଗିବା ସହ ସେ ଗୁରୁତର ଆହତ ହୋଇଥିଲେ। ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନାକୁ ଆଶାନୁରୂପ ସଫଳତା ନ ଦେବା ପାଇଁ ଏହି ଅଧିକାରୀ ଜଣକ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁମୁଖରେ ପଡ଼ିଥିଲେ।

ପରେ କ୍ଷେତରପାଳଙ୍କ ମୃତଦେହ ଓ ଫାମାଗୁସ୍ତା ନାମକ ତାଙ୍କ ଟ୍ୟାଙ୍କକୁ ପାକିସ୍ତାନ ଧରି ଶେଷରେ ଭାରତୀୟ ସେନାକୁ ଫେରାଇ ଦେଇଥିଲା। ଏହି ଟ୍ୟାଙ୍କ ଏବେ ଭାରତରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହୋଇଛି।

ଶତ୍ରୁ (ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନା)ଦ୍ୱାରା ଭୟଙ୍କର ଏବଂ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଆକ୍ରମଣର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାରେ ତାଙ୍କର ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ସାହସିକତା ଏବଂ ଚରମ ସାହସିକତା ପାଇଁ ଖେତ୍ରପାଳଙ୍କୁ ମରଣୋତ୍ତର ସାହସ ଏବଂ ସାହସିକତା ପାଇଁ ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ସମ୍ମାନଜନକ ଏବଂ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ମାନର ସାମରିକ ପଦକ ପରମବୀର ଚକ୍ରରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଡିସେମ୍ବର ୧୭ ତାରିଖରେ ସାମ୍ବା ଜିଲ୍ଲା ନିକଟରେ ଅରୁଣ ଖେତ୍ରପାଳଙ୍କ ଶବ ସତ୍କାର କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କ ଅସ୍ଥିକୁ ତାଙ୍କ ପରିବାକୁ ପଠାଯାଇଥିଲା, ଯେଉଁମାନେ ଡିସେମ୍ବର ୨୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ବିଷୟରେ ଜାଣିନଥିଲେ।

ଫାମାଗୁସ୍ତାରେ ସୋୱାର ପ୍ରୟାଗ ସିଂହ (ଡ୍ରାଇଭର), ସୋୱାର ନନ୍ଦ ସିଂହ (ରେଡିଓ ଅପରେଟର), ସୋୱାର ନାଥୁ ସିଂ (ବନ୍ଧୁକଧାରୀ) ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟ/ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ ଅରୁଣ ଖେତ୍ରପାଳ ଟ୍ୟାଙ୍କ କମାଣ୍ଡର ଥିଲେ। ନନ୍ଦ ସିଂହ ପ୍ରଥମେ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ (କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନରେ ପ୍ରାଣ ହରାଇଥିଲେ; କେଆଇଏ) ଯେତେବେଳେ ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନା ମେଜର ନାସେରଙ୍କ ପାଟନ ଟ୍ୟାଙ୍କ ସହ ଶେଷ ଏନକାଉଣ୍ଟରରେ ଟ୍ୟାଙ୍କଟି ସାଂଘାତିକ ଭାବେ ଧକ୍କା ଖାଇଥିଲା । ଅରୁଣଙ୍କ ଟାଙ୍କି ଫାଟି ଯିବାରୁ ସେ ଗୁରୁତର ଆହତ ହେବା ପରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଶେଷରେ ତାଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଥିଲା। ଉଭୟ ପ୍ରୟାଗ ସିଂହ ଏବଂ ନାଥୁ ସିଂହ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତର ଆହତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବଞ୍ଚିଯାଇଥିଲେ ଏବଂ ଫାମାଗୁସ୍ତାକୁ ଦଖଲ କରିଥିବା ପାକିସ୍ତାନୀ ସୈନ୍ୟମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ ଧରିନେଇଥିଲେ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଉଭୟଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପାକିସ୍ତାନୀ ଅପହରଣକାରୀମାନେ ଚିକିତ୍ସା କରାଇଥିଲେ ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଞ୍ଚିଯାଇଥିଲେ ଯେତେବେଳେ ସେମାନଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ସେନାରୁ ସମ୍ମାନଜନକ କ୍ୟାପ୍ଟେନ୍ ଭାବରେ ପ୍ରତ୍ୟାବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇ ଅବସର ଦିଆଯାଇଥିଲା।

ପରମ ବୀର ଚକ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖ[ସମ୍ପାଦନା]

ଭାରତୀୟ ସେନାର ଅଫିସିଆଲ ୱେବସାଇଟରେ ପରମବୀର ଚକ୍ର ପ୍ରଶଂସାପତ୍ରରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଲେଖାଯାଇଛି:

CITATION
SECOND LIEUTENANT ARUN KHETARPAL POONAHORSE (IC-25067)

On 16 December 1971, the Squadron Commander of 'B' Squadron, the Poona Horse asked for reinforcement as the Pakistani Armour which was superior in strength, counter attacked at Jarpal, in the Shakargarh Sector. On hearing this transmission, Second Lieutenant Arun Khetarpal who was in 'A' Squadron, voluntarily moved along with his troops, to assist the other squadron. En route, while crossing the Basantar river, Second Lieutenant Arun Khetarpal and his troops came under fire from enemy strong points and RCL gun nests that were still holding out. Time was at a premium and as critical situation was developing in the 'B' Squadron sector, Lieutenant Arun Khetarpal, threw caution to the winds and started attacking the impending enemy strong points by literally charging them, overrunning the defence works with his tanks and capturing the enemy infantry and weapon crew at pistol point. In commander of his troop was killed. Second Lieutenant Arun Khetarpal continued to attack relentlessly until all enemy opposition was overcome and he broke through towards the 'B' Squadron position, just in time to see the enemy tanks pulling back after their initial probing attack on this squadron. He was so carried away by the wild enthusiasm of battle and the impetus of his own headlong dash that he started chasing the withdrawing tanks and even managed to shoot and destroy one. Soon thereafter, the enemy reformed with a squadron of armour for a second attack and this time they selected the sector held by Second Lieutenant Arun Khetarpal and two other tanks as the points for their main effort. A fierce tank fight ensured ten enemy tanks were hit and destroyed of which Second Lieutenant Arun Khetarpal was severely wounded. He was asked to abandon his tank but he realised that the enemy though badly decimated was continuing to advance in his sector of responsibility and if he abandoned his tank the enemy would break through, he gallantly fought on and destroyed another enemy tank. At this stage, his tank received a second hit which resulted in the death of this gallant officer.

Second Lieutenant Arun Khetarpal was dead but he had, by his intrepid valour saved the day; the enemy was denied the breakthrough he was so desperately seeking. Not one enemy tank got through.

Second Lieutenant Arun Khetarpal had shown the best qualities of leadership, tenacity of purpose and the will to close in with the enemy. This was an act of courage and self-sacrifice far beyond the call of duty.[୧୪]

ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଏବଂ ତଥ୍ୟଗୁଡିକ[ସମ୍ପାଦନା]

ଖେତ୍ରପାଳ ଭାରତୀୟ ସେନାର ଆଦର୍ଶରେ ଜଣେ ଆଇକନିକ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କ ନାମରେ ପ୍ରମୁଖ ନିର୍ମାଣଗୁଡିକର ନାମକରଣ କରାଯାଇଛି । ଏନଡିଏର ପ୍ୟାରେଡ୍ ଗ୍ରାଉଣ୍ଡର ନାମ ଖେତ୍ରପାଳ ଗ୍ରାଉଣ୍ଡ ରଖାଯାଇଥିବା ବେଳେ ଅଡିଟୋରିୟମ ଏବଂ ଅନ୍ୟତମ ମୁଖ୍ୟ ଗେଟ୍ ଆଇଏମଏରେ ତାଙ୍କ ନାମ ରହିଛି।

ଅରୁଣ ଖେତ୍ରପାଳଙ୍କ ସେଞ୍ଚୁରିଅନର ନାମ ଫାମାଗୁସ୍ତା ଜେଏକ୍ସ ୨୦୨ ଥିଲା । ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଏହାକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଅହମ୍ମଦନଗରର ଆର୍ମର୍ଡ କର୍ପସ ସେଣ୍ଟର ଏବଂ ସ୍କୁଲରେ ସଂରକ୍ଷିତ ରହିଛି ।

ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ[ସମ୍ପାଦନା]

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ଜାତୀୟ ଯୁଦ୍ଧ ମେମୋରିଆଲ୍, ପରମ ଯୋଦ୍ଧା ସ୍ଥାଳରେ ଖେତ୍ରପାଳଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି |

"The only occasion when a breakthrough could have occurred was when two squadrons of 13 Lancers attacked together in the afternoon, but a gallant last ditch lone stand by 2/Lt Arun Khetarpal of Poona Horse averted the danger."

— Maj AH Amin (Retd) (Pakistan Armoured Corps – Columnist and Historian)

ପାକିସ୍ତାନ ଟ୍ୟାଙ୍କ ବାଟାଲିୟନର କମାଣ୍ଡର ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଭାରତୀୟ ବାଟାଲିୟନ କମାଣ୍ଡରଙ୍କୁ ଭେଟି ଦ୍ୱିତୀୟ ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ ଖେତ୍ରପାଳଙ୍କ ଟ୍ୟାଙ୍କ ବିଷୟରେ ପଚାରି ବୁଝିଥିଲେ କାରଣ ସେ ଏହି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଟ୍ୟାଙ୍କର କମାଣ୍ଡରଙ୍କ ବୀରତ୍ୱରେ ବହୁତ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ ।

୨୦୦୧ ମସିହାରେ ବ୍ରିଗେଡିୟର ଏମଏଲ ଖେତ୍ରପାଳ - ସେତେବେଳେ ୮୧ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଥିଲେ - ବର୍ତ୍ତମାନ ପାକିସ୍ତାନରେ ଥିବା ସରଗୋଧାରେ ଥିବା ତାଙ୍କ ଜନ୍ମସ୍ଥାନପରିଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ପ୍ରବଳ ଇଚ୍ଛା ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ । ଲାହୋର ବିମାନ ବନ୍ଦରରେ ବ୍ରିଗେଡିୟର ଏମଏଲ ଖେତ୍ରପାଳଙ୍କୁ ବ୍ରିଗେଡିୟର ଖାଓଜା ମହମ୍ମଦ ନାସେର ଭେଟିଥିଲେ, ଯିଏ ବ୍ରିଗେଡିୟର ଏମଏଲ ଖେତ୍ରପାଳ ହୋଷ୍ଟ ଏବଂ ଗାଇଡ ହେବାର ଦାୟିତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ । ବ୍ରିଗେଡିୟର ନାସେର ପ୍ରକୃତରେ ବ୍ରିଗେଡିୟର ଏମ.ଏଲ ଖେତ୍ରପାଳ ସରଗୋଧାରେ ଥିବା ତାଙ୍କ ପୁରୁଣା ଘରକୁ ଏକ ସନ୍ତୋଷଜନକ ଏବଂ ନଷ୍ଟାଲଜିକ୍ ପରିଦର୍ଶନ କରିବା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ବାହାରକୁ ଯାଇଥିଲେ । ଲାହୋର ଫେରିବା ପରେ ସେ ପୁଣି ଥରେ ତିନି ଦିନ ପାଇଁ ବ୍ରିଗେଡିୟର ନାସରଙ୍କ ଅତିଥି ଥିଲେ ।

ବ୍ରିଗେଡିୟର ଏମ୍ ଏଲ୍ ଖେତ୍ରପାଳ ବ୍ରିଗେଡିୟର ନାସେର ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାରର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଅନେକ ସେବକଙ୍କଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଚରମ ଦୟା, ସମ୍ମାନ, ସୌଜନ୍ୟ ଏବଂ ସମ୍ମାନରେ ଅଭିଭୂତ ହୋଇଥିଲେ। ତେବେ ବ୍ରିଗେଡିୟର ଖେତ୍ରପାଳ ଅନୁଭବ କଲେ ଯେ କିଛି ଭୁଲ୍ ହୋଇଛି କିନ୍ତୁ ତାହା କ'ଣ ତାହା ଜାଣିପାରିଲେ ନାହିଁ । ଏହା କ'ଣ ସେମାନଙ୍କ ରହସ୍ୟମୟ ବାର୍ତ୍ତାଳାପକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ଲମ୍ବା ନୀରବତା ଥିଲା ନା ଏହା ପରିବାରର ମହିଳାମାନଙ୍କ ଆଖିରେ କରୁଣାର ରୂପ ଥିଲା? ସେ ବାହାର କରିପାରିନଥିଲେ କିନ୍ତୁ ନିଶ୍ଚିତ ଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ବିଶେଷ ବ୍ୟକ୍ତି ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି ।

ଶେଷରେ, ବ୍ରିଗେଡିୟର୍ ଏମ୍.ଏଲ୍ ଖେଟରପାଲଙ୍କ ବିଦାୟ ପୂର୍ବରୁ ଗତ ରାତିରେ ବ୍ରିଗେଡିୟର୍ ନାସର କହିଛନ୍ତି,

Sir, there is something that I wanted to tell you for many years but I did not know how to get through to you. Finally, fate has intervened and sent you to me as an honoured guest. The last few days we have become close to one another and that has made my task even more difficult. It is regarding your son who is, of course, a national hero in India. However, on that fateful day, your son and I were soldiers, unknown to one another, fighting for the respect and safety of our respective countries. I regret to tell you that your son died in my hands. Arun's courage was exemplary and he moved his tank with fearless courage and daring, totally unconcerned about his safety. Tank casualties were very high till finally there were just two of us left facing one another. We both fired simultaneously. It was destined that I was to live and he was to die. It was only later that I got to know how young he was and who he was.I had all along thought that I would ask your forgiveness, but in telling the story I realize that there is nothing to forgive. Instead I salute your son for what he did at such a young age and I salute you too, because I know how he grew into such a young man. In the end it is character and values that matter."

— --Khawja Mohammad Naser, 13 Lancers, 2 March 2001, Lahore, Pakistan.


ବ୍ରିଗେଡିୟର ଏମ୍ ଏଲ୍ ଖେତ୍ରପାଳ କିପରି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେବେ ଜାଣି ନ ଥିବାରୁ ଚୁପ୍ ରହିଥିଲେ। ପୁଅକୁ ହତ୍ୟା କରିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଆତିଥେୟତା ଉପଭୋଗ କରିବା ଏକ ବିଭ୍ରାନ୍ତିକର ଅନୁଭବ ଥିଲା । ତେବେ ନିଜେ ଜଣେ ସୈନିକ ହୋଇଥିବାରୁ ସେ ଜଣେ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ସାହସିକତାକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ, ଯାହାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍କ୍ୱାର୍ଡନ ତାଙ୍କ ପୁଅଦ୍ୱାରା ଧ୍ୱଂସ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ଗଭୀର ଚିନ୍ତାରେ ଉଭୟ ବ୍ରିଗେଡିୟର ରାତି ପାଇଁ ଅବସର ନେଇଥିଲେ।

ପରଦିନ ଫଟୋ ଉଠାଇ ବ୍ରିଗେଡିୟର ଏମ୍ ଏଲ୍ ଖେତ୍ରପାଳ ଦିଲ୍ଲୀ ଫେରିଥିଲେ। ପରେ ବ୍ରିଗେଡିୟର ନାସେରଙ୍କ ଏକ ନୋଟ୍ ସହ ଏହି ଫଟୋ ଦିଲ୍ଲୀରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା।[୧୫]

"With Warmest regards and utmost sincerity, To: Brigadier M.L. Khetarpal, father of Shaheed Second Lieutenant Arun Khetarpal, PVC, who stood like an unsurmountable rock, between the victory and failure, of the counterattack by the 'SPEARHEADS' 13 LANCERS on 16 December 1971 in the battle of "Bara Pind' as we call it and battle of "Basantar" as 17 Poona Horse remembers.

— --Khawja Mohammad Naser, 13 Lancers, 2 March 2001, Lahore, Pakistan.

ଲୋକପ୍ରିୟ ସଂସ୍କୃତିରେ[ସମ୍ପାଦନା]

୨୦୧୭ ମାଲାୟାଲମ୍ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ୧୯୭୧: ବିଉଣ୍ଡ୍ ବର୍ଡର୍ସରେ ଅଲୁ ସିରିଶ ଅରୁଣ ଖେତରପାଲଙ୍କ ଚରିତ୍ରକୁ ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ ଚିନ୍ମୟ ଭାବରେ ପ୍ରତିପାଦିତ କରିଥିଲେ | [୧୬]

ଅରୁଣ ଖେତ୍ରପାଳଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ମିତ ଏକ ବାୟୋପିକ୍‌ର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନା ଦେଇଛନ୍ତି ଶ୍ରୀରାମ ରାଘବନ, ଯେଉଁଥିରେ ୧୯୭୧ ବସନ୍ତର ଯୁଦ୍ଧରେ ତାଙ୍କର ସାହସ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଛି । ଅଭିନେତା ବରୁଣ ଧାୱନ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରିଥିଲେ [୧୭] [୧୮] କିନ୍ତୁ ୨୦୨୨ ସୁଦ୍ଧା ସେ ଆଉ ସେଥିରେ ଜଡ଼ିତ ହୋଇନଥିଲେ [୧୯] [୨୦] ପରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା ଯେ ବଚ୍ଚନ ପରିବାରର ଅଗସ୍ତ୍ୟ ନନ୍ଦା ନାୟକଙ୍କ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିବେ ଏବଂ ଏହି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରର ନାମ ଇକ୍କିସ୍ ହେବ (ହିନ୍ଦୀ ଶବ୍ଦ ୨୧, ଯେଉଁ ବୟସରେ ଖେତ୍ରପାଳ ଶହୀଦ ହୋଇଥିଲେ), ଏଥିରେ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଯୋଜନା କରିବେ। [୨୧]

ଏହାକୁ ବି ଦେଖ[ସମ୍ପାଦନା]

ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]

  1. "ଦ୍ୱିତୀୟ ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ ଅରୁଣ କ୍ଷେତ୍ରପାଳ". Archived from the original on 17 April 2012. Retrieved 2012-12-07.
  2. "ଅରୁଣ ଖେତ୍ରପାଳ| ସାହସିକତା ପୁରସ୍କାର". gallantryawards.gov.in. Retrieved 2017-12-15.
  3. "Remembering Param Vir Arun Khetarpal, Second Lieutenant from The Poona Horse". ଟ୍ରିବୁନ ଇଣ୍ଡିଆ ନିଉଜ ସର୍ଭିସ (in ଇଂରାଜୀ). ଟ୍ରିବୁନ ନିଉଜ ସର୍ଭିସ. Retrieved 2022-07-26.
  4. "War hero Khetarpal's letter to father from battlefield now with NDA | Pune News - Times of India". ଟାଇମ୍ସ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-07-26.
  5. Pal, Sanchari (2017-12-14). "Battle of Basantar: When a 21 YO Braveheart Single-Handedly Defeated 7 Pak Tanks". ଦି ବେଟର ଈଣ୍ଡିଆ (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-07-26.
  6. "आग का गोला बन चुके Tank में बैठ लड़ते रहे, देखें अरुण खेतरपाल की शौर्यगाथा". ଆଜ୍ ତକ୍ (in ହିନ୍ଦୀ). Retrieved 2022-07-26.
  7. "21 साल का लड़का जो पाकिस्तान से लड़ने छड़ी लेकर गया और परमवीर बन गया". ଜି ନିଉଜ ହିନ୍ଦୀ (in ହିନ୍ଦୀ). 2021-12-16. Retrieved 2022-07-26.
  8. ୮.୦ ୮.୧ ୮.୨ Reddy, Kittu (2007). Bravest of the Brave: Heroes of the Indian Army. Ocean Books. pp. 52–54. ISBN 978-81-87100-00-3.
  9. Reddy, Kittu (2007-01-01). Bravest of the Brave (Heroes of the Indian Army): Heroes of the Indian Army (in ଇଂରାଜୀ). Prabhat Prakashan. p. 52. ISBN 978-81-87100-00-3.
  10. Arun Khetarpal ଭାରତୀୟ ସେନାର ସାଇଟ‌ରେ indianarmy.nic.in
  11. "ଭାଗ ୧-ଧାରା ୪: ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ (ଆର୍ମି ବ୍ରାଞ୍ଚ)" (PDF). ଭାରତ ଗାଜେଟ. 2 September 1972. p. 1272.
  12. "Lawrence School to get Khetarpal's statue". The Times of India. Archived from the original on 2012-07-07. Retrieved 2012-02-10.
  13. "Rediff Pages". Archived from the original on 2023-09-19. Retrieved 2023-09-16.
  14. The Param Vir Chakra Winners (PVC), Official Website of the Indian Army, retrieved 28 August 2014 "Profile" and "Citation" tabs.
  15. Singh, Bhopinder. "Respecting a soldier's code of honour". Millennium Post. Retrieved 2019-04-16.
  16. "1971 Beyond Borders movie review: This Mohanlal film is ill-conceived, powerless".
  17. "On Arun Khetarpal's Birth Anniversary, Varun Dhawan Confirms Lead Role in Param Vir Chakra Recipient's Biopic". News18. 2019-10-14. Retrieved 2020-06-11.
  18. "Varun Dhawan to play youngest Param Vir Chakra recipient Arun Khetarpal in Sriram Raghavan film". Hindustan Times (in ଇଂରାଜୀ). 2019-10-14. Retrieved 2022-07-26.
  19. "Arun Khetarpal Biopic: वरुण धवन ने छोड़ी शहीद लेफ्टिनेंट अरुण खेतरपाल की बायोपिक, जिन्होंने उड़ा दिए थे 10 पाकिस्तानी टैंक". TV9 Bharatvarsh (in ହିନ୍ଦୀ). 2022-06-15. Retrieved 2022-07-26.
  20. "Arun Khetarpal Biopic: वरुण धवन ने छोड़ी अरुण खेत्रपाल की बायोपिक फिल्म, खुद किया वजह का खुलासा". Prabhat Khabar (in ହିନ୍ଦୀ). Retrieved 2022-07-26.
  21. "ଶ୍ରୀରାମ ରାଘବନ ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିବେ ଅଗସ୍ତ୍ୟ ନନ୍ଦ". Twitter (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2022-12-26.