ଧନ ସିଂହ ଥାପା
ଧନ ସିଂହ ଥାପା | |
|---|---|
 | |
| ଜନ୍ମ | ୧୦ ଅପ୍ରେଲ ୧୯୨୮ ଶିମଲା, ପଞ୍ଜାବ ପ୍ରଦେଶ, ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ (ଆଜିର ଦିନ ଶିମଲା, ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ, ଭାରତ) |
| ମୃତ୍ୟୁ | ୬ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୦୫ (ବୟସ ୭୭) ପୁଣେ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ଭାରତ |
| ନିଯୁକ୍ତିଦାତା |  ଭାରତ |
| ସେବା/ |  Indian Army |
| କାର୍ଯ୍ୟକାଳ | ୧୯୪୯–୧୯୮୦ |
| ପଦବୀ |  Lieutenant Colonel |
| ସେବା ସଂଖ୍ୟା | IC-7990[୧] |
| ସେନା ବିଭାଗ | ୧/୮ ଗୋର୍ଖା ରାଇଫଲ୍ସ |
| ସଂଘର୍ଷ/ଯୁଦ୍ଧ | ସିନୋ-ଭାରତୀୟ ଯୁଦ୍ଧ |
| ପୁରସ୍କାର |  Param Vir Chakra |
ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ କର୍ଣ୍ଣେଲ ଧନ ସିଂହ ଥାପା ମାଗର, ପିଭିସି (୧୦ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୨୮ - ୬ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୦୦୫) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ସେନା ଅଧିକାରୀ ଥିଲେ ଏବଂ ଭାରତର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସାମରିକ ପଦକ ପରମ ବୀର ଚକ୍ର ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିଲେ ।[୨] ସେ ୧୯୬୨ ମସିହାରେ ଏହି ସମ୍ମାନ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୩] ୧୯୪୯ ମସିହାରେ ଥାପା ପ୍ରଥମ ବାହିନୀ, ୧/୮ ଗୋର୍ଖା ରାଇଫଲ୍ସରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
ଭାରତ ଦଖଲ କରିଥିବା ବିବାଦୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚୀନର ଅନୁପ୍ରବେଶକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଭାରତ ସରକାର “ଅଗ୍ରଗାମୀ ନୀତି” କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିଥିଲେ । ଚୀନ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଅନେକ ଛୋଟ ପଦବୀ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ଯୋଜନା ଥିଲା । ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୬୨ ମସିହାରେ ସିନୋ-ଭାରତୀୟ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା; ଅକ୍ଟୋବର ୨୧ ରେ, ଚୀନମାନେ ସିରିଜାପ ଏବଂ ୟୁଲେକୁ କାବୁ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ପାଙ୍ଗୋଙ୍ଗ ହ୍ରଦର ଉତ୍ତରରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ।
ମେଜର ଧନ ସିଂହ ଥାପାଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ୮ ଗୋରଖା ରାଇଫଲ୍ସର ପ୍ରଥମ ବାହିନୀଦ୍ୱାରା ପାଙ୍ଗୋଙ୍ଗ ହ୍ରଦର ଉତ୍ତର କୂଳରେ ସିରିଜାପ-୧ରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥିଲା । ପରେ ଏହି ପୋଷ୍ଟକୁ ଚୀନ ସୈନ୍ୟମାନେ ଘେରି ରହିଥିଲେ । ମେଜର ଥାପା ଏବଂ ତାଙ୍କ ସୈନିକମାନେ ଏହି ପୋଷ୍ଟ ଉପରେ ତିନୋଟି ଆକ୍ରମଣରେ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ । ଶ୍ରୀ ଥାପାଙ୍କ ସମେତ ବଞ୍ଚିଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଯୁଦ୍ଧ ବନ୍ଦୀ ଭାବରେ ବନ୍ଦୀ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଉତ୍ତମ କାର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ତାଙ୍କ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦେବା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ପରମ ବୀର ଚକ୍ର ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା ।
ପ୍ରାରମ୍ଭ ଜୀବନ
[ସମ୍ପାଦନା]ଶ୍ରୀ ଧନ ସିଂହ ଥାପା ୧୦ ଏପ୍ରିଲ ୧୯୨୮ ମସିହାରେ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ଶିମଲାଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତା ଶ୍ରୀ ପଦ୍ମ ସିଂହ ଥାପା କ୍ଷତ୍ରିୟ ଥିଲେ । ସେ ୨୮ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୯ ମସିହାରେ ୮ ଗୋର୍ଖା ରାଇଫଲ୍ସର ପ୍ରଥମ ବାହିନୀରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ସେ ୨୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୫୬ ମସିହାରେ ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ ଭାବରେ ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ଆୟୋଗ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୨୧ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୫୭ ମସିହାରେ ସେନାପତି ଭାବରେ ପଦୋନ୍ନତି ପାଇଥିଲେ ।[୪]
ଭାରତ-ଚୀନ ଯୁଦ୍ଧ
[ସମ୍ପାଦନା]ହିମାଳୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିବାଦୀୟ ସୀମାକୁ ନେଇ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନ ମଧ୍ୟରେ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ମତଭେଦ ରହିଥିଲା । ବିବାଦୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚୀନର ଅନୁପ୍ରବେଶକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ସେମାନଙ୍କ ସହ ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ରଣନୀତି ବିଷୟରେ ପଚାରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ, ଭାରତୀୟ ସେନାଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ବଦଳରେ ସେ "ଫରୱାର୍ଡ ପଲିସି" ନାମକ ଜଣେ ଅମଲାତନ୍ତ୍ରଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଏକ ଯୋଜନାକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଛନ୍ତି । ଚୀନ ଆକ୍ରମଣ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସମାଲୋଚନାର ତୀବ୍ର ବୃଦ୍ଧିକୁ ନେଇ ଶ୍ରୀ ନେହେରୁ ସେନାବାହିନୀ ପରାମର୍ଶ ବିରୁଦ୍ଧରେ “ଅଗ୍ରଗାମୀ ନୀତି”କୁ ଲାଗୁ କରିଦେଲେ । ଚୀନର ଭଔଗୋଳିକ ସୁବିଧା ଥିଲା ଏବଂ ଏହା ସେନାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ ଥିଲା । ଅତ୍ୟଧିକ ଚୀନ ଆକ୍ରମଣର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇ ଅନେକ ଛୋଟ ପଦବୀ ବଜାୟ ରଖିବା ଅସୁବିଧାଜନକ ଥିଲା । ଏହାକୁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି ଶ୍ରୀ ନେହେରୁ ଅନୁମାନ କରିଥିଲେ ଯେ ଚୀନମାନେ ଆକ୍ରମଣ କରିବେ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଚୀନ, ଭାରତ-ଚୀନ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲା ।
ଯୁଦ୍ଧ ବନ୍ଦୀ
[ସମ୍ପାଦନା]ଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ଶ୍ରୀ ଥାପାଙ୍କ ସମେତ ବଞ୍ଚିଥିବା ସୈନିକମାନେ ଚୀନ ସେନାଦ୍ୱାରା ଯୁଦ୍ଧ ବନ୍ଦୀ ହୋଇଥିଲେ । ମେଜର ଥାପାଙ୍କୁ ଯୁଦ୍ଧ ବନ୍ଦୀ ଭାବରେ ଖରାପ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା । ସେ ଅନେକ ଦଣ୍ଡର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲେ; ଯଥା- ପ୍ରଥମେ ଚୀନ ସୈନିକଙ୍କ ହତ୍ୟା ପାଇଁ, ଦ୍ୱିତୀୟରେ; ଭାରତୀୟ ସେନା ଏବଂ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ବିବୃତ୍ତି ଦେବାକୁ ମନା କରିଥିବାରୁ । ଯୁଦ୍ଧ ଶେଷରେ ତାଙ୍କୁ ମୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ।
ରୋଚକ ତଥ୍ୟ
[ସମ୍ପାଦନା]ଯେତେବେଳେ ଖବର ସେନା ମୁଖ୍ୟାଳୟରେ ପହଞ୍ଚିଲା, ସମସ୍ତେ ଅନୁମାନ କଲେ ଯେ ମେଜର ଥାପା ଏବଂ ସେଠାରେ ବନ୍ଦୀ ହୋଇଥିବା ଅବଶିଷ୍ଟ ସୈନିକମାନେ ଶହୀଦ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି । ମେଜର ଥାପା ଏବଂ ତାଙ୍କ ସୈନିକମାନଙ୍କ ସାହସିକତାର କାହାଣୀ ସାରା ଦେଶରେ ଶୁଣାଗଲା । ୨୮ ଅକ୍ଟୋବରରେ, ଜେନେରାଲ୍ ପି.ଏନ. ଥାପର; ଥାପାଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ଏକ ଚିଠି ଲେଖି ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ । ପରିବାର ମଧ୍ୟରେ ଦୁଃଖର ଲହରୀ ଖେଳିଗଲା; କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ପରିବାରରେ ସେନା-କର୍ମର ପରମ୍ପରା ରହିଥିଲା, ତେଣୁ ଛାତିରେ ପଥର ରଖି ତାଙ୍କ ପରିବାର ସଦସ୍ୟମାନେ ତାଙ୍କର ଶେଷ ରୀତିନୀତିର ଆନୁଷ୍ଠାନିକତା ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ ।
ସେନାର ଅନୁରୋଧ କ୍ରମେ ଭାରତ ସରକାର ମେଜର ଧନସିଂହ ଥାପାଙ୍କୁ 'ପରମ ବୀର ଚକ୍ର'ର ପରବର୍ତ୍ତୀ ପୁରସ୍କାର ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ; କିନ୍ତୁ ଯୁଦ୍ଧ ସମାପ୍ତ ହେବା ପରେ ଯେତେବେଳେ ଚୀନ ଭାରତକୁ ଯୁଦ୍ଧ ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କର ତାଲିକା ଦେଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ମେଜର ଥାପାଙ୍କ ନାମ ମଧ୍ୟ ସେଥିରେ ଥିଲା । ଏହି ଖବର ସାରା ଦେଶରେ ଖୁସିର ଲହର ଖେଳେଇଥିଲା । ଦେହରାଡୁନରେ ଥିବା ତାଙ୍କ ଘରେ ତାଙ୍କ ମା, ଭଉଣୀ ଏବଂ ପତ୍ନୀଙ୍କ ଖୁସିର କୌଣସି ସୀମା ନଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଏକ ସନ୍ତାନ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲେ ।
ମେ ୧୦, ୧୯୬୩ ମସିହାରେ ଭାରତ ଫେରିବା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଆର୍ମି ମୁଖ୍ୟାଳୟରେ ଏକ ବିରାଟ ସ୍ୱାଗତ କରାଯାଇଥିଲା । ଦୁଇ ଦିନ ପରେ, ୧୨ ମଇରେ, ସେ ଦେହରାଡୁନରେ ଥିବା ତାଙ୍କ ଘରେ ପହଞ୍ଚିଲେ; କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ଶେଷ ରୀତିନୀତି ସେଠାରେ ହୋଇସାରିଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ବିଧବା ପରି ରହୁଥିଲେ । ତେଣୁ, ଗୋରଖମାନଙ୍କର ଧାର୍ମିକ ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ, ସେମାନଙ୍କର ବଂଶ ପୁରୋହିତ ସେମାନଙ୍କୁ ଲଣ୍ଡା କରି ପୁନର୍ବାର ନାମକରଣ କଲେ । ଏହା ପରେ ତାଙ୍କୁ ବିବାହ ବେଦୀରେ ପୁନ୍ରବାର ବିବାହ କରିବାକୁ ପଡିଥିଲା । ଏହିପରି ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କ ସହିତ ତାଙ୍କର ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନ ପୁଣି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା ।[୫]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ Chakravorty 1995, p. 79.
- ↑ "DHAN SINGH THAPA | Gallantry Awards". gallantryawards.gov.in. Retrieved 12 July 2020.
- ↑ "Dhan Singh Thapa" (in (in English)). Gallantry Awards. 2019-11-20. Archived from the original on 1 ଏପ୍ରିଲ 2018. Retrieved 2020-04-12.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help)CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)" (PDF). The Gazette of India. 16 November 1957. p. 288.
- ↑ "संग्रहीत प्रति". Archived from the original on 29 ଏପ୍ରିଲ 2018. Retrieved 29 अप्रैल 2018.
{{cite web}}: Check date values in:|access-date=and|archive-date=(help)
ପରମ ବୀର ଚକ୍ର ସମ୍ମାନିତ ବିଜେତାଗଣ  | ||
|---|---|---|
| ସମ୍ମାନିତ |
|  |
| ରଚୟିତା | ||