ରଘୁନାଥ ମୁର୍ମୁ

ରଘୁନାଥ ମୁର୍ମୁ
ରଘୁନାଥ ମୁର୍ମୁ
	ରଘୁନାଥ ମୁର୍ମୁ
ଜନ୍ମ ଓ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ	୧୮ ମଇ ୧୯୦୫ ; (ବୈଶାଖ ପୂର୍ଣ୍ଣମୀ); (ଡହରଡିହା) ଦାଣ୍ଡବୋସ, ରାଇରଙ୍ଗପୁର, ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲା
ମୃତ୍ୟୁ	୧ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୮୨ (ବୟସ ୭୬)
ଛଦ୍ମନାମ	ଗୁରୁ ଗୋମକେ
ବୃତ୍ତି	ଚିନ୍ତାନାୟକ, କବି, ଲେଖକ, ଦାର୍ଶନିକ, ନାଟ୍ଯକାର
ଜାତୀୟତା	ଭାରତୀୟ
ବିଷୟ	ସାହିତ୍ୟ
ସାହିତ୍ୟର ଆନ୍ଦୋଳନ	ଅଲ ଚିକି ଲିପିର ଗଠନ
ସାହିତ୍ୟ କୃତି	ଦାରେଗେ ଧାନ'' ; ସିଧୁ କାହ୍ନୁ ; ବିଦୁ ଚନ୍ଦନ ; ଖେରବାଳ ବୀର ; "ହିତଲ"

ଇଂରାଜୀ ଲିଙ୍କ

https://or.wikipedia.org/wiki/Raghunath_Murmu

ରଘୁନାଥ ମୁର୍ମୁ (୧୮ ମଇ ୧୯୦୫^[୧] – ୧ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୮୨) ଜଣେ ଭାଷା ଓ ଲିପି ଗବେଷକ ଥିଲେ । ସେ ପ୍ରଥମ କରି ଅଲ ଚିକି ଲିପି ତିଆରି କରିଥିବାରୁ ଏହି ଲିପିର ଜନକ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା । ଏଥି ନିମନ୍ତେ ତାଙ୍କୁ ସାନ୍ତାଳୀ ଭାଷାଭାଷୀ ଲୋକେ ଆଦରରେ "ଗୁରୁ ଗୋମକେ' ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଡାକିଥାନ୍ତି । ଅଲ ଚିକି ବହୁବିଧ ନାମ ଯଥା ଅଲ ସେମେଟ ("ପ୍ରଣାଳୀ"), ଅଲ ସିକି, ଅଲ ଓ ବେଳେବେଳେ ସାନ୍ତାଳୀ ଅକ୍ଷର ବୋଲି ଜଣାଶୁଣା । ୧୯୨୫ରେ ଏହି ଲିପି ସାନ୍ତାଳୀ ଭାଷା ଲେଖିବା ନିମନ୍ତେ ଭାରତ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଶରେ ବ୍ୟବହାର କରାଗଲା । ସେ ଓଡ଼ିଶା, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଓ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ସାନ୍ତାଳୀ ଜନଜୀବନରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ନିମନ୍ତେ ଅନେକ କାମ କରିଥିଲେ । ରଘୁନାଥ ମୁର୍ମୁଙ୍କ ଅବଦାନକୁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ସରକାର ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରେ ୧୯୮୬ ମସିହାରେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ବାଙ୍କୁରା ଜିଲ୍ଲାର ଜାମବାଣୀଠାରେ ପଣ୍ଡିତ ରଘୁନାଥ ମୁର୍ମୁ ସ୍ମୃତି ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ^[୨] ଓ ୨୦୦୭ ମସିହାରେ ମୁର୍ସିଦାବାଦଠାରେ କଲ୍ୟାଣୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଅଧିନରେ ଏକ ଶିକ୍ଷକ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ^[୩] ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଛି । ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ମଧ୍ୟ ରାଜ୍ୟର ପଞ୍ଚମ ମେଡିକାଲ କଲେଜକୁ ତାଙ୍କ ନାମରେ ନାମିତ କରିଛନ୍ତି ।^[୪]

ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଜୀବନ[ସମ୍ପାଦନା]

ସେ ମୟୂରଭଞ୍ଜରେ ୧୯୦୫ ମସିହା ବୈଶାଖ ପୂର୍ଣ୍ଣମୀ ତିଥି (୧୮ ମଇ ୧୯୦୫)^[୫]ରେ ଡହରଡିହା (ଦାଣ୍ଡବୋସ)ଠାରେ ଜନ୍ମ ନେଇଥିଲେ । ସେ ରାଇରଙ୍ଗପୁରର ବଡାମତଳିଆଠାରେ ଜଣେ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକ ଥିବା ସମୟରେ ସାନ୍ତାଳୀ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲେ । ^[୬]

୧୯୮୨ ମସିହା ଫେବୃଆରୀ ୧ ତାରିଖରେ ରଘୁନାଥ ମୁର୍ମୁଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା ।^[୭]

ରଚିତ ପୁସ୍ତକ[ସମ୍ପାଦନା]

ପାଠ୍ୟ ପୁସ୍ତକ[ସମ୍ପାଦନା]

ଞ୍ଜେଲ ଜଂ ଲାଗିଦ୍ ଅଲ୍
ଅଲ୍ ଚେମେଦ୍ (ଅକ୍ଷର ଶିକ୍ଷା)
ପାର୍ସିପୋହା (ଶିଶୁପାଠ)
ପାର୍ସିଅପାଦ

ନାଟକ ପୁସ୍ତକ[ସମ୍ପାଦନା]

ବିନ୍ଦୁ ଚାନ୍ଦାନ - ୧୯୪୨
ଦାଳେଗେ ଧନ୍
ଖେରୱାଳ ବୀର
ସିଦୁ କାହ୍ନୁ ସାନ୍ତାଳ ହୁଲ୍
ଦାଳେଗେ ଧନ୍^[୮]

କବିତା ପୁସ୍ତକ[ସମ୍ପାଦନା]

ହର୍ ସେରେଞ୍ଜ - ୧୯୩୬
ବାହା ସେରେଞ୍ଜ
ହିତାଲ

ଗଣିତ ପୁସ୍ତକ[ସମ୍ପାଦନା]

ଏଲଖା ପତବ୍

ବ୍ୟାକରଣ ପୁସ୍ତକ[ସମ୍ପାଦନା]

ରନଳ

ସମ୍ମାନ ଓ ପୁରସ୍କାର[ସମ୍ପାଦନା]

ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନା - ୧୯୭୮
ଡିଲିଟ - ୧୯୫୧ (ରାଞ୍ଚୀ ଦୂମକୁଡ଼ିଆ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପକ୍ଷରୁ)

ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]

↑ "page-AA - Suryaprava e-Paper - Odisha's leading daily Odia newspaper - Suryaprava e-Paper - Odisha's leading daily Odia news paper - Suryaprava e-Paper - Odisha's leading daily Odia news paper". web.archive.org. 2017-06-27. Retrieved 2019-05-18.
↑ http://www.buruniv.ac.in/CollegeDetails.php?col_code=411
↑ http://www.panditrmttc.com
↑ http://www.newindianexpress.com/states/odisha/2017/sep/06/cm-naveen-patnaik-inaugurates-odishas-5th-government-medical-college-1653271.html
↑ "ବୈଶାଖ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା". ଦୃକ ପଞ୍ଚାଙ୍ଗ. Retrieved 15 May 2017.
↑ ସମ୍ବାଦ ୧୯/୦୪/୨୦୧୩ ପୃଷ୍ଠା ୪ରେ ପ୍ରକାଶିତ ଖବର, ଅଲଚିକି ସ୍ରଷ୍ଟାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରକ୍ଷା : ଓଡ଼ିଶାଠାରୁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଆଗରେ
↑ "ସାନ୍ତାଳୀ ଭାଷାର ପ୍ରଜ୍ଞାପୁରୁଷ". ସମ୍ବାଦ ୦୧/୦୨/୨୦୧୬ ଭୁବନେଶ୍ୱର ସଂସ୍କରଣ ପୃଷ୍ଠା ୪. Retrieved 1 February 2016.
↑ ସମ୍ବାଦ ୧୦/୦୫/୨୦୧୭ ଭୁବନେଶ୍ୱର ସଂସ୍କରଣ ପୃଷ୍ଠା ୨ http://www.sambadepaper.com/Details.aspx?id=353151&boxid=23429606. Retrieved 10 May 2017. {{cite news}}: Missing or empty |title= (help)

ଅଧିକ ତଥ୍ୟ[ସମ୍ପାଦନା]

[1] "page-AA - Suryaprava e-Paper - Odisha's leading daily Odia newspaper - Suryaprava e-Paper - Odisha's leading daily Odia news paper - Suryaprava e-Paper - Odisha's leading daily Odia news paper". web.archive.org. 2017-06-27. Retrieved 2019-05-18.

[2] ttp://www.buruniv.ac.in/CollegeDetails.php?col_code=411

[3] ttp://www.panditrmttc.com

[4] ttp://www.newindianexpress.com/states/odisha/2017/sep/06/cm-naveen-patnaik-inaugurates-odishas-5th-government-medical-college-1653271.html

[5] "ବୈଶାଖ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା". ଦୃକ ପଞ୍ଚାଙ୍ଗ. Retrieved 15 May 2017.

[6] ସମ୍ବାଦ ୧୯/୦୪/୨୦୧୩ ପୃଷ୍ଠା ୪ରେ ପ୍ରକାଶିତ ଖବର, ଅଲଚିକି ସ୍ରଷ୍ଟାଙ୍କ ସ୍ମୃତିରକ୍ଷା : ଓଡ଼ିଶାଠାରୁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଆଗରେ

[7] "ସାନ୍ତାଳୀ ଭାଷାର ପ୍ରଜ୍ଞାପୁରୁଷ". ସମ୍ବାଦ ୦୧/୦୨/୨୦୧୬ ଭୁବନେଶ୍ୱର ସଂସ୍କରଣ ପୃଷ୍ଠା ୪. Retrieved 1 February 2016.

[8] ସମ୍ବାଦ ୧୦/୦୫/୨୦୧୭ ଭୁବନେଶ୍ୱର ସଂସ୍କରଣ ପୃଷ୍ଠା ୨ http://www.sambadepaper.com/Details.aspx?id=353151&boxid=23429606. Retrieved 10 May 2017. {{cite news}}: Missing or empty |title= (help)

[୧]

[୨]

[୩]

[୪]

[୫]

[୬]

[୭]

[୮]