ଚର୍ମସ୍ଫୋଟ

ଇଂରାଜୀ ଲିଙ୍କ

https://or.wikipedia.org/wiki/Impetigo

ଚର୍ମସ୍ଫୋଟ
ଜଣକର ମୁହଁରେ ସାଂଘାତିକ ଚର୍ମସ୍ଫୋଟ ହୋଇଛି ।
ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ ଓ ବାହାର ସ୍ରୋତ
ଉଚ୍ଚାରଣ	/ɪmpˈtaɪɡoʊ/
ସ୍ପେଶାଲିଟି	Dermatology, infectious disease
ଆଇସିଡ଼ି-୧୦	L01.
ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍	684
ରୋଗ ଡାଟାବେସ	6753
ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ	000860
ଇ-ମେଡ଼ିସିନ	derm/195 emerg/283 med/1163 ped/1172
Patient UK	ଚର୍ମସ୍ଫୋଟ
MeSH	D007169

ଚର୍ମସ୍ଫୋଟ ବା ଇମ୍ପେଟିଗୋ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Impetigo) ଏକ ଜୀବାଣୁ ଜନିତ ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ (bacterial infection) ଯାହା ଚର୍ମର (skin) ବାହ୍ୟ ସ୍ତରକୁ ଆକ୍ରମଣ କରେ । ସାଧାରଣତଃ ମୁହଁ, ବାହୁ ଓ ଗୋଡ଼ର ଚମ ଉପରେ ହଳଦିଆ ଖୋଳପା ଦେଖାଯାଏ । ଉରୁସନ୍ଧି ଓ କାଖରେ ଗୋଲାକାର ବଡ଼ ଫୋଟକା (large blisters) ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ । ଏହି ବେମାରୀ କଷ୍ଟଦାୟକ ବା ଗଲୁକାରୀ ହୋଇପାରେ । ସାଧାରଣତଃ ଜ୍ୱର ହୁଏ ।

ଏହି ରେଗ ଦୁଇ ପ୍ରକାର ଜୀବାଣୁଦ୍ୱାରା ହୋଇପାରେ: ସ୍ଟାଫିଲୋକୋକସ ଅରିଅସ (Staphylococcus aureus) ବା ସ୍ଟ୍ରେପ୍ଟୋକୋକସ ପାୟୋଜେନିସ (Streptococcus pyogenes) । ଏହାର ସଙ୍କଟ କାରକମାନଙ୍କ ନାମ: କୁପୋଷଣ, ଗ‌ହଳି, ମଧୁମେହ, ଶିଶୁସଦନ (daycare) ଓ ସ୍ପର୍ଶ ଖେଳ (contact sport) । ମଶାକାମୁଡ଼ା (mosquito bite) ବା ଏକଜିମା (eczema) ବା କାଛୁ ଯୋଗୁ ଚମ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲେ ରୋଗ ସଙ୍କଟ ଅଧିକ ହୁଏ । ଲୋକମାନଙ୍କଠାରୁ ସ୍ପର୍ଶଦ୍ୱାରା ଏହା ବ୍ୟାପେ । ଏହାର ଲକ୍ଷଣ ଦେଖି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।

ହାତଧୁଆ (handwashing), ସଂକ୍ରମିତ ରୋଗୀଠାରୁ ଦୂରରେ ରହିବା ଓ ଆଘାତକୁ ପରିସ୍କାର ରଖିବାଦ୍ୱାରା ଏହି ରୋଗ ପ୍ରତିଷେଧ ହୋଇପାରେ । ମୁପିରୋସିନ (mupirocin) ବା ଫୁସିଡିକ ଏସିଡ (fusidic acid) ଭଳି ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ (antibiotic) କ୍ରିମ ଲଗେଇ ଏହାର ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । ଦେହର ଅତି ଅଧିକ ସ୍ଥାନରେ ରୋଗ ହୋଇଥିଲେ ସେଫାଲେକ୍ସିନ ଭଳି ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ପାଟିରେ ଦିଆଯାଏ । ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକରୋଧୀ (Antibiotic resistant) ରୋଗ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଉଛି ।

ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟାର ୨% ବା ୧୪୦ ନିୟୁତ ଲୋକଙ୍କୁ ଏହି ରୋଗ ସନ ୨୦୧୦ରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲା । ଅଳ୍ପ ବୟସ୍କ ପିଲାଙ୍କୁ ରୋଗ ଅଧିକ ହେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଯେ କୌଣସି ବୟସରେ ହୋଇପାରେ । ଚିକିତ୍ସା ନ ପାଇଲେ ମଧ୍ୟ ୩ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ଏ ରୋଗ ଉପଶମ ହୋଇଯାଏ । ରୋଗ ଜଟିଳ ହେଲେ ସେଲ୍ୟୁଲାଇଟିସ (cellulitis) ବା ପୋଷ୍ଟସ୍ଟ୍ରେପ୍ଟୋକୋକାଲ ଗ୍ଲୋମେରୁଲୋନେଫ୍ରାଇଟିସ (poststreptococcal glomerulonephritis) ହୋଇପାରେ । ଲାଟିନ ଭାଷାର impetere ଶବ୍ଦରୁ ଇମ୍ପେଟିଗୋ ଶବ୍ଦ ନିଆଯାଇଛି ଯାହାର ଅର୍ଥ ଆକ୍ରମଣ ।