ସ୍କ୍ଲେରୋଡର୍ମା

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ


ସ୍କ୍ଲେରୋଡର୍ମା (Scleroderma)
ଏକ ପ୍ରକାର ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍କ୍ଲେରୋଡର୍ମା ଯାହାର ନାମ ମର୍ଫିଆ (morphea)
ବିଭାଗରିଉମାଟୋଲୋଜି (Rheumatology)
ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟମଧ୍ୟ ବୟସ[୧]
କାରଣଅଜ୍ଞାତ[୨]
ବିପଦ କାରକପାରିବାରିକ ଇତିହାସ, ଜେନେଟିକ (genetic) କାରକ, ସିଲିକା (silica) ସଂସ୍ପର୍ଷ [୩][୪][୫]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତିଲକ୍ଷଣ ଅନୁଯାୟୀ, ଚର୍ମ ବାୟୋପ୍ସି (skin biopsy), ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା [୬]
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟମିଳିତ କନେକ୍ଟିଭ ତନ୍ତୁ ରୋଗ (Mixed connective tissue disease), ସିସ୍ଟମିକ ଲୁପସ୍ ଏରିଦେମାଟୋସସ୍, ପଲିମାୟୋସାଇଟିସ (polymyositis), ଡର୍ମାଟୋମାୟୋସାଇଟିସ[୧]
ଔଷଧକର୍ଟିକୋସ୍ଟରଏଡ (Corticosteroids), ମେଥୋଟ୍ରେକ୍ସେଟ, ନନ୍-ସ୍ଟିରଏଡାଲ ଆଣ୍ଟିଇନଫ୍ଲାମେଟରି ଡ୍ରଗସ (non-steroidal anti-inflammatory drugs) (NSAIDs)[୨]
ଚିକିତ୍ସାସ‌ହ‌ଯୋଗୀ ଯତ୍ନ (Supportive care)[୧]
Prognosisସ୍ଥାନୀୟ: ସାଧାରଣ ଆୟୁଷ [୭]
ଶାରୀରିକ: କମ୍ ଆୟୁଷ[୩]
ପୁନଃପୌନିକପ୍ରତି ୧୦୦,୦୦୦ ଲୋକରେ ବର୍ଷକୁ ୩ ଜଣ (systemic)[୩]

ସ୍କ୍ଲେରୋଡର୍ମା (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Scleroderma) ଏକ ଅଟୋଇମ୍ମ୍ୟୁନ ରୋଗ (autoimmune disease) ଦଳକୁ ବୁଝାଏ ଯେଉଁଥିରେ ଚର୍ମ (skin), ରକ୍ତ ନଳୀ (blood vessels), ମାଂସପେଶୀ (muscles) ଓ ଶରୀର ଅଭ୍ୟନ୍ତରସ୍ଥ ଅଙ୍ଗମାନଙ୍କରେ (internal organ) ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରେ ।[୨][୬] ଏହି ରୋଗ କେବଳ ଚର୍ମରେ ବା ଚର୍ମା ସ‌ହିତ ଦେହ ଭିତର ଅଙ୍ଗ ମାନଙ୍କରେ ହୋଇପାରେ ।[୨] ଏହି ରୋଗରେ ଚମ ମୋଟା ଓ ଶକ୍ତ ହୁଏ, ଥକ୍କା ଲାଗେ ଓ ଥଣ୍ଡା ପାଗରେ ଗୋଡ଼ ହାତର ଆଙ୍ଗୁଠିକୁ ରକ୍ତ ସରବରାହ କମିଯାଏ । [୧] ଏହି ଦଳର ଏକ ରୋଗ କ୍ରେସ୍ଟ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମରେ (CREST syndrome), କ୍ୟାଲସିନୋସିସ (calcium deposits), ରେନ‌ଡ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ (Raynaud's syndrome), ଏସୋଫେଗସ ସମସ୍ୟା (esophageal), ସ୍କ୍ଲେରୋଡାକ୍ଟିଲି (thickening of the skin of the fingers and toes) ଓ ଟେଲାଞ୍ଜିଏକ୍ଟାସିସ (areas of small dilated blood vessels) ହୋଇପାରେ । [୧]

ଏହାର କାରଣ ଅଦ୍ୟାବଧି ଅଜ୍ଞାତ ଅଛି ।[୨] ଏହି ରୋଗର ସଙ୍କଟ କାରକ ମଧ୍ୟରେ ପାରିବାରିକ ଇତିହାସ, ଜେନେଟିକ (genetic) କାରକ, ସିଲିକା (silica) ସଂସ୍ପର୍ଷ ଉଲ୍ଲେଖ‌ଯୋଗ୍ୟ ।[୩][୪][୫] ଇମ୍ମ୍ୟୁନ ସିସ୍ଟମ ନିଜ ଦେହର ସୁସ୍ଥ ତନ୍ତୁକୁ ଆକ୍ରମଣ କରିବାରୁ କନେକ୍ଟିଭ ତନ୍ତୁ (connective tissue) ଅସାଧାରଣ ଭାବରେ ବଢ଼ିଯାଏ ।[୬] ଲକ୍ଷଣ, ଚର୍ମ ବାୟୋପ୍ସି (skin biopsy), ରକ୍ତ ପରୀକ୍ଷା କରି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । [୬]

ସ୍କ୍ଲେରୋଡର୍ମା ରୋଗ ଆରୋଗ୍ୟସାଧ୍ୟ ନହେଲେ ମଧ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା କଲେ ଲକ୍ଷଣରେ ଉନ୍ନତି ହୁଏ ।[୨] କର୍ଟିକୋସ୍ଟରଏଡ (Corticosteroids), ମେଥୋଟ୍ରେକ୍ସେଟ, ନନ୍-ସ୍ଟିରଏଡାଲ ଆଣ୍ଟିଇନଫ୍ଲାମେଟରି ଡ୍ରଗସ (non-steroidal anti-inflammatory drugs) (NSAIDs) ଇତ୍ୟାଦି ଦେଇ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।[୨] ରୋଗର ଅଗ୍ରଗତି ଉପରେ ଫଳାଫଳ ନିର୍ଭର କରେ । [୩] ରୋଗଟି ସ୍ଥାନୀୟ ହୋଇଥିଲେ ସାଧାରଣ ଆୟୁଷ (life expectancy) ରହେ ।[୭] ଶାରୀରିକ ରୋଗ ଥିଲେ ଆରମ୍ଭ ପର ପ୍ରାୟ ୧୧ ବର୍ଷ ଆୟୁଷ ରହେ ।[୩] ଫୁସଫୁସ, ପାକଅନ୍ତନଳୀ ବା ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ ଜଟିଳତା ଯୋଗୁ ମୃତ୍ୟୁ ହୁଏ । [୩]

ବର୍ଷକୁ ପ୍ରତି ୧୦୦,୦୦୦ ଲୋକରେ ୩ ଜଣ ସ୍କ୍ଲେରୋଡର୍ମା ରୋଗରେ ଆକ୍ରନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।[୩] ମଧ୍ୟ ବୟସରେ ଏ ରୋଗ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ।[୧] ମହିଳାମାନେ ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।[୧] ସନ ୧୭୫୩ରେ କାର୍ଲୋ କୁର୍ଜିଓ ପ୍ରଥମେ ସ୍କ୍ଲେରୋଡର୍ମା ବିଷୟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ,[୮] ଓ ସନ ୧୮୪୨ରେ ଲିପିବଦ୍ଧ କରିଥିଲେ ।[୯] ସ୍କ୍ଲେରୋଡର୍ମା ଶବ୍ଦଟି ଗ୍ରୀକ ଭାଷାରୁ ନିଆଯାଇଛି; ସ୍କ୍ଲେରୋସିସ ଅର୍ଥାତ୍ ଶକ୍ତ ଓ ଡର୍ମା ଅର୍ଥ ଚର୍ମ । [୬]

ଏହ ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ[ସମ୍ପାଦନା]

ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]

  1. ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ ୧.୩ ୧.୪ ୧.୫ ୧.୬ "Scleroderma". NORD (National Organization for Rare Disorders). 2007. Archived from the original on 8 September 2016. Retrieved 14 July 2017.
  2. ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ ୨.୫ ୨.୬ "Scleroderma". GARD (in ଇଂରାଜୀ). 2017. Archived from the original on 25 January 2017. Retrieved 14 July 2017.
  3. ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ ୩.୫ ୩.୬ ୩.୭ Jameson, Larry (2018). Harrison's Principles of Internal Medicine, 20e (20th ed.). McGraw Hill. p. Chapter 353.
  4. ୪.୦ ୪.୧ Barnes J, Mayes MD (March 2012). "Epidemiology of systemic sclerosis: incidence, prevalence, survival, risk factors, malignancy, and environmental triggers". Current Opinion in Rheumatology. 24 (2): 165–70. doi:10.1097/BOR.0b013e32834ff2e8. PMID 22269658.
  5. ୫.୦ ୫.୧ Greenblatt MB, Aliprantis AO (January 2013). "The immune pathogenesis of scleroderma: context is everything" (PDF). Current Rheumatology Reports. 15 (1): 297. doi:10.1007/s11926-012-0297-8. PMC 3539168. PMID 23288576. Archived (PDF) from the original on 2017-09-08.
  6. ୬.୦ ୬.୧ ୬.୨ ୬.୩ ୬.୪ "Handout on Health: Scleroderma". NIAMS. August 2016. Archived from the original on 4 July 2017. Retrieved 15 July 2017.
  7. ୭.୦ ୭.୧ Unsal, Erbil (2006). Current Opinions in Pediatric Rheumatology (in ଇଂରାଜୀ). Nova Publishers. p. 302. ISBN 9781594548710. Archived from the original on 2017-09-06.
  8. Mackay, Ian R.; Rose, Noel R. (2006). The Autoimmune Diseases (in ଇଂରାଜୀ). Academic Press. p. 369. ISBN 9780080454740.
  9. Firestein, Gary S.; Kelley, William N.; Budd, Ralph C. (2012). Kelley's Textbook of Rheumatology (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 1366. ISBN 1437717381. Archived from the original on 2017-08-04.

ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ[ସମ୍ପାଦନା]

ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ
ବାହାର ଉତ୍ସ