ଛାତି ମହାଧମନୀ ସ୍ଫୀତି
| Thoracic aortic aneurysm | |
|---|---|
| Aneurysm - thoracic aortic;[୧] thoracic aorta aneurysm[୨] | |
 | |
| ବିଭାଗ | Cardiac surgery, vascular surgery |
| ଲକ୍ଷଣ | Initially none[୨] |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | 50s and 60s[୨] |
| ବିପଦ କାରକ | High blood pressure, smoking, family history, bicuspid aortic valve, connective-tissue disorders[୨][୩] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | Medical imaging[୨] |
| ଚିକିତ୍ସା | Beta blockers, angiotensin-converting enzymes, statins, surgery[୨] |
| ପୁନଃପୌନିକ | 1 in 10,000 people a year[୨] |
ଛାତି ମହାଧମନୀ ସ୍ଫୀତି ( TAA ) ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକାର ମହାଧମନୀ ଆନିଉରିଜ୍ମ ଯାହା ମଧ୍ୟଚ୍ଛଦା ଉପର ଭାଗରେ ହେବା ଦେଖାଯାଏ ।[୪] ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ସାଧାରଣତଃ କୌଣସି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ । [୨] ବେଳେବେଳେ ଛାତି ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଅଣନିଶ୍ୱାସ, ସୁପିରିଅର ଭେନା କାଭା ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ, କିମ୍ବା କର୍କଶ ସ୍ୱର ହୋଇପାରେ ।[୨] ଜଟିଳତା ମଧ୍ୟରେ ମହାଧମନୀ ବ୍ୟବଚ୍ଛେଦନ, ଆଓର୍ଟିକ ଅଭାବ କିମ୍ବା ମହାଧମନୀ ବିଦାରଣ ହୋଇପାରେ ।[୨]
ବିପଦ କାରକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ, ଧୂମପାନ, ସ୍ଥିତିର ପାରିବାରିକ ଇତିହାସ, ବାଇକସପିଡ୍ ଆଓର୍ଟିକ୍ ଭଲ୍ଭ ଏବଂ ସଂଯୋଗକାରୀ ତନ୍ତୁ ବ୍ୟାଧି ହୋଇପାରେ ।[୨] [୩] ପ୍ରଭାବିତମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ୨୦% ରୋଗୀଙ୍କର ପରିବାରର ଇତିହାସ ଥାଏ ।[୩] କମ୍ ସାଧାରଣ କାରକଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ସିଫିଲିସ୍, ଆର୍ଟେରାଇଟିସ୍ ଏବଂ ପ୍ରମୁଖ ଆଘାତ ହୋଇପାରେ ।[୨] [୩] ସାଧାରଣତ ସିଟି ସ୍କାନ୍ ଦ୍ୱାରା ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ।[୨]
ପରିଚାଳନାରେ ବିଟା ବ୍ଲକର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ।[୨] ଆଞ୍ଜିଓଟେନସିନ୍-ରୂପାନ୍ତରକାରୀ ଏନଜାଇମ୍ ଏବଂ ଷ୍ଟାଟିନ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ।[୨] ଯେତେବେଳେ ଏହା ୫.0 ସେମି - 6.5 ସେମିରୁ ବଡ଼ ହୋଇଯାଏ, ମହାଧନନୀକୁ ବଦଳାଇବା ପାଇଁ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ ।[୨] ଜଟିଳତା ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ତୁରନ୍ତ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ଆବଶ୍ୟକ କରିପାରନ୍ତି ।[୨] ଯୋଜନାବଦ୍ଧ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ପରେ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ବଞ୍ଚିବା ହାର ୮୫% ହୋଇଥିବାବେଳେ ଯେଉଁମାନେ ତୁରନ୍ତ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ଆବଶ୍ୟକ କରନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ୪୦% ରୁ କମ୍ ହୁଏ ।[୨]
ଛାତି ମହାଧମନୀ ସ୍ଫୀତି ବର୍ଷକୁ ପ୍ରାୟ ୧୦,୦୦୦ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣକର ଦେଖାଯାଏ ।[୨] ପ୍ରାୟ ୦.୨୫% ଲୋକ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛନ୍ତି ।| [୨] ନାରୀମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ପୁରୁଷମାନେ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି ।[୨] ସାଧାରଣତ ୫୦ ଏବଂ ୬୦ ଦଶକରେ ଲୋକମାନଙ୍କଠାରେ ଏହା ଚିହ୍ନଟ ହୁଏ ।[୨] ଉଦର ମହାଦମନୀ ସ୍ପୀତି ଅପେକ୍ଷା ଏହା କମ୍ ସାଧାରଣ ଅଟେ ।[୩] ଏହି ଅବସ୍ଥା ପ୍ରଥମେ ୧୫୦୦ ଦଶକରେ ଆଣ୍ଡ୍ରିଆସ୍ ଭେସାଲିଅସ୍ ଦ୍ୱାରା ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିଲା ।[୫] ସଫଳ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର ପ୍ରଥମେ ୧୯୫୩ରେ ସମାପ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ।[୬]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ "Thoracic aortic aneurysm: MedlinePlus Medical Encyclopedia". medlineplus.gov (in ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on 29 May 2019. Retrieved 29 May 2019.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help) - ↑ ୨.୦୦ ୨.୦୧ ୨.୦୨ ୨.୦୩ ୨.୦୪ ୨.୦୫ ୨.୦୬ ୨.୦୭ ୨.୦୮ ୨.୦୯ ୨.୧୦ ୨.୧୧ ୨.୧୨ ୨.୧୩ ୨.୧୪ ୨.୧୫ ୨.୧୬ ୨.୧୭ ୨.୧୮ ୨.୧୯ ୨.୨୦ ୨.୨୧ Faiza, Z; Sharman, T (January 2023). "Thoracic Aorta Aneurysm". StatPearls. PMID 32119454.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ Isselbacher, Eric M. (15 February 2005). "Thoracic and Abdominal Aortic Aneurysms". Circulation. 111 (6): 816–828. doi:10.1161/01.CIR.0000154569.08857.7A.
- ↑ "Thoracic aortic aneurysm". Mayo Clinic. Archived from the original on 11 June 2023. Retrieved 12 June 2023.
- ↑ Thompson, Jesse E. (October 1998). "Early history of aortic surgery". Journal of Vascular Surgery. 28 (4): 746–752. doi:10.1016/S0741-5214(98)70107-7.
- ↑ Bobadilla, Joseph L. (1 July 2013). "From Ebers to EVARs: A Historical Perspective on Aortic Surgery". AORTA. 1 (2): 89–95. doi:10.12945/j.aorta.2013.13-004.