ଅଟିଜିମ୍‌

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ରୁ
Jump to navigation Jump to search
ଅଟିଜିମ୍‌ (Autism)
Boy stacking cans
ବାରମ୍ବାର କୌଣସି ଦ୍ରବ୍ୟ ଜମା କରିରଖିବା ଏହି ରୋଗରେ ଦେଖାଯାଏ ।
ବିଭାଗମନୋବିଜ୍ଞାନ (Psychiatry)
ଲକ୍ଷଣସାମାଜିକ ସମ୍ପର୍କ, ଯୋଗାଯୋଗ, ସ୍ୱାର୍ଥ ଇତ୍ୟାଦିର ସମସ୍ୟା ସ‌ହିତ ବାରମ୍ବାର ଗୋଟିଏ ରକମର ବ୍ୟବ‌ହାର ଦେଖାଯାଏ ।[୧]
ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ୨-୩ ବର୍ଷ ବୟସ ମଧ୍ୟରେ[୨][୩]
ଅବଧିଦୀର୍ଘକାଳୀନ[୨]
କାରଣଜେନେଟିକ (Genetic) ଓ ପରିବେଶ[୪]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତିବ୍ୟବ‌ହାର ଓ ବିକାଶ ଇତିହାସ[୨]
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟରିଆକ୍ଟିଭ ଆଟାଚମେଣ୍ଟ ଡିଜଅର୍ଡ଼ର (Reactive attachment disorder), ଇଣ୍ଟେଲେକଚୁଆଲ ଡିସଆବିଲିଟି (intellectual disability), ସିଜୋଫ୍ରେନିଆ schizophrenia[୫]
ଚିକିତ୍ସାଯଥା ଶୀଘ୍ର ବାକ ଓ ବ୍ୟବ‌ହାରୀକ ଥେରାପି (behavioral interventions)[୬]
ପୌନଃପୁନିକ୨୪.୮ ନିୟୁତ (୨୦୧୫)[୭]

ଅଟିଜିମ୍‌ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Autism) ଏକ ତୃଟିଯୁକ୍ତ ଶାରୀରିକ ବିକାଶ (developmental disorder) ଯେଉଁଥିରେ ଅନ୍ୟ ଲୋକମାନଙ୍କ (social interaction|) ସ‌ହିତ ସାମାଜିକ ଭାବ ବିନିମୟ ଓ ଯୋଗାଯୋଗ (communication) ସମସ୍ୟା ଦେଖାଯାଏ ଓ ସୀମିତ ତ‌ଥା ପୁନଃପୌନିକ ବ୍ୟବ‌ହାର (behavior) ଦେଖାଯାଏ ।[୩] ଶିଶୁର ପ୍ରଥମ ଦୁଇ ବା ତିନି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ରୋଗ ଲକ୍ଷଣ ଲକ୍ଷ କରିପାରନ୍ତି ।[୧][୩] ସମୟ କ୍ରମେ ଲକ୍ଷଣ‌ଗୁଡ଼ିକ ଧୀରେ ବିକଶିତ ହୁଏ, କେତେକ ଶିଶୁ ବିକାଶର ମାଇଲ ଖୁଣ୍ଟରେ (developmental milestones ପ‌ହଞ୍ଚିବା ପରେ ଅବସ୍ଥା ହଠାତ ଖରାପ ଦିଗକୁ ଗତି (worsen) କରେ ।[୮]

ଅଟିଜିମ୍‌ ରୋଗ ଉଭୟ ପରିବେଶ (environmental factors) ଓ ଜେନେଟିକ (Genetic) କାରଣରୁ ହୁଏ ।[୪] ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ରୁବେଲା ସଂକ୍ରମଣ, ଭାଲପ୍ରୋଇକ ଏସିଡ (valproic acid), ଆଲକ‌ହଲ (ଡାକ୍ତରୀ ବ୍ୟବ‌ହାର), କିମ୍ବା କୋକେନ ସେବନ ଯୋଗୁ ଏହି ରୋଗ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।[୯] ପରିବେଶ କାରଣ ଭାବରେ କେତେକ (vaccine hypotheses) ନାମ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇପାରିନାହିଁ ।[୧୦] ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଥିବା ସ୍ନାୟୁ କୋଷ (nerve cell) ଓ ସିନାପ୍ସଗୁଡ଼ିକର (synapse) ସମାଚାର ସଂସାଧନର ତରିକା ବୁଝିହେଉନାହିଁ ।[୧୧]

ଯଥା ଶୀଘ୍ର ବାକ ଓ ବ୍ୟବ‌ହାରୀକ ଥେରାପି (behavioral interventions) ଦେଲେ ଶିଶୁର ନିଜ ଯତ୍ନ, ସାମାଜିକ ଦକ୍ଷତା ଓ ଯୋଗାଯୋଗ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶରେ ସାହାଯ୍ୟ ହୁଏ ।[୬] ଯଦିଓ ଏହା ଆରୋଗ୍ୟ (cure) ହୁଏନି,[୬] ତ‌ଥାପି କେତେକ ଶିଶୁ ଏହି ରୋଗରୁ ସୁସ୍ଥ ହେଉଛନ୍ତି ।[୧୨] ଅନେକ ରୋଗୀ ଯୁବାବସ୍ଥାରେ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବରେ ଚଳିପାରନ୍ତିନି ଓ ଅଳ୍ପ କେତେକ ସଫଳ ହୋଇପାରନ୍ତି ।[୧୩] ଏହି ରୋଗ ବିଷୟରେ ଏକ ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ (autistic culture) ବିକଶିତ ହୋଇଛି; କେତେକ ରୋଗୀ ଆରୋଗ୍ୟ କାମନା କରୁଛନ୍ତି ଓ ଅନ୍ୟମାନେ ଏହାକୁ ରୋଗ ଭାବରେ ବିବେଚନା ନ‌କରି ଏକ ଭିନ୍ନତା ରୂପେ ବିବେଚନା କରିବାକୁ ଅଧିକାର ଆନ୍ଦୋଳନ (accepted as a difference and not treated as a disorder) କରୁଛନ୍ତି ।[୧୪][୧୫]

ସନ ୨୦୧୫ରେ ସାରା ପୃଥିବୀରେ ୨୪.୮ ନିୟୁତ ଲୋକଙ୍କୁ ଅଟିଜିମ୍‌ ରୋଗ ହୋଇଥିଲା ।[୭] ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପୃଥିବୀରେ ପ୍ରତି ୧,୦୦୦ଲୋକରେ ୧-୨ ଜଣକୁ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।[୧୬] ବିକଶିତ ଦେଶମାନଙ୍କରେ (developed countries) ପ୍ରାୟ ୧.୫% ପିଲାଙ୍କର ସନ ୨୦୧୭ରେ ଏଏସଡି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୋଇଥିଲା ।[୧୭] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ୨୦୦୦ ମସିହାରେ ଏହାର ୦.୭ % ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଥିଲା ।[୧୮] ଝିଅଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ପୁଅଙ୍କର ୪-୫ ଗୁଣ ଅଧିକ ରୋଗ ହେବା ଦେଖାଯାଏ ।[୧୮] ସନ ୧୯୬୦ ପରଠାରୁ ଏହି ରୋଗୀ ସଂଖ୍ୟା ଆଶାତୀତ ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି, ଏହା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାର ଉନ୍ନତ ପଦ୍ଧତି ଯୋଗୁ ହେଉଛି କି ପ୍ରକୃତ ବୃଦ୍ଧି ହେଉଛି ତାହା ସମାଧାନ ହୋଇନି ।[୧୬]

ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]

  1. ↑ ୧.୦ ୧.୧ Landa RJ (2008). "Diagnosis of autism spectrum disorders in the first 3 years of life". Nat Clin Pract Neurol. 4 (3): 138–47. doi:10.1038/ncpneuro0731. PMID 18253102.
  2. ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ "NIMH " Autism Spectrum Disorder". nimh.nih.gov (in ଇଂରାଜୀ). October 2016. Retrieved 20 April 2017.
  3. ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ Autism Spectrum Disorder, 299.00 (F84.0). In: American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition. American Psychiatric Publishing; 2013.
  4. ↑ ୪.୦ ୪.୧ Chaste P, Leboyer M (2012). "Autism risk factors: genes, environment, and gene-environment interactions". Dialogues in Clinical Neuroscience. 14 (3): 281–92. PMC 3513682. PMID 23226953.
  5. ↑ Corcoran, Jacqueline; Walsh, Joseph (9 February 2006). Clinical Assessment and Diagnosis in Social Work Practice. Oxford University Press, USA. p. 72. ISBN 9780195168303 – via Google Books.
  6. ↑ ୬.୦ ୬.୧ ୬.୨ Myers SM, Johnson CP (2007). "Management of children with autism spectrum disorders". Pediatrics. 120 (5): 1162–82. doi:10.1542/peds.2007-2362. PMID 17967921.
  7. ↑ ୭.୦ ୭.୧ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
  8. ↑ Stefanatos GA (2008). "Regression in autistic spectrum disorders". Neuropsychol Rev. 18 (4): 305–19. doi:10.1007/s11065-008-9073-y. PMID 18956241.
  9. ↑ Ornoy A, Weinstein-Fudim L, Ergaz Z (2015). "Prenatal factors associated with autism spectrum disorder (ASD)". Reproductive Toxicology. 56: 155–169. doi:10.1016/j.reprotox.2015.05.007. PMID 26021712.
  10. ↑ Rutter M (2005). "Incidence of autism spectrum disorders: changes over time and their meaning". Acta Paediatr. 94 (1): 2–15. doi:10.1111/j.1651-2227.2005.tb01779.x. PMID 15858952.
  11. ↑ Levy SE, Mandell DS, Schultz RT (2009). "Autism". Lancet. 374 (9701): 1627–38. doi:10.1016/S0140-6736(09)61376-3. PMC 2863325. PMID 19819542.
  12. ↑ Helt M, Kelley E, Kinsbourne M, Pandey J, Boorstein H, Herbert M, Fein D (2008). "Can children with autism recover? if so, how?". Neuropsychol Rev. 18 (4): 339–66. CiteSeerX 10.1.1.695.2995. doi:10.1007/s11065-008-9075-9. PMID 19009353.
  13. ↑ Steinhausen, HC; Mohr Jensen, C; Lauritsen, MB (June 2016). "A systematic review and meta-analysis of the long-term overall outcome of autism spectrum disorders in adolescence and adulthood". Acta Psychiatrica Scandinavica. 133 (6): 445–52. doi:10.1111/acps.12559. PMID 26763353.
  14. ↑ Silverman C (2008). "Fieldwork on another planet: social science perspectives on the autism spectrum". BioSocieties. 3 (3): 325–41. doi:10.1017/S1745855208006236.
  15. ↑ Frith, Uta (October 2014). "Autism - are we any closer to explaining the enigma?". The Psychologist. 27. British Psychological Society. pp. 744–745.
  16. ↑ ୧୬.୦ ୧୬.୧ Newschaffer CJ, Croen LA, Daniels J, Giarelli E, Grether JK, Levy SE, Mandell DS, Miller LA, Pinto-Martin J, Reaven J, Reynolds AM, Rice CE, Schendel D, Windham GC (2007). "The epidemiology of autism spectrum disorders" (PDF). Annu Rev Public Health. 28: 235–58. doi:10.1146/annurev.publhealth.28.021406.144007. PMID 17367287. Archived from the original (PDF) on 3 September 2013.
  17. ↑ Lyall, K; Croen, L; Daniels, J; Fallin, MD; Ladd-Acosta, C; Lee, BK; Park, BY; Snyder, NW; Schendel, D; Volk, H; Windham, GC; Newschaffer, C (20 March 2017). "The Changing Epidemiology of Autism Spectrum Disorders". Annual Review of Public Health. 38: 81–102. doi:10.1146/annurev-publhealth-031816-044318. PMID 28068486.
  18. ↑ ୧୮.୦ ୧୮.୧ "ASD Data and Statistics". CDC.gov. Archived from the original on 18 April 2014. Retrieved 11 July 2016.
"https://or.wikipedia.org/w/index.php?title=ଅଟିଜିମ୍‌&oldid=358990" ରୁ ଅଣାଯାଇଅଛି