Jump to content

ଅଟିଜିମ୍ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମ

ଉଇକିପିଡ଼ିଆ‌ରୁ
Autism spectrum
Autism spectrum disorder, autistic spectrum disorder, autistic spectral disorder,[୧] autism spectrum condition, autistic spectrum condition[୨]
Boy stacking cans
Repetitively stacking or lining up objects is associated with autism spectrum
ବିଭାଗPsychiatry, clinical psychology
ଲକ୍ଷଣProblems with communication, social interaction, restricted interests, repetitive behavior[୩]
ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟBy age 2 years[୩]
ଅବଧିLong-term[୪]
କାରଣUncertain[୪]
ବିପଦ କାରକAdvanced parental age, exposure to valproate during pregnancy, low birth weight[୩]
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତିBased on symptoms[୪]
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟIntellectual disability, Rett syndrome, ADHD, selective mutism, childhood-onset schizophrenia[୩]
ଚିକିତ୍ସାBehavioral therapy, medication[୫][୬]
ପୁନଃପୌନିକ1% of people (62.2 million 2015)[୩][୭]

ଅଟିଜିମ୍ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମ ଏକ ମାନସିକ ବିକୃତି ଯାହା ବାଲ୍ୟକାଳରେ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ଯେଉଁଥିରେ ପୂର୍ବରୁ ଅଟିଜିମ୍ ଏବଂ ଆସ୍ପର୍ଗର ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୋଇସାରିଥାଏ ।[୮] ଏହାର ଲକ୍ଷଣରେ ଯୋଗାଯୋଗ ସମସ୍ୟା, ସାମାଜିକ କଥାବାର୍ତ୍ତା, ସୀମିତ ଆଗ୍ରହ ଏବଂ ପୁନରାବୃତ୍ତି ଆଚରଣ ସହିତ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଅସୁବିଧା ଦେଖାଯାଏ ।[୩] ଦୁଇ ବର୍ଷ ବୟସ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ରୋଗ ଚିହ୍ନଟ ହୋଇପାରେ ।[୩] ଦୈନନ୍ଦିନ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା, ସମ୍ପର୍କ ସୃଷ୍ଟି ଏବଂ ରଖିବା, ଚାକିରି ବଜାୟ ରଖିବା ଏବଂ ଆତ୍ମହତ୍ୟା ଆଦି ଜଟିଳତା ହୋଇପାରେ ।[୯]

ଏହାର କାରଣ ଅନିଶ୍ଚିତ ଥିବାବେଳେ ଜେନେଟିକ ଏବଂ ପରିବେଶ ମିଶ୍ରଣକୁ ଜଡିତ କରାଯାଏ ।[୧୦] ବୟସ୍କ ପିତାମାତା, ଅଟିଜିମର ପାରିବାରିକ ଇତିହାସ ଏବଂ କେତେକ ଜେନେଟିକ୍ ଅବସ୍ଥା ଏହି ରୋଗର କାରକ ହୋଇପାରେ ।[୪] ଏହା ଅନୁମାନ କରାଯାଏ ୬୫%ରୁ ୯୦% କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯେ ଜେନେଟିକ୍ କାରଣ ବିଦ୍ୟମାନ ଥାଏ ।[୧୧] ଲକ୍ଷଣ ଉପରେ ଆଧାର କରି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ | [୪] ୨୦୧୩ ମସିହାରେ, DSM-5 ଅଟିଷ୍ଟିକ୍ ଡିସଅର୍ଡର ପୂର୍ବ ଦଳରେ ଥିବା ଆସପର୍ଗର ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ, ପର୍ଭେସିଭ ଡେଭଲପମେଣ୍ଟାଲ ଡିଜଅର୍ଡ଼ର ନଟ ଅଦର‌ୱାଇଜ ସ୍ପେସିଫାଏଡ (PDD-NOS) ଏବଂ ବାଲ୍ୟ ବିଚ୍ଛିନ୍ନତା ରୋଗ ଇତ୍ୟାଦିକୁ ଡିଏସଏମ-୫ ବଦଳେଇ ଏକକ ଶବ୍ଦ "ଅଟିଜିମ୍ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମ୍ ଡିସଅର୍ଡର୍" କରାଗଲା ।[୧୨] [୧୩]

ଏହା ଆରୋଗ୍ୟସାଧ୍ୟ ନ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଚିକିତ୍ସାରେ ଉପଶମ ହୋଇ ଫଳାଫଳକୁ ଉନ୍ନତ କରିପାରିବ ।[୧୪] ପ୍ରୟାସ ସାଧାରଣତଃ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ହୋଇଥାଏ ଯାହା ମଧ୍ୟରେ ଆଚରଣ ଥେରାପି ଏବଂ ମୁକାବିଲା ଦକ୍ଷତା ଦିଆଯାଏ ।[୧୦] ଏହି ପ୍ରୟାସଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟତଃ ପିତାମାତା ଏବଂ ପରିବାରର ଅନ୍ୟ ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ହୋଇଥାଏ ।[୪] କିଛି ସଂପୃକ୍ତ ଲକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଔଷଧ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ ।[୪] ଔଷଧର ବ୍ୟବହାରକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାର ପ୍ରମାଣ ଏତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ନୁହେଁ ।[୧୫]

୨୦୧୫ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ଅଟିଜିମ୍ ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମ୍ ପ୍ରାୟ ୧% ଲୋକଙ୍କୁ (ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ୬୨.୨ ନିୟୁତ) ପ୍ରଭାବିତ କରିଛି ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି । [୮] [୧୬] ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଏହା ୨୦୧୬ ମସିହା ସୁଦ୍ଧା ପ୍ରାୟ ୨.୫% ପିଲାଙ୍କୁ (ପ୍ରାୟ ୧.୫ ନିୟୁତ) ପ୍ରଭାବିତ କରିବ ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି । [୧୭] ମହିଳାଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ପୁରୁଷମାନଙ୍କର ଚାରି ଗୁଣ ଅଧିକ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୁଏ ।[୧୪] "ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମ୍" ଶବ୍ଦ ଲକ୍ଷଣର ପ୍ରକାର ଏବଂ ଗମ୍ଭୀରତାର ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ବୁଝାଏ ।[୧୩] ଫଳାଫଳଗୁଡ଼ିକ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ, କେତେକ ରୋଗୀ ସାମାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ସହିତ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବାବେଳେ ଗୁରୁତର ଲକ୍ଷଣ ଥିବା ରୋଗୀ ସେମାନଙ୍କର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ଯଥେଷ୍ଟ ସାହାଯ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ କରନ୍ତି | [୧୮] [୯]

ଆଧାର

[ସମ୍ପାଦନା]
  1. ↑ Narayan, Sunil; Rao, JS Mohan; K, Nagarajan; Mohammed, Faruq; Kandasamy, Preeti; Subramaniam, Mahadevan (14 April 2020). "Non-Syndromic Autistic Spectral Disorders in Tamilian Chldren Commonly Associated with Brain imaging anomalies and Spectral EEG changes (4209)". Neurology (in ଇଂରାଜୀ). 94 (15 Supplement). ISSN 0028-3878. Archived from the original on 27 August 2021. Retrieved 4 August 2020.
  2. ↑ Baron-Cohen S, Scott FJ, Allison C, Williams J, Bolton P, Matthews FE, Brayne C (June 2009). "Prevalence of autism-spectrum conditions: UK school-based population study". The British Journal of Psychiatry. 194 (6): 500–9. doi:10.1192/bjp.bp.108.059345. PMID 19478287. We favour use of the term 'autism-spectrum condition' rather than 'autism-spectrum disorder' as it is less stigmatising, and it reflects that these individuals have not only disabilities which require a medical diagnosis, but also areas of cognitive strength
  3. ↑ ୩.୦ ୩.୧ ୩.୨ ୩.୩ ୩.୪ ୩.୫ ୩.୬ American Psychiatric Association (2013). "Autism Spectrum Disorder. 299.00 (F84.0)". Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing. pp. 50–59. doi:10.1176/appi.books.9780890425596. ISBN 978-0-89042-559-6.
  4. ↑ ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ ୪.୩ ୪.୪ ୪.୫ ୪.୬ "Autism Spectrum Disorder". NIMH. 2018. Archived from the original on 21 April 2017. Retrieved 21 February 2021.
  5. ↑ Case-Smith J, Arbesman M (2008). "Evidence-based review of interventions for autism used in or of relevance to occupational therapy". The American Journal of Occupational Therapy. 62 (4): 416–29. doi:10.5014/ajot.62.4.416. PMID 18712004.
  6. ↑ Accordino RE, Kidd C, Politte LC, Henry CA, McDougle CJ (2016). "Psychopharmacological interventions in autism spectrum disorder". Expert Opinion on Pharmacotherapy. 17 (7): 937–52. doi:10.1517/14656566.2016.1154536. PMID 26891879. S2CID 6255194.
  7. ↑ Vos T, Allen C, Arora M, Barber RM, Bhutta ZA, Brown A, et al. (GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators) (October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
  8. ↑ ୮.୦ ୮.୧ American Psychiatric Association (2013). "Autism Spectrum Disorder. 299.00 (F84.0)". Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition (DSM-5). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing. pp. 50–59. doi:10.1176/appi.books.9780890425596. ISBN 978-0-89042-559-6.
  9. ↑ ୯.୦ ୯.୧ Howlin, P; Magiati, I (March 2017). "Autism spectrum disorder: outcomes in adulthood". Current opinion in psychiatry. 30 (2): 69–76. doi:10.1097/YCO.0000000000000308. PMID 28067726.
  10. ↑ ୧୦.୦ ୧୦.୧ "Autism Spectrum Disorder". NIMH. 2018. Archived from the original on 21 April 2017. Retrieved 21 February 2021.
  11. ↑ Tick B, Bolton P, Happé F, Rutter M, Rijsdijk F (May 2016). "Heritability of autism spectrum disorders: a meta-analysis of twin studies". Journal of Child Psychology and Psychiatry, and Allied Disciplines. 57 (5): 585–95. doi:10.1111/jcpp.12499. PMC 4996332. PMID 26709141.
  12. ↑ "Autism spectrum disorder fact sheet" (PDF). DSM5.org. American Psychiatric Publishing. 2013. Archived from the original (PDF) on 6 October 2013. Retrieved 13 October 2013.
  13. ↑ ୧୩.୦ ୧୩.୧ Lai MC, Lombardo MV, Chakrabarti B, Baron-Cohen S (23 April 2013). "Subgrouping the autism "spectrum": reflections on DSM-5". PLOS Biology. 11 (4): e1001544. doi:10.1371/journal.pbio.1001544. PMC 3635864. PMID 23630456.{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link)
  14. ↑ ୧୪.୦ ୧୪.୧ "10 Facts about Autism Spectrum Disorder (ASD)". Early Childhood Development | ACF (in ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on 6 November 2019. Retrieved 6 November 2019.
  15. ↑ Accordino RE, Kidd C, Politte LC, Henry CA, McDougle CJ (2016). "Psychopharmacological interventions in autism spectrum disorder". Expert Opinion on Pharmacotherapy. 17 (7): 937–52. doi:10.1517/14656566.2016.1154536. PMID 26891879.
  16. ↑ "HRSA-led study estimates 1 in 40 U.S. children has diagnosed autism". hrsa.gov. 19 November 2018. Archived from the original on 17 October 2019. Retrieved 17 October 2019.
  17. ↑ Vos T, Allen C, Arora M, Barber RM, Bhutta ZA, Brown A, et al. (October 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545–1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. PMC 5055577. PMID 27733282.
  18. ↑ Sanchack, KE; Thomas, CA (15 December 2016). "Autism Spectrum Disorder: Primary Care Principles". American family physician. 94 (12): 972–979. PMID 28075089.
"https://or.wikipedia.org/w/index.php?title=ଅଟିଜିମ୍_ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରମ&oldid=480408"ରୁ ଅଣାଯାଇଅଛି