ଡିସୋସିଏଟିଭ ଆଇଡେଣ୍ଟିଟି ଡିଜଅର୍ଡର
| ଡିସୋସିଏଟିଭ ଆଇଡେଣ୍ଟିଟି ଡିଜଅର୍ଡର (Dissociative identity disorder) | |
|---|---|
| ବହୁଧା ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ବେମାରୀ (Multiple personality disorder) | |
| ବିଭାଗ | ମାନସିକ ରୋଗ ବିଜ୍ଞାନ (Psychiatry) |
| ଲକ୍ଷଣ | ଅତି କମ୍ରେ ଦୁଇଟି ପୃଥକ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ (personality states), କେତେକ ଘଟଣା ମନେରଖିବା ସମସ୍ୟା[୧] |
| ଅବଧି | ଦୀର୍ଘକାଳୀନ[୨] |
| କାରଣ | ଶିଶୁ ସମୟରେ ଆଘାତ (Childhood trauma), ପ୍ରେରିତ ଚିକିତ୍ସା [୨][୩] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | ନୈଦାନିକ ମାନଦଣ୍ଡ [୨] |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | ପ୍ରମୁଖ ଅବସାଦ ବେମାରୀ, ବାଇପୋଲାର ଡିଜଅଡର, ପିଟିଏସଡି (PTSD), ସାଇକୋଟିକ ଡିଜଅର୍ଡ଼ର (psychotic disorder), ପର୍ସୋନାଲିଟି ଡିଜଅର୍ଡ଼ର (personality disorder), କନଭର୍ସନ ଡିଜଅର୍ଡ଼ର (conversion disorder)[୧] |
| ଚିକିତ୍ସା | ସହାୟକ ଯତ୍ନ (Supportive care), ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସା (counselling)[୨] |
| ପୁନଃପୌନିକ | ~ଜନସଂଖ୍ୟାର ୨% [୪] |
ଡିସୋସିଏଟିଭ ଆଇଡେଣ୍ଟିଟି ଡିଜଅର୍ଡର (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Dissociative identity disorder ବା DID, ପୂର୍ବ ନାମ ମଲ୍ଟିପ୍ଲ ପର୍ସୋନାଲିଟି ଡିଜଅର୍ଡ଼ର/ multiple personality disorder),[୫] ଏକ ମାନସିକ ବେମାରୀ (mental disorder) ଯେଉଁଥିରେ ଦୁଇଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ (personality states) ପ୍ରକାଶ ପାଏ ।[୧] ଅନେକ ସମୟରେ କେତେକ ଘଟଣା ମନେରଖିବା ସମସ୍ୟା ହୁଏ trouble remembering certain events ଯାହା ସାଧାରଣ ବିସ୍ମୃତିଠାରୁ ଅଧିକ ହୁଏ ।[୧] ଏହି ଦ୍ୱୈତ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ଦେଖାଦିଏ;[୧] କିନ୍ତୁ ଅସମ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶ ପାଏ ।[୩] ଏହା ସହିତ ପୋଷ୍ଟ ଟ୍ରମାଟିକ ସ୍ଟ୍ରେସ ଡିଜଅର୍ଡ଼ର (post traumatic stress disorder), ବର୍ଡ଼ରଲାଇନ ପର୍ସୋନାଲିଟି ଡିଜଅର୍ଡ଼ର (borderline personality disorder), ପ୍ରମୁଖ ଅବସାଦ ବେମାରୀ depression, ସବସ୍ଟାନ୍ସ ମିସୟୁଜ ଡିଜଅର୍ଡ଼ର substance misuse disorder, ଆତ୍ମଘାତୀ (self-harm) ବା ଉଦ୍ବେଗ ଆଦି ବେମାରୀ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଥାଇପାରେ ।[୧][୩]
ପିଲାଦିନର ଆଘାତ (childhood trauma) ଯୋଗୁ ଏ ରୋଗ ହେଉଥିବା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ।[୨] ପ୍ରାୟ ୯୦% ରୋଗୀଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବାଳ ଶୋଷଣ (abuse in childhood) ଯୋଗୁ ଓ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ଯୁଦ୍ଧ ଅନୁଭବ ବା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କାରଣରୁ ହୁଏ ।[୧] ଜେନେଟିକ କାରଣର ମଧ୍ୟ ଭୂମିକା ଥିବା ଜଣାଯାଏ ।[୩] ଅନ୍ୟ ହାଇପୋଥେସିସ ଅନୁସାରେ ହିପନୋସିସର (hypnosis) ଉପଜାତ (by-product of techniques employed by some therapists) ଯୋଗୁ ହୁଏ ।[୩][୬] ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସମାନ ଧରଣର ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ କରୁଥିବା ରୋଗ ଯେପରିକି ମାଦକ ଦ୍ରବ୍ୟ ସେବନ substance abuse, ଅପସ୍ମାର ବାତ (seizure), ଧାର୍ମିକ ଅଭ୍ୟାସ (religious practice) ଓ କଳ୍ପନାଶୀଳ (imaginative) ଖେଳ ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟ ଚିନ୍ତାକରିବେ ।[୧]
ସହାୟକ ଯତ୍ନ (Supportive care) ଓ ମାନସିକ ଚିକିତ୍ସା (counselling)ର ସାହାଯ୍ୟ ନେଇ ଏହି ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।[୨] ସାଧାରଣତଃ ଏ ରୋଗ ବିନା ଚିକିତ୍ସାର ଲାଗିରହେ ।[୨][୭] ଜନସଂଖ୍ୟାର ପ୍ରାୟ ୨% ଲୋକ ଏ ରୋଗର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି ଓ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ ଆଡମିଶନ ହେଉଥିବା ମାନସିକ ରୋଗୀଙ୍କର ପ୍ରାୟ ୩% ଏହି ରୋଗୀ ଥାଆନ୍ତି (Europe and North America) ।[୪] ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ୬ ଗୁଣ ଅଧିକ ମହିଳାମାନେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।[୩] ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର (20th century) ଉତ୍ତରାର୍ଦ୍ଧରେ ଏଭଳି ରୋଗୀ ସଂଖ୍ୟା ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଭାବରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।[୩]
ଉଭୟ ନ୍ୟାୟିକ ଓ ମାନସିକ ରୋଗ (psychiatry) କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହି ଡିଆରଡି ରୋଗ ବିବାଦାସ୍ପଦ ହୋଇ ରହିଛି ।[୩][୬] କୋର୍ଟରେ ଏହା କ୍ୱଚିତ ଏହା ପାଗଳାପଣର ପ୍ରତିବାଦୀ (insanity defense) ହୋଇ ସଫଳ ହୋଇଛି ।[୮][୯] ଉନ୍ନତ ଚିହ୍ନଟ ଯୋଗୁ ଅଥବା ମିଡିଆ ଯୋଗୁ ଏହାର ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିବା ଭଳି ଜଣାଯାଉଛି, ସେ ପ୍ରଶ୍ନ ଅସମାହିତ ରହୁଛି ।[୩] ଅଧିକାଂଶ ରୋଗୀ ଅଳ୍ପ କେତେକ ଚିକିତ୍ସକଦ୍ୱାରା ଚିହ୍ନଟ ହେଉଥିବାରୁ ଏହା ଥେରାପିଦ୍ୱାରା ହୋଇପାରେ ବୋଲି ସନ୍ଦେହ ଆସୁଛି ।[୩] ଉପସ୍ଥାପିତ ଲକ୍ଷଣରେ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଫରଖ ଆସୁଥିବା ଜଣାଯାଏ ଯାହା ମିଡିଆର ଉପସ୍ଥାପନ ଯୋଗୁ ହୋଇପାରେ । [୩]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ ୧.୩ ୧.୪ ୧.୫ ୧.୬ ୧.୭ American Psychiatric Association (2013), Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.), Arlington: American Psychiatric Publishing, pp. 291–298, ISBN 978-0890425558
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ ୨.୫ ୨.୬ "Dissociative Identity Disorder". Merck Manuals Professional Edition. July 2017. Retrieved 5 January 2018.
- ↑ ୩.୦୦ ୩.୦୧ ୩.୦୨ ୩.୦୩ ୩.୦୪ ୩.୦୫ ୩.୦୬ ୩.୦୭ ୩.୦୮ ୩.୦୯ ୩.୧୦ Beidel, edited by Deborah C.; Frueh,, B. Christopher; Hersen, Michel (2014). Adult psychopathology and diagnosis (Seventh ed.). Hoboken, N.J.: Wiley. pp. 414–422. ISBN 9781118657089.
{{cite book}}:|first1=has generic name (help)CS1 maint: extra punctuation (link) - ↑ ୪.୦ ୪.୧ International Society for the Study of Trauma Dissociation. (2011). "Guidelines for Treating Dissociative Identity Disorder in Adults, Third Revision" (PDF). Journal of Trauma & Dissociation. 12 (2): 188–212. doi:10.1080/15299732.2011.537248. PMID 21391104. Archived from the original (PDF) on 2018-07-12. Retrieved 2018-11-12.
- ↑ "The ICD-10 Classification of Mental and Behavioural Disorders" (PDF). World Health Organization.
- ↑ ୬.୦ ୬.୧ Reinders AA (2008). "Cross-examining dissociative identity disorder: Neuroimaging and etiology on trial". Neurocase. 14 (1): 44–53. doi:10.1080/13554790801992768. PMID 18569730.
- ↑ Brand, BL; Loewenstein, RJ; Spiegel, D (2014). "Dispelling myths about dissociative identity disorder treatment: an empirically based approach". Psychiatry. 77 (2): 169–89. doi:10.1521/psyc.2014.77.2.169. PMID 24865199.
- ↑ Farrell HM (2011). "Dissociative identity disorder: Medicolegal challenges". The Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law. 39 (3): 402–406. PMID 21908758.
- ↑ Farrell, HM (2011). "Dissociative identity disorder: No excuse for criminal activity" (PDF). Current Psychiatry. 10 (6): 33–40. Archived from the original (PDF) on 2012-08-05.
ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ
[ସମ୍ପାଦନା]| ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ | |
|---|---|
| ବାହାର ଉତ୍ସ |