କମ୍ପୋନ୍ମାଦ
| କମ୍ପୋନ୍ମାଦ | |
|---|---|
.jpg) ପରିଜନ ବେଷ୍ଟିତ କମ୍ପୋନ୍ମାଦ ମଦ୍ୟପ ମୃତ୍ୟୁଶଯ୍ୟାରେ । | |
| ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ ଓ ବାହାର ସ୍ରୋତ | |
| ସ୍ପେଶାଲିଟି | Neurology |
| ଆଇସିଡ଼ି-୧୦ | F10.4 |
| ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍ | 291.0 |
| ରୋଗ ଡାଟାବେସ | 3543 |
| ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ | 000766 |
| ଇ-ମେଡ଼ିସିନ | med/524 |
| MeSH | D000430 |
କମ୍ପୋନ୍ମାଦ (ଡେଲିରିଅମ ଟ୍ରେମେନ୍ସ) ଏକ ଉନ୍ମାଦ ଅବସ୍ଥା ଯାହା ମଦ୍ୟପର ମଦ ଖାଇବା ଛଡ଼େଇଲେ (ଉଇଥଡ୍ରୟାଲ) ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ । ମଦ ପରିତ୍ୟାଗର ଦୁଇ ଦିନରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ଦୁଇ ତିନି ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହେ ଲୋକର ଦୃଷ୍ଟି ଓ ଶ୍ରବଣ ବିଭ୍ରମ ହୁଏ । [୧] ଶରୀର କମ୍ପନ (tremor) ହୁଏ, ଦେହ ଜୋରରେ ଥରେ, ଅନିୟମିତ ହୃତସ୍ପନ୍ଦନ ହୁଏ ଓ ଝାଳ ବହେ । [୨] ବେଳେ ବେଳେ ଦେହ ଉତ୍ତାପ ଅତି ବେଶୀ ହୁଏ କିମ୍ବା ବାତ (Seizure) ମାରି ମୃତ୍ୟୁ ହୁଏ । [୧] ଡ୍ରଗ ଉଇଥଡ୍ରୟାଲ ଶ୍ରେଣୀରେ ମଦ ବିପଦ ଜନକ ।[୩]
ଏକ ମାସରୁ ଅଧିକ ମାତ୍ରାଧିକ ମଦ/ ଆଲକୋହୋଲ ପିଇଲେ କମ୍ପୋନ୍ମାଦ ହୁଏ । [୪] ବେଞ୍ଜୋଡାଏଜେପିନ ଓ ବାର୍ବିଚୁରେଟ ଉଇଥଡ୍ରୟାଲରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଧରଣର ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ । [୫] କୋକେନ ଉଇଥଡ୍ରୟାଲରେ କିଛି ବଡ଼ ଧରଣର ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ ପାଏ ନାହିଁ । [୬] ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋଲାଇଟ ସମସ୍ୟା, ଅଗ୍ନାଶୟ ପ୍ରଦାହ ଓ ଆଲକୋହୋଲ ହେପାଟାଇଟିସ ଇତ୍ୟାଦି ଆନୁସଙ୍ଗିକ ରୋଗର ଅନୁପସ୍ଥିତି ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ । [୧]
ଉଇଥଡ୍ରୟାଲ ଲକ୍ଷଣମାନଙ୍କର ଚିକିତ୍ସା କରି ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧ କରାଯାଏ । କମ୍ପୋନ୍ମାଦ ଆରମ୍ଭ ହେଲେ ଆକ୍ରମଣାତ୍ମକ ଚିକିତ୍ସା କଲେ ଫଳାଫଳ ଉନ୍ନତ ହୁଏ । ଯଥେଷ୍ଟ ଆଲୋକ ଥିବା ନିଶବ୍ଦ ଇଣ୍ଟେନସିଭ କେୟାର ୟୁନିଟରେ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ । ବେଞ୍ଜୋଡାଏଜେପିନ ଦଳର ଡାଏଜେପାମ, ଲୋରାଜେପାମ, କ୍ଲୋରଡାଏଜେପୋକସାଇଡ ଓ ଅକସାଜେପାମ ଇତ୍ୟାଦି ସାଧାରଣତଃ ଦିଆଯାଏ । [୪] ରୋଗୀ ସାମାନ୍ୟ ଶୋଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଔଷଧ ଦିଆଯାଏ । ଆଣ୍ଟିସାଇକୋଟିକ ହାଲୋପେରିଡଲ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଇପାରେ । ଭିଟାମିନ ଥିଆମିନ ଦେବାକୁ ସୁପାରିସ କରାଯାଏ । [୧] ଚିକିତ୍ସା ନ ପାଇଲେ ୧୫ରୁ ୪୦ % ମୃତ୍ୟୁ ହୁଏ । [୭] ଅଧୁନା ୧ରୁ ୪ % ମୃତ୍ୟୁ ହେଉଛି । [୧]
ଅର୍ଦ୍ଧେକ ସଂଖ୍ୟକ ମଦ୍ୟାତ୍ୟୟ ରୋଗୀଙ୍କର ମଦ ପରିମାଣ କମେଇଲେ ଉଇଥଡ୍ରୟାଲ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ । ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୩ରୁ ୫ % ଲୋକଙ୍କର କମ୍ପୋନ୍ମାଦ ବା ବାତ ହୁଏ । [୧] ସନ ୧୮୧୩ରେ ପ୍ରଥମେ ଡେଲିରିଅମ ଟ୍ରେମେନସ ନାମ ଦିଆଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ଲକ୍ଷଣ ୧୭୦୦ ମସିହାରୁ ଲିପିବଦ୍ଧ ଅଛି । [୪] ଏହାକୁ ସେକିଙ୍ଗ ଫ୍ରେଞ୍ଜି ବା ସଣ୍ଡରସ-ସଟନ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । [୭] ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଏହାର ଅନ୍ୟ ଡାକ ନାମ: ବ୍ୟାରେଲ ଫିଭର, ବ୍ଲୁ ହରର, ବଟଲଏକ୍, ବ୍ୟାଟସ, ଡ୍ରଙ୍କନ ହରର, ଏଲିଫ୍ୟାଣ୍ଟସ, ଗ୍ୟାଲନ ଡିସଟେମ୍ପର, କ୍ୱାଟ ମାନିଆ, ପିଙ୍କ ସ୍ପାଇଡର । [୮]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ ୧.୩ ୧.୪ ୧.୫ Schuckit, MA (27 November 2014). "Recognition and management of withdrawal delirium (delirium tremens)". The New England journal of medicine. 371 (22): 2109–13. PMID 25427113.
- ↑ Healy, David (3 December 2008). Psychiatric Drugs Explained. Elsevier Health Sciences. p. 237. ISBN 978-0-7020-2997-4.
- ↑ Fisher, Gary L. (2009). Encyclopedia of substance abuse prevention, treatment, & recovery. Los Angeles: SAGE. p. 1005. ISBN 9781452266015.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ Stern, TA; Gross, AF; Stern, TW; Nejad, SH; Maldonado, JR (2010). "Current approaches to the recognition and treatment of alcohol withdrawal and delirium tremens: "old wine in new bottles" or "new wine in old bottles"". Primary care companion to the Journal of clinical psychiatry. 12 (3). PMID 20944765.
- ↑ Posner, Jerome B. (2007). Plum and Posner's Diagnosis of Stupor and Coma (4 ed.). Oxford: Oxford University Press, USA. p. 283. ISBN 9780198043362.
- ↑ Galanter, Marc; Kleber, Herbert D (1 July 2008). The American Psychiatric Publishing Textbook of Substance Abuse Treatment (4th ed.). United States of America: American Psychiatric Publishing Inc. p. 58. ISBN 978-1-58562-276-4.
- ↑ ୭.୦ ୭.୧ Blom, Jan Dirk (2010). A dictionary of hallucinations (. ed.). New York: Springer. p. 136. ISBN 9781441912237.
- ↑ Baldwin, Dan (2002). Just the FAQ's, Please, About Alcohol and Drug Abuse: Frequently Asked Questions from Families. America Star Books. pp. Chapter four. ISBN 9781611028706.