ସ୍ଵାମୀନାରାୟଣ ମନ୍ଦିର, ଭୁଜ

ଶ୍ରୀ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ମନ୍ଦିର, ଭୁଜ
ଶ୍ରୀ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ମନ୍ଦିର, ଭୁଜ
	ମନ୍ଦିରରେ ନାରାୟଣ ଦେବ (Narnarayan Dev) ବିଗ୍ରହ
Religion
ଅନୁବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ	ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ
District	କଚ୍ଛ
ଦେବାଦେବୀ	ଜନ୍ମାଷ୍ଟମୀ ହୋଲି ରାଧାଷ୍ଟମୀ ଦିୱାଲି;
Location
ସ୍ଥାନ	Bhuj
State	ଗୁଜରାଟ
Country	ଭାରତ
Architecture
	ଶ୍ରୀ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ
Completed	୧୫ ମଇ ୧୮୨୩
Website
	www.swaminarayan.faith

ଶ୍ରୀ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ମନ୍ଦିର, ଭୁଜ (Devnagari: श्री स्वामिनारायण मंदिर, भुज) ଏକ ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର ଯାହା ଭୁଜ, ଗୁଜରାଟରେ ଅବସ୍ଥିତ । ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରତିଷ୍ଟାତା (Swaminarayan Sampradaya) ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ଏହି ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରେଇଥିଲେ ।^[୧]^[୨]

ଇତିହାସ[ସମ୍ପାଦନା]

ଏହି ମନ୍ଦିର ନରନାରାୟଣ ଦେବ ଗାଦି (Narnarayan Dev Gadi) ଅଧୀନରେ ଅଛି । କଚ୍ଛର ଭୁଜ ସ୍ଥାନରୁ ଗଙ୍ଗାରାମଭାଇ ଜେଠି ସୁନ୍ଦରଜୀଭାଇ, ଜିଗ୍ନେଶ୍ୱରଭାଇ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେକ ବରିଷ୍ଠ ଭକ୍ତ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ ପ୍ରଭୁ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣଙ୍କର ‘ଫୁଲଡୋଲ’ ଉତ୍ସବ ଦେଖିବାକୁ ଗଢଡ଼ା ଯାଇଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେମାନେ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣଙ୍କୁ ଭେଟି ଭୁଜରେ ଗୋଟିଏ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ।^[୩]

ବୈଷ୍ଣବାନନ୍ଦ ସ୍ୱାମୀଙ୍କୁ ପ୍ରଭୁ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ଡାକିଲେ ଓ ତାଙ୍କର ସାଥୀମାନଙ୍କ ସହିତ ଭୁଜ ଯାଇ ସେଠାରେ ଏକ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଲେ । ବୈଷ୍ଣବାନନ୍ଦ ସ୍ୱାମୀ ତାଙ୍କର ସହକର୍ମୀ ସାଧୁଙ୍କୁ ସାଥିରେ ନେଇ ୧୮୨୨ ମସିହାରେ ଭୁଜକୁ ଯାଇ ମନ୍ଦିର ତିଆରି ସ୍ଥାନ ପାଖରେ ଡେରା ପକେଇଲେ । ସେଠାରେ ମନ୍ଦିରର ସୂକ୍ଷ୍ମାତିସୂକ୍ଷ୍ମ ନକ୍ସା ତିଆରି କଲେ ଓ ସ୍ୱୀକୃତ କରେଇବାର ମାତ୍ର ଏକ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ନରନାରାୟଣ ଦେବ ମନ୍ଦିର ତିଆରି କରେଇଲେ ।^[୩] ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ରାମାନନ୍ଦ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ଯୋଗୁ ସେହି କଚ୍ଛ ସ୍ଥାନରେ ସତସଙ୍ଗ ବିସ୍ତାର ଲାଭ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା । ଭୁଜ ଓ କଚ୍ଛର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସ୍ଥାନମାନଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ଯାଇ ପରିଦର୍ଶନ କଲେ । ଭାରତର ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ସ୍ୱାମୀ ନାରାୟଣ ନିଜେ ଯାଇ ନାରାୟଣ ଦେବ ବିଗ୍ରହ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ହରିକୃଷ୍ଣ ନାମକ ତାଙ୍କ ନିଜର ଏକ ବିଗ୍ରହକୁ ମନ୍ଦିର ଭିତରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଅଯୋଧ୍ୟାପ୍ରସାଦଜୀ ମହାରାଜ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ମନ୍ଦିରର ପୂର୍ବ ଗମ୍ବୁଜ ଭାଗରେ ରାଧାକୃଷ୍ଣ ଦେବ, ହରିକୃଷ୍ଣ ମହାରାଜ ଓ ପଶ୍ଚିମ ଭାଗରେ ଘନଶ୍ୟାମ ମହାରାଜଙ୍କର ବିଗ୍ରହ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି । ରୂପ ଚୌକି ନାମକ ମଝି ଛକରେ ଗଣେଶ ଓ ହନୁମାନଙ୍କ ବିଗ୍ରହ ଅଛି ।

ଜୀବଦ୍ଦଶାରେ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ସାମଗ୍ରୀଗୁଡ଼ିକ ମନ୍ଦିରର ଅକ୍ଷର ଭବନରେ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ ରଖାଯାଇଛି ।

ଗୁଜରାଟର ଭୂମିକମ୍ପ[ସମ୍ପାଦନା]

୨୬ ଜାନୁଆରୀ ୨୦୦୧ ମସିହାରେ ଗୁଜରାଟ ଭୂମିକମ୍ପରେ ଭୁଜ ସହର ବହୁତ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ତାହା ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତାଙ୍କର ଏହି ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ଦେଖି କଚ୍ଛର ଭାରତୀୟ ଓ ବିଦେଶୀ ସତସଙ୍ଗୀମାନେ ଏହି ମନ୍ଦିରଠାରୁ କିଛି ଦୂରରେ ଏକ ନୂଆ ଭୁଜ ଶ୍ରୀ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ମନ୍ଦିର (new temple) ତିଆରି କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କରିଥିଲେ ।^[୪]^[୫]

ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ[ସମ୍ପାଦନା]

ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ

*Williams, Raymond (2001). Introduction to Swaminarayan Hinduism. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-65422-7.

ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ[ସମ୍ପାଦନା]

ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]

↑ "Swaminarayan Temples". Archived from the original on 2008-05-18. Retrieved 2022-11-04.
↑ Williams 2001, p. 29
↑ ^୩.୦ ^୩.୧ "Life and Faith of Swaminarayan: Bhuj - Kutch". Archived from the original on 2008-05-18. Retrieved 2022-11-04.
↑ "Swaminarayan Temples: Bhuj". Archived from the original on 2008-05-18. Retrieved 2022-11-04.
↑ Someshwar, Savera R (27 January 2002). "'We have to get on with our lives'". Rediff. Retrieved 21 October 2018.

[1] "Swaminarayan Temples". Archived from the original on 2008-05-18. Retrieved 2022-11-04.

[2] Williams 2001, p. 29

[Lifeand-3] ୩.୦ ^୩.୧ "Life and Faith of Swaminarayan: Bhuj - Kutch". Archived from the original on 2008-05-18. Retrieved 2022-11-04.

[4] "Swaminarayan Temples: Bhuj". Archived from the original on 2008-05-18. Retrieved 2022-11-04.

[5] Someshwar, Savera R (27 January 2002). "'We have to get on with our lives'". Rediff. Retrieved 21 October 2018.

[୧]

[୨]

[୩]

[୪]

[୫]