ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ୀ ଓଡ଼ିଆ

ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ୀ ଓଡ଼ିଆ
ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଆ
ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ୀ
Native to	ଭାରତ
ଅଞ୍ଚଳ	ଓଡ଼ିଶା (ସୁନ୍ଦରଗଡ଼)
ଜାତିସତ୍ତା	ଓଡ଼ିଆ
	ଇଣ୍ଡୋ-ୟୁରୋପୀୟ ଭାଷା ଇଣ୍ଡୋ-ଇରାନ ଭାଷା ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟ ଭାଷା ପୂର୍ବ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ୀ ଓଡ଼ିଆ
	ଓଡ଼ିଆ ବର୍ଣ୍ଣମାଳା
ଭାଷା କୋଡ୍
ISO ୬୩୯-୩	–
ଗ୍ଲୋଟୋଲୋଗ	nort2659  Northwestern Oriya

ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ୀ ଓଡ଼ିଆ (Odia: ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ୀ ଓଡ଼ିଆ) କିମ୍ବା ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ହେଉଛି ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲା ତଥା ଓଡ଼ିଶାର ଆଖପାଖ ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କରେ କଥିତ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଏକ ଉପଭାଷା । ଛତିଶଗଡ଼ର ଯଶପୁର ଏବଂ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡର ସିମଡେଗା ଜିଲ୍ଲାରେ ଏହି ଭାଷା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ।

ଏହାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ

ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ୀର ବିବିଧତା ଦକ୍ଷିଣରେ ସମ୍ବଲପୁରୀ ସମେତ ନାଗପୁରୀ ଏବଂ ଛତିଶଗଡ଼ୀ ଭାଷା ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛି, କାରଣ ଓଡ଼ିଶାର ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଅଞ୍ଚଳ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ଏବଂ ଛତିଶଗଡ଼ର ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଭାଷାଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳ ସୀମାବଦ୍ଧ ହୋଇଛି ।

ଏହି ବିବିଧତାର ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡିକ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଅଟେ (ସାଧାରଣ ଓଡ଼ିଆ ଅନୁସରଣ କରୁଥିବା ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ୀ):

• ଶବ୍ଦର ଅନ୍ତିମ ସ୍ୱରବର୍ଣ୍ଣ ବିଲୋପ (ଶ୍ବା ବିଲୋପନ)

ଯେପରି- ଏହି ସମ୍ବନ୍ଧସୂଚକ ପଦ ମାମଲାରେ, ଲୋକର (lokara) - ଲୋକର୍ (lokar)

• କିଛି ଧ୍ବଂନ୍ୟାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନ- 'o' ରୁ 'a', 'l' ରୁ 'n', ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ 'da' ରୁ 'ṛa' ।

ଯେପରି - ମୋ ପାଇଁ - ମୋତେ (mote) - ମତେ (mate), ସେ ପାଇଥିଲେ - ପାଇଲେ (pāile) - ପାଇନେ (pāine), did- କଲି (kali) - କନିଁ (kanĩ), great- ବଡ (ḍa) - ବଡ଼ (baṛa)

• କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିବିଧତା

ଉତ୍ପତ୍ତି- 'କି' ସ୍ଥାନରେ 'କୁ', କାହିଁକି (kāhĩki)

ସ୍ଥାନବାଚକ - 'ର' ବଦଳରେ 'ରେ', ଉତ୍ତରରେ - ଜବାବର (jabābra), ଜଙ୍ଗଲରେ - ବଣର (baṇara)

ସମ୍ଵନ୍ଧବାଚକ (ସର୍ବନାମ) - ତୁମର - ତୋର (tora) - ତୋହୋର୍ (tohor)