ସାଲବୁଟାମୋଲ

ଇଂରାଜୀ ଲିଙ୍କ

https://or.wikipedia.org/wiki/Salbutamol

ସାଲବୁଟାମୋଲ (INN)

ସାଲବୁଟାମୋଲ (ଉପର) ଓ (ଏସ)-ସାଲବୁଟାମୋଲ (ନିମ୍ନ)
Clinical data
Trade names	Ventolin, Proventil, others
AHFS/Drugs.com	monograph
data	US FDA: Albuterol
Pregnancy category	AU: A US: C (Risk not ruled out)
Routes of administration	Oral, inhalational, IV
ATC code	R03AC02 (WHO) R03CC02
Legal status
Legal status	AU: S3 (Pharmacist only) CA: F (prescription) UK: POM (Prescription only) US: ℞-only
Pharmacokinetic data
Metabolism	Liver
Onset of action	<15 min (inhaled), <30 min (pill)
Elimination half-life	3.8 - 6 hours
Duration of action	2 to 6 hrs
Excretion	Kidney
Identifiers
IUPAC name (RS)-4-[2-(tert-Butylamino)-1-hydroxyethyl]-2-(hydroxymethyl)phenol
CAS Number	18559-94-9 Y
PubChem CID	2083
IUPHAR/BPS	558
DrugBank	DB01001 Y
ChemSpider	1999 Y
UNII	QF8SVZ843E
KEGG	D02147 Y
ChEBI	CHEBI:2549 Y
ChEMBL	CHEMBL714 Y
ECHA InfoCard	100.038.552
Chemical and physical data
Formula	C13H21NO3
Molar mass	239.311 g/mol
3D model (JSmol)	Interactive image
Chirality	1 : 1 mixture (racemate)
SMILES OCc1cc(ccc1O)C(O)CNC(C)(C)C
InChI InChI=1S/C13H21NO3/c1-13(2,3)14-7-12(17)9-4-5-11(16)10(6-9)8-15/h4-6,12,14-17H,7-8H2,1-3H3 Y Key:NDAUXUAQIAJITI-UHFFFAOYSA-N Y
(verify)

ସାଲବୁଟାମୋଲ ବା ଆଲବୁଟେରୋଲ, ବ୍ୟବସାୟୀକ ନାମ ଭେଣ୍ଟୋଲିନ ଏକ ଔଷଧ ଯାହା ମଧ୍ୟମ ଓ ବଡ଼ ଶ୍ୱାସ ନଳୀକୁ ଖୋଲିବା କାମ କରେ । ଆଜ୍‌ମା, ବ୍ୟାୟାମ ଜନିତ ଶ୍ୱସନୀଗ୍ରହ (bronchospasm) ଓ ସିଓପିଡି ଇତ୍ୟାଦି ରୋଗମାନଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ଏହା ଦିଆଯାଏ । ଏହା ରକ୍ତରେ ଅଧିକ ପଟାସିଅମ ସ୍ତର ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଏ । ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଇନହେଲର (ଅନ୍ତଃଶ୍ୱସକ) ବା ନେବୁଲାଇଜର (କଣିତ୍ର) ଆକାରରେ, ବଟିକା ଓ ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ଇଞ୍ଜେକସନ ଦ୍ରବଣ ଆକାରରେ ମଧ୍ୟ ମିଳେ । ଇନହେଲର ଆକାରରେ ନେଲେ ୧୫ ମିନିଟ ମଧ୍ୟରେ ଏହାର କାମ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଏ ଓ ୨ରୁ ୬ ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହେ ।

ସାଲବୁଟାମୋଲର ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟରେ ସାଧାରଣତଃ ଅସ୍ଥିରତା, ମୁଣ୍ଡବଥା, ଦୃତ ହୃତ୍‌ପିଣ୍ଡ ଗତି, ଶିରଭ୍ରମ ଓ ଉତ୍କଣ୍ଠା ଅନୁଭବ ଦେଖାଯାଏ ।ସାଂଘାତିକ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟରେ ଶ୍ୱସନୀଗ୍ରହ (bronchospasm), ଅନିୟମିତ ହୃତ୍‌ସ୍ପନ୍ଦନ ଓ ସ୍ୱଳ୍ପ ରକ୍ତ ପଟାସିଅମ ହେବା ଲକ୍ଷ କରାଯାଏ । ଏହା ଗର୍ଭାବସ୍ଥା ଓ ସ୍ତନ୍ୟପାନ ସମୟରେ ବ୍ୟବ‌ହାର କଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ନିରାପତ୍ତା ସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହେଁ । ସାଲବୁଟାମୋଲ ଏକ ସ୍ୱଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ β_୨-ଆଡ୍ରେନର୍ଜିକ ରିସେପ୍ଟର ଆଗୋନିସ୍ଟ ଯାହା ଅନୈଛିକ ପେଶୀ ଶିଥିଳକ ଭାବରେ କାମ କରେ ।

ସାଲବୁଟାମୋଲ ପ୍ରଥମେ ଇଂଲଣ୍ଡରେ ସନ ୧୯୬୭ରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହା ସନ ୧୯୮୨ରେ ଡାକ୍ତରୀ ବ୍ୟବ‌ହାର ନିମନ୍ତେ ମଞ୍ଜୁରୀ ମିଳିଲା । ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏହା ଜେନେରିକ ଔଷଧ ନାମରେ ଉପଲବ୍‌ଧ ହୁଏ । ଦୁଇ ଶହ ଡୋଜ୍ ଥିବା ଇନହେଲରର ହୋଲସେଲ ମୂଲ୍ୟ ସନ ୨୦୧୪ରେ ୧.୧୨ରୁ ୨.୬୪ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଥିଲା । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହାର ଏକ ମାସ ନିମନ୍ତେ ମୁଲ୍ୟ ୨୫ରୁ ୫୦ ଡଲାର ।