ମାଷ୍ଟଏଡାଇଟିସ

Mastoiditis
Side view of head, showing surface relations of bones. (Mastoid process labeled near center.)
ବିଭାଗ	ENT surgery
ଲକ୍ଷଣ	Redness, swelling, and tenderness behind the ear, fever, ear pain
ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ	Age less than 2
କାରଣ	Complication of a middle ear infection
ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି	Based on symptoms and examination
ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ	Cellulitis, otitis externa, lymphadenopathy, tumors
ପ୍ରତିକାର	Pneumococcal vaccine
ଚିକିତ୍ସା	Antibiotics, surgery, steroids
ପୁନଃପୌନିକ	Uncommon

ମାଷ୍ଟଏଡାଇଟିସ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Mastoiditis) ରୋଗ କାନ ପଛରେ ଥିବା ଖପୁରୀ ମଧ୍ୟସ୍ଥ ବାୟୁ କୋଷମାନଙ୍କର ସଂକ୍ରମଣ ଯୋଗୁ ହୁଏ । ଏହି ରୋଗର ଲକ୍ଷଣରେ ଜ୍ୱର ଓ କାନ ଯନ୍ତ୍ରଣା ସହିତ କାନ ପଛରେ ଲାଲ ରଙ୍ଗ, ଫୁଲା ଓ ଦରଜ ହୋଇଯାଏ । ରୋଗ ଜଟିଳ ହେଲେ ମେନିଞ୍ଜାଇଟିସ୍, ଇଣ୍ଟ୍ରାକ୍ରାନିଆଲ ଆବସେସ ଓ ଭେନସ ସାଇନସ ଥ୍ରୋମ୍ବୋସିସ ହୋଇପାରେ ।

ମାଷ୍ଟଏଡାଇଟିସ ସାଧାରଣତଃ ମଧ୍ୟକର୍ଣ୍ଣ ସଂକ୍ରମଣ ଜଟିଳ ହେଲେ ଦେଖାଯାଏ | ସଠିକ୍ ଇମ୍ମ୍ୟୁନିଟି ନଥିଲେ ଏହି ରୋଗ ସଙ୍କଟ ରହିପାରେ । ଲକ୍ଷଣ ଏବଂ ପରୀକ୍ଷା ଉପରେ ଆଧାରିତ କରି ସାଧାରଣତଃ ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ । କାନ‌ଗିରି ପରୀକ୍ଷା କଲେ ପୂଜ ଲାଗିଥିବା ଦେଖାଯାଇପାରେ । ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ହେଉଥିଲେ ମେଡିକାଲ ଇମେଜିଙ୍ଗ କରାଯାଏ ।

ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ଯେପରିକି ସେଫଟ୍ରାଇଆକ୍ସୋନ୍ କିମ୍ବା ଭାଙ୍କୋମାଇସିନ୍ ଦେଇ ସାଧାରଣତଃ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ | ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପାୟରେ କାନ‌ଗିରିକୁ କାଟିବା, ଟିମ୍ପାନୋଷ୍ଟୋମି ନଳୀ ବା ମାଷ୍ଟଏଡେକ୍ଟୋମି କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇପାରେ । ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିବା ଅନ୍ୟ ଔଷଧଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଟିରଏଡ ଅନ୍ୟତମ ହୋଇପାରେ ।

ମାଷ୍ଟଏଡାଇଟିସ ଏକ ବିରଳ ରୋଗ ଯାହା ପ୍ରତିବର୍ଷ ୧୦୦,୦୦୦ ପିଲାଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୨.୭ ଜଣକୁ ହୁଏ । ଦୁଇ ବର୍ଷ ବୟସରୁ କମ୍ ପିଲାମାନେ ବୟସ୍କମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି | ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ ଓ ନିମୋକୋକାଲ ଟିକା ଉପଲବ୍ଧ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଏହି ରୋଗ ଅଧିକ ଦେଖାଯାଉଥିଲା।