ଭାରତ ଭାଗ୍ୟ ବିଧାତା
ଭାରତ ଭାଗ୍ୟ ବିଧାତା (ବଙ୍ଗଳା: ভারত ভাগ্য বিধাতা, Bhārata Bhāgya Bidhātā; ଅନୁ. ଭାରତର ଭାଗ୍ୟକୁ ବନେଇବାବାଲା, ଭାରତର ଭାଗ୍ୟର ବିତରକ) ହେଉଛି ବଙ୍ଗଳାରେ ଏକ ପଞ୍ଚପଙ୍କ୍ତି ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ରାହ୍ମ ସ୍ତୁତି।[୧] ଏହା ୧୯୧୩ ମସିହାରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁରଙ୍କ ଦ୍ବାରା ରଚିତ ଏବଂ ସଙ୍ଗୀତ ରଚନା କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଗୀତର କେବଳ ପ୍ରଥମ ଛନ୍ଦ ହିଁ ଭାରତର ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି।[୨][୩][୪]
ଜନ ଗଣ ମନର ଇତିହାସ
[ସମ୍ପାଦନା]ଏହି କବିତାଟି ପ୍ରଥମେ ୨୭ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୧୧ ମସିହାରେ କୋଲକାତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ବାର୍ଷିକ ଅଧିବେଶନର ଦ୍ବିତୀୟ ଦିନରେ ଗୀତ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଗୀତଟି ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁରଙ୍କ ଭାଣିଜୀ ସରଳା ଦେବୀ ଚୌଧୁରାଣୀଙ୍କ ସହିତ ସ୍କୁଲ୍ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ଏକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ସଭାପତି ବିଶାନ ନାରାୟଣ ଧାର ଏବଂ ଅମ୍ବିକାଚରଣ ମଜୁମଦାରଙ୍କ ଭଳି ପ୍ରମୁଖ କଂଗ୍ରେସ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ପରିବେଷଣ କରିଥିଲେ।
୧୯୧୨ ମସିହାରେ, ଏହି ଗୀତଟି ଠାକୁରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପାଦିତ ବ୍ରାହ୍ମ ସମାଜର ସରକାରୀ ପ୍ରକାଶନ ତତ୍ତ୍ୱବୋଧିନୀ ପତ୍ରିକାରେ ଭାରତ ଭାଗ୍ୟ ବିଧାତା ଶୀର୍ଷକରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା।
କୋଲକାତା ବାହାରେ, ଏହି ଗୀତଟି ପ୍ରଥମେ ଗାୟକ ନିଜେ ୨୮ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୧୯ରେ ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶର ମାଦାନାପାଲ୍ଲେର ବେସାନ୍ତ ଥିଓସୋଫିକାଲ୍ କଲେଜରେ ଏକ ଅଧିବେଶନରେ ଗାଇଥିଲେ। ଏହି ଗୀତଟି କଲେଜ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ମନ୍ତ୍ରମୁଗ୍ଧ କରିଥିଲା ଏବଂ ସେମାନେ ଗୀତର ଇଂରାଜୀ ସଂସ୍କରଣକୁ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରାର୍ଥନା ଗୀତ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଯାହା ଆଜି ମଧ୍ୟ ଗାନ କରାଯାଏ। ଠାକୁର ମାଦାନାପାଲ୍ଲେରେ ଗୀତର ପ୍ରଥମ ଇଂରାଜୀ ଅନୁବାଦ କରିଥିଲେ।
ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ପ୍ରାପ୍ତ ଅବସରରେ, ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ସଭା ୧୪ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ ମଧ୍ୟରାତ୍ରିରେ ସର୍ବଭାରତୀୟ ସଂସ୍ଥା ଭାବରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଏକତ୍ରିତ ହେଲା ଏବଂ ଜନ ଗଣ ମନର ସର୍ବସମ୍ମତି କ୍ରମେ ଅଧିବେଶନ ସମାପ୍ତ ହେଲା।
୧୯୪୭ ମସିହାରେ ନିଉ ୟର୍କରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଜାତିସଂଘ ସାଧାରଣ ପରିଷଦରେ, ଭାରତୀୟ ପ୍ରତିନିଧିମଣ୍ଡଳର ସଦସ୍ୟମାନେ ଦେଶର ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ଭାବରେ ଜନ ଗଣ ମନର ଏକ ରେକର୍ଡିଂ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ। ସମସ୍ତ ବିଶ୍ୱରୁ ଆସିଥିବା ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ହାଉସ୍ ଅର୍କେଷ୍ଟ୍ରା ଦ୍ୱାରା ଗୀତଟି ବାଜିଥିଲା।
୨୪ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୫୦ରେ ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ସଭା ଦ୍ୱାରା ଜନ ଗଣ ମନକୁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ଭାରତର ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ଭାବରେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା।[୫]
ସମସ୍ତ 5 ପଙ୍କ୍ତିର ଗୀତ
[ସମ୍ପାଦନା]ନିମ୍ନଲିଖିତ ହିନ୍ଦୀ ଅନୁବାଦଟି ଏକ ଅସମର୍ଥିତ ଉତ୍ସରୁ ନିଆଯାଇଛି।[୬] ଅନୁବାଦ ଏବଂ ଲିପ୍ୟନ୍ତରଣ ଉଭୟେ କିଛି ଭୁଲ କରାଯାଇଛି।
| ବଙ୍ଗଳା (বাংলা) | ଓଡ଼ିଆ ଲିପ୍ୟନ୍ତରଣ | ଓଡ଼ିଆ ଅନୁବାଦ |
|---|---|---|
জনগণমন-অধিনায়ক জয় হে ভারতভাগ্যবিধাতা! |
ଜନଗଣମନ-ଅଧିନାୟକ ଜୟ ହେ ଭାରତଭାଗ୍ୟବିଧାତା! |
ହେ! ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ହୃଦୟର ଶାସକ, ଭାରତର ଭାଗ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟକାରୀ, ତୁମର ଜୟ ହେଉ! ପଞ୍ଜାବ, ସିନ୍ଧ, ଗୁଜରାଟ, ମରାଠା ସାମ୍ରାଜ୍ୟ (ମହାରାଷ୍ଟ୍ର), ଦ୍ରାବିଡ଼ (ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତ), ଉତ୍କଳ (ଓଡ଼ିଶା) ଏବଂ ବଙ୍ଗ, ବିନ୍ଧ୍ୟ, ହିମାଳୟ, ଯମୁନା ଏବଂ ଗଙ୍ଗା, ଏବଂ ଭାରତ ମହାସାଗର ତାର ଚାରିପାଖରେ ଫେଣ ଉଠୁଥିବା ତରଙ୍ଗ ସହିତ, ତୁମର ଶୁଭ ନାମରେ ଜାଗ୍ରତ ହୁଅ, ତୁମର ଶୁଭ ଆଶୀର୍ବାଦ ଆହ୍ବାନ କର, ଏବଂ ତୁମର ଗୌରବମୟ ବିଜୟ ଗାନ କର। ହେ! ତୁମେ ଯିଏ ଲୋକମାନଙ୍କୁ କଲ୍ୟାଣ ପ୍ରଦାନ କର, ଭାରତର ଭାଗ୍ୟ ନିର୍ଣ୍ଣୟକାରୀ, ତୁମର ଜୟ ହେଉ! ବିଜୟ, ବିଜୟ, ତୁମର ଜୟ ହେଉ! |
অহরহ তব আহ্বান প্রচারিত, শুনি তব উদার বাণী |
ଅହରହ ତବ ଆହ୍ବାନ ପ୍ରଚାରିତ, ଶୁଣି ତବ ଉଦାର ବାଣୀ |
ତୁମର କ୍ରନ୍ଦନ ନିରନ୍ତର ଶୁଣାଯାଉଛି, ଆମେ ତୁମର ସଦୟ ଆହ୍ୱାନ ଶୁଣୁଛୁ ହିନ୍ଦୁ, ବୌଦ୍ଧ, ସିଖ, ଜୈନ, ପାରସି, ମୁସ୍ଲିମ୍ ଏବଂ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ୍, ପୂର୍ବ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଏକାଠି, ତୁମ ସିଂହାସନ ନିକଟକୁ ଆସ ଏବଂ ପ୍ରେମର ମାଳ ବୁଣୁ। ହେ! ତୁମେ ଯିଏ ଲୋକଙ୍କ ଏକତା ଆଣିଛ! ତୁମର ଜୟ ହେଉ, ଭାରତର ଭାଗ୍ୟର ସ୍ରଷ୍ଟା! ଜୟ ହେଉ, ତୁମର ଜୟ ହେଉ! |
পতন-অভ্যুদয়-বন্ধুর পন্থা, যুগ যুগ ধাবিত যাত্রী। |
ପତନ-ଅଭ୍ୟୁଦୟ-ବନ୍ଧୁର ପନ୍ଥା, ଯୁଗ ଯୁଗ ଧାବିତ ଯାତ୍ରୀ। |
ଜୀବନର ପଥ ବହୁତ ଦୁଃଖଦ, କାରଣ ଏହା ଉତ୍ଥାନ-ପତନ ଦେଇ ଗତି କରେ, କିନ୍ତୁ ଆମେ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀମାନେ ବର୍ଷ-ବର୍ଷ ଧରି ଏହାକୁ ଅନୁସରଣ କରିଆସୁଛୁ। ହେ! ଅନନ୍ତ ସାରଥି (ଅର୍ଥାତ୍ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ), ତୁମର ରଥ ଚକଗୁଡ଼ିକ ଦିନରାତି ପଥରେ ଶବ୍ଦ କରେ। ଭୟଙ୍କର ଝଡ଼ ମଧ୍ୟରେ ତୁମର ଶଙ୍ଖ ଶବ୍ଦ କରେ। ତୁମେ ଆମକୁ ଭୟ ଏବଂ ଦୁଃଖରୁ ରକ୍ଷା କର। ହେ! ତୁମେ ଯିଏ ଲୋକଙ୍କୁ ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ପଥ ଦେଇ ଗତି କରାଉଛ, ତୁମର ବିଜୟ, ଭାରତର ଭାଗ୍ୟର ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତା! ବିଜୟ, ବିଜୟ, ତୁମର ବିଜୟ! |
ঘোরতিমিরঘন নিবিড় নিশীথে পীড়িত মূর্ছিত দেশে |
ଘୋରତିମିରଘନ ନିବିଡ଼ ନିଶୀଥେ ପୀଡ଼ିତ ମୂର୍ଛିତ ଦେଶେ |
ଅନ୍ଧାର ରାତିଗୁଡ଼ିକରେ, ଯେତେବେଳେ ସମଗ୍ର ଜାତି ଅସ୍ବସ୍ଥ ଏବଂ ମୂର୍ଚ୍ଛା ପଡ଼ିଥିଲା, ତୁମର ଅବିଚ୍ଛିନ୍ନ କୃପା ଜାଗୃତ ଥିଲା, ତୁମର ଦୁଃଖିତ କିନ୍ତୁ ପଲକୁଥିବା ଆଖି ମାଧ୍ୟମରେ, ଦୁଃସ୍ୱପ୍ନ ଏବଂ ଭୟ ମାଧ୍ୟମରେ, ତୁମେ ଆମକୁ ତୁମର କୋଳରେ ଆଶ୍ରୟ ଦେଇଛ, ହେ ପ୍ରେମମୟୀ ମାତା! ତୁମେ ଲୋକଙ୍କ ଦୁଃଖ ଦୂର କରିଛ, ତୁମର ଜୟ ହେଉ, ଭାରତର ଭାଗ୍ୟ ନିର୍ମାତା! ବିଜୟ, ବିଜୟ, ତୁମର ଜୟ ହେଉ! |
রাত্রি প্রভাতিল, উদিল রবিচ্ছবি পূর্ব-উদয়গিরিভালে – |
ରାତ୍ରି ପ୍ରଭାତିଳ, ଉଦିଳ ରବିଚ୍ଛବି ପୂର୍ବ-ଉଦୟଗିରିଭାଲେ – |
ରାତି ସରିଗଲାଣି, ଏବଂ ପୂର୍ବ ଦିଗବଳୟର ପାହାଡ଼ ଉପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ହୋଇଛି। ପକ୍ଷୀମାନେ କିଚିରିମିଚିରି କରୁଛନ୍ତି, ଏବଂ ଏକ ମୃଦୁ ଶୁଭ ପବନ ନୂତନ ଜୀବନର ଅମୃତ ବର୍ଷା କରୁଛି। ତୁମର କରୁଣାର ଆଲୋକରେ, ଶୋଇଥିବା ଭାରତ ଏବେ ଜାଗ୍ରତ। ଆମେ ଏବେ ତୁମର ପାଦ ତଳେ ମୁଣ୍ଡ ରଖିଛୁ। ହେ! ବିଜୟ, ବିଜୟ, ବିଜୟ, ହେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସମ୍ରାଟ୍, ତୁମର ବିଜୟ, ଭାରତର ଭାଗ୍ୟର ସ୍ଥପତି! ବିଜୟ, ବିଜୟ, ତୁମର ବିଜୟ! |
ଉପରୋକ୍ତ ଅନୁବାଦ ବ୍ୟତୀତ, ଯାହା ମୂଳ ଅନୁବାଦକୁ ନିକଟରୁ ଅନୁସରଣ କରେ, ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁରଙ୍କ ଇଂରାଜୀରେ ଜନ ଗଣ ମନର ନିଜସ୍ୱ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ଉଇକିସୋର୍ସ ମାଧ୍ୟମରେ ଦି ମର୍ଣ୍ଣିଂ ସଂଗ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଭାବରେ ଉପଲବ୍ଧ।
ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖନ୍ତୁ
[ସମ୍ପାଦନା]- ଜନ ଗଣ ମନ — ଭାରତର ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ
- ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁର
- ବନ୍ଦେ ମାତରମ୍ — ଭାରତର ଜାତୀୟ ଗୀତ
- ବଙ୍କିମଚନ୍ଦ୍ର ଚଟ୍ଟୋପାଧ୍ୟାୟ
- ଜନ ଗଣ ମନ ଭିଡିଓ
- ଠାକୁରଙ୍କ ଏକ ପୂର୍ବ କବିତା (ଆମାର ସୋନାର ବଙ୍ଗଳା) ପରେ ବଙ୍ଗଳାଦେଶ ଜାତୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ଭାବରେ ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲା।
- ଚିତ୍ତ ଜେଠା ଭୟଶୂନ୍ୟ (ଅନୁ. ଯଦିଓ ମନ ନିର୍ଭୀକ... ସ୍ୱାଧୀନତାର ସେହି ସ୍ୱର୍ଗରେ, ମୋ ଦେଶକୁ ଜାଗୃତ ହେବାକୁ ଦିଅନ୍ତୁ!) - ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁରଙ୍କ ଗୀତାଞ୍ଜଳି ଏକ ଦେଶାତ୍ମବୋଧକ କବିତା।
- ତବେ ଏକଲା ଚଲୋ ରେ (ଅନୁ. ତାପରେ ଏକା ଯାଅ) - ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁର ଏକ କବିତା ଏବଂ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଦ୍ବାରା ପ୍ରଚାରିତ।
- ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ଶପଥ, ପିଡ୍ଡୀମାରୀ ବେଙ୍କଟ ସୁବ୍ବା ରାଓ ଦ୍ୱାରା
ବାହାର ତଥ୍ୟ
[ସମ୍ପାଦନା]ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ "'Bharat Bhagyo Bidhata' from 'Rajkahini' is a Tagore song and not an extended version of the national anthem". ନିଉଜ18 (in ଇଂରାଜୀ). Retrieved 2025-06-04.
ମୂଳ ଠାକୁର ଗୀତ - "ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁରଙ୍କ ମୂଳ ରଚନାର ଗୋଟିଏ ବି ସ୍ୱର ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇ ନାହିଁ।" ("Not a single note of the original Rabindranath Tagore composition has been altered.")
- ↑ ଭଟ୍ଟାଚାର୍ଜ୍ୟ, ସବ୍ୟସାଚୀ (2011). Rabindranath Tagore : An Interpretation (in ଇଂରାଜୀ). ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ: ବାଇକିଙ୍ଗ୍, ପେଙ୍ଗୁଇନ୍ ବୁକସ୍ ଇଣ୍ଡିଆ. p. 206. ISBN 978-0670084555.
ଘଟଣାକ୍ରମେ, ଏହି ଗୀତ ବିଷୟରେ ଏକ ପୌରାଣିକ କଥାକୁ ଖଣ୍ଡନ କରି ଏହାକୁ ସମାପ୍ତ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଏହା ରେକର୍ଡରେ ଅଛି ଯେ ଏହି ଗୀତଟି ୧୧ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୧୧ ରେ ଲେଖାଯାଇଥିଲା। ୧୨ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୧୧ ରେ, ରାଜା-ସମ୍ରାଟ ଜର୍ଜ ପଞ୍ଚମଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇବା ପାଇଁ ଦିଲ୍ଲୀ ଦରବାରରେ ଏକ ସଭା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଅବଶ୍ୟ ୧୧ ଡିସେମ୍ବରରେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ଏକ କବିତା ପରଦିନର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। ଏହି ଗୀତଟି ପ୍ରକୃତରେ ୨୮ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୧୧ ରେ କଲିକତାରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସର ସତାଇଶତମ ଅଧିବେଶନରେ ଦିନର କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭରେ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଗୀତ ଭାବରେ ଗାନ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଫେବୃଆରୀ ୧୯୧୨ ରେ ଆଦି ବ୍ରାହ୍ମ ସମାଜର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଦିବସ ବାର୍ଷିକୀରେ ଗାନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଭଜନ ସଂଗ୍ରହ, ବ୍ରହ୍ମୋ ସଙ୍ଗୀତରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ("Incidentally a myth regarding this song needs to be refuted and laid to rest. It is on record that the song was written on 11 December 1911. On 12 December 1911 the Delhi Durbar met to honour King Emperor George V. Obviously a poem written on 11 December could not be intended for an event the following day. The song was actually sung at the twenty-seventh session of the Indian National Congress, Calcutta on 28 December 1911 as the opening song at the beginning of the day's proceedings. Thereafter it was also sung at the foundation day anniversary of Adi Brahma Samaj in February 1912 and included in their collection of psalms, Brahma Sangit.")
- ↑ "Untitled Document". satyashodh.com.
- ↑ "National Anthem – National Symbols – Know India. Nation Portal of Government of India". Know India. 3 ଜୁନ 2025. Archived from the original on 15 ଜାନୁଆରୀ 2013. Retrieved 3 ଜୁନ 2025.
- ↑ "Interesting Facts About Our National Anthem". Cultural India. Archived from the original on 23 ସେପ୍ଟେମ୍ବର 2017. Retrieved 3 ଜୁନ 2025.
- ↑ ମିତ୍ର, ସୀତାଂଶୁ ଶେଖର (3 ଜୁନ 2025). "All 5 stanzas of Jana Gana Mana with Bengali script". Sanyal (in ଇଂରାଜୀ). Archived from the original on 25 ଜୁନ 2014. Retrieved 3 ଜୁନ 2025.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)