କନ୍ନାଟ ପ୍ଲେସ

Connaught Place
Connaught Place
commercial, shopping
	Panoramic view of inner circle and central park in Connaught Place
	Nickname: cp
Country	India
State	Delhi
District	New Delhi
Named for	Duke of Connaught and Strathearn
Government
• Body	New Delhi Municipal Council
Languages
Time zone	UTC+5:30 (IST)
PIN	110001
Lok Sabha constituency	New Delhi

କନ୍ନାଟ ପ୍ଲେସ (कनॉट प्लेस) ଭାରତୀୟ ରାଜଧାନୀ ମହାନଗର ର ଏକ ବୃହତ୍ତମ ଆର୍ଥିକ , ବାଣିଜ୍ୟିକ କେନ୍ଦ୍ର । ଏହାକୁ CP କୁହାଯାଇଥାଏ ଓ ଏଠାରେ ଅନେକ ବିଖ୍ୟାତ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍ଥାନ ମାନଙ୍କ ମୁଖ୍ୟାଳୟ ରହିଛି ।ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ ର ଏହି ମୁଖ୍ୟ ବାଣିଜ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳ ବ୍ରିଟିଶ ସମୟ ରେ ମଧ୍ୟ ଦିଲ୍ଲୀ ସହର ର ଗର୍ବ ର ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଥିଲା ଓ ଏଠାରେ ଅନେକ ଐତିହ ମୂଳକ ସ୍ଥାପତ୍ୟ ରହିଛି । ଏହା " lutyen's ଦିଲ୍ଲୀ" ନାମରେ ଖ୍ୟାତ ଥିଲା ।

ଏହାର ନିର୍ମାଣ 1929 ମସିହା ରେ ଆରମ୍ଭ ହେଇ 1933 ରେ ସମାପ୍ତ ହେଇଥିଲା ଓ ଇଂଲଣ୍ଡ କନ୍ନାଟ ର ପ୍ରଥମ ଡୂକ ଙ୍କ ନାମାନୁସାରେ ନମିତା ହେଇଥିଲା । ବର୍ତମାନ ଏହା ତଳ ଦେଇ ଦିଲ୍ଲୀ ମେଟ୍ରୋ ର ଲାଇନ ଯାଇଛି ଓ ଏଠାରେ ରାଜୀବ ଚୌକ ମ୍ନାମକ ମେଟ୍ରୋ ଷ୍ଟେସନ ରହିଛି । ^[୧]

ଇତିହାସ

କନ୍ନାଟ ପ୍ଲେସ ନିର୍ମାଣ ଆଗରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ଘଞ୍ଚ ଜଙ୍ଗଲ ରେ ପୂର୍ଣ ଥିଲା । ଜଙ୍ଗଲ ରେ ହେଟାବାଘ , ଅରଣ୍ୟ ଘୁଷୁରି ଆଦି ରହୁଥିଲେ ଓ ନିକଟସ୍ଥ କାଶମେର ଗେଟ ଓ ସିଭିଲ ଲାଇନ ଅଞ୍ଚଳ ର ଲୋକେ ସେଟାକୁ ଛୁଟି ଦିନ ରେ ପକ୍ଷୀ ଶିକାର କରିବାକୁ ଯାଉଥିଲେ । ସେଠାରେ ଥିବା ପ୍ରାଚୀନ ହନୁମାନ ମଦିର କୁ ଅନେକ ଦର୍ଶକ ଆସୁଥିଲେ । ଅଞ୍ଚଳ ଟି ରାତ୍ର କଳା ରେ ଯାତାୟାତ ପାଇଁ ବିପଦଜନକ ଥିଲା ।

ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ସମେତ ମାଧୋଗଞ୍ଜ , ଜାୟସିଙ୍ଗ ପୁରା ଓ ରାଜା କି ବଜାର ଅଞ୍ଚଳ ର ଲୋକଙ୍କୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଯାଇ କନ୍ନାଟ ପ୍ଲେସ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ସ୍ଥାନ ଖାଲି କରାଯାଇଥିଲା । ମୁଗଳ ଶାସନ କାଳ ରୁ ରହିଥିବା ଏଇତିହାସିକ କୁତବ ରୋଡ , ସହଜନାବାଦ ରୋଡ ଅଞ୍ଚଳ ରେ ଥିବା ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ କୁ ଖାଲି କରାଯାଇ ସେଠାକାର ଅଧିବାଶି ଙ୍କୁ କାରୋଲ ବାଗ ରେ ରଖାଯାଇଥିଲା । କେବଳ ହନୁମାନ ମନ୍ଦିର , ଜୟସିଙ୍ଘ ପୁରା ଜୈନ ମନ୍ଦିର ଓ ଯନ୍ତର ମନ୍ଥର କୁ ରଖାଯାଇଥିଲା । ^[୨]

ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ

ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତ ସରକାର ଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ଥପତ୍ୟ ବିଦ W. H. Nicholls ଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଏଠାରେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବାଣିଜ୍ୟ ଜିଲ୍ଲା ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ଯୋଜନା ତିଆରି ହେଲା । ସେଠାରେ ଉରୋପୀୟ ଢାଞ୍ଚା ରେ ଏକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ଲାଜା ନିର୍ମିତ ହେବାର ଯୋଜନା ହେଲା । ତେବେ Nicholls ଭାରତ ଛାଡି ଚାଲି ଯିବାରୁ ଓ "ଲୁଟ୍ୟେନ" ଓ "ବାକର" ଅନ୍ୟ କାମ ରେ ବ୍ୟସ୍ତ ଥିବାରୁ "ରବର୍ଟ ଟର ରସେଲ" ଙ୍କ ଉପରେ ଏହାର ନିର୍ମାଣ ଭାର ସମର୍ପଣ କରାଯାଇଥିଲା ।

Early years

ସିନେମା ଘର

୧୯୩୧ ମସିହା ରେ କଥାଚିତ୍ର ପଦ୍ଧତି ଭାରତ ରେ ପ୍ରଚଳିତ ହେବା ପରେ ଏହାର ଆଦୃତି ବହୁ ପରିମାଣ ରେ ବଢି ଯାଇଥିଲା । ( ଆଗରୁ ନିର୍ବାକ ଚଳଚିତ୍ର ନିର୍ମିତ ହକନ୍ନଟ ପ୍ଲେସ ଠାରେ ପ୍ଲାଜା , ରେଗାଳ ,ରିଭୋଳି ଓ ଓଡିଅନ ନାମକ ୪ ଟି ଥିଏଟର ଖୋଲି ଥିଲା । ଏହା ମଧ୍ୟ ରୁ ରେଗାଳ ଥିଏଟର ପ୍ରଥମେ ୧୯୩୨ ମସିହା ରେ ଆରମ୍ଭ ହେଇଥିଲା । ଏଠାରେ ଫିଲ୍ମ ସହିତ ସଙ୍ଗୀତ , ନୃତ୍ୟ ଓ ଅନନ୍ୟ ମନୋରଞ୍ଜନ କରଜ୍ୟକରମ ସବୁ ହାଉଥିଲା । ଏବେ ମଧ୍ୟ ସେ ସବୁ ସିନେମା ଘର ରହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ମାଲିକାନା ପରିବର୍ତନ ହେଇ ପୁନଃ -ନିର୍ମିତ ହେଇଛି । ^[୩]

Today

କେନ୍ଦ୍ର ପାର୍କ ରେ ଜାତୀୟ ପତାକା

୨୦୧୪ ମସିହା ମାର୍ଚ ୭ ତାରିଖ ରେ ସେହି ସମୟ ର ବୃହତ୍ତମ ତ୍ରିରଙ୍ଗା କୁହାଯାଉଥିବା ୯୦ଫୁଟ ରେ ୬୦ ଫୁଟ ଆକାର ର ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ପତାକା କୁ ଏକ ୨୦୭ ଫୁଟ ଉଛ ଖମ୍ବ ସହାୟତା ରେ କନ୍ନାଟ ପ୍ଲେସ ର କେନ୍ଦ୍ର ପାର୍କ ଠାରେ ଉଡ଼ାଯାଇଥିଲା । ^[୪]

ଦିଲ୍ଲୀ ବିସ୍ଫୋରଣ

2008 ମସିହା ର ଦିଲ୍ଲୀ ଆତଙ୍କବାଦୀ ବିସ୍ଫୋରଣ ଘଟଣା ର 5 ଟି ବିସ୍ଫୋରଣ ମଧ୍ୟ ରୁ ଦୁଇଟି କନ୍ନାଟ ପ୍ଲେସ ଅଞ୍ଚଳ ରେ ହେଇଥିଲା । ପରିମଳ ପାଇଁ ଥିବା କୁଣ୍ଡ ରୁ ବୋମା ଗୁଡିକ ମିଳିଥିଲା ଓ ଦୁଇଟି ବିସ୍ଫୋରଣ ରେ 10 ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି ଆହତ ହେଇଥିଲେ । ଏହା ବାଦ ସମସ୍ତ ପରିମଳ କୁଣ୍ଡ ହଟେଇ ଦିଆ ଯାଇଥିଲା ।

ପୁନଃ -ଉନ୍ନୟନ ଯୋଜନା ସବୁ

2000 ମସିହା ସମୟ କୁ କନ୍ନାଟ ପ୍ଲେସ ତାହାର ପୂର୍ବତନ ଗୌରବ ଓ ସୌନ୍ଦର୍ଜୀ ଅନେକାଂଶ ରେ ହରେଇଥିଲା । ରାସ୍ତା ଗୁଡିକ ଧୀରେ ଧୀରେ ଶଙ୍କିର୍ଣ ହେଇଚାଲିଥିଲା ଓ ନୂତନ ପିଢୀ ର ଭିଡ ସମ୍ଭାଳିବାକୁ ଅସମର୍ଥ ହେଇ ପଡିଥିଲା । ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ ମୁନ୍ସିପାଳ କର୍ପୋରେସନ ଏହାର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଯୋଜନା କରିଥିଲେ । ରାସ୍ତା , ଜଳ ଯୋଗାଣ , ଟ୍ରାଫିକ ପରିଚାଳନା , ପୁରୁଣା ଅଟ୍ଟାଳିକା ମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷ୍ୟା ଦିଗ ପାଇଁ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା । 2010 କମନୱେଲ୍ଥ ଗେମ୍ସ ଆଗରୁ ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ ସମାପ୍ତ ହେବାର ଯୋଜନା ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ହେଇ ପାରିନଥିଲା । 2016 ସୁଦ୍ଧା କିଛି ଅଞ୍ଚଳ ର କାର୍ଯ୍ୟ ସାରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ବାକି କାମ ସମ୍ପୂର୍ଣ ହେଲା ବେଳକୁ 2020 ମସିହା ହେଇଯାଇଥିବ ।

ଫିଲ୍ମ ରେ

ଅନେକ ଭାରତୀୟ ଫିଲ୍ମ ରେ କନ୍ନଟ ପ୍ଲେସ ର ଦୃଶ୍ୟ ରହି ଥାଏ । ଏଠାରେ କିଛି ବିଦେଶୀୟ ଫିଲ୍ମ ର ଶୁଟିଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ହେଇଥିଲା ।

ପୁନଶ୍ଚ ଦେଖଣା

Other commercial centres in Delhi metropolitan area:

Janakpuri District Centre
Netaji Subhash Place
Nehru Place
Bhikaji Cama Place
Rajendra Place
Shivaji Place
South Extension

Visitor attractions

Agrasen ki Baoli, Connaught Place
The Imperial, New Delhi
National Philatelic Museum, New Delhi
Inner Circle, New Delhi, Connaught Place

ଚିତ୍ର ଗେଲେରୀ

Skyscrapers at Connaught Place
The Statesman Building
Central Park
Shops along the innermost Connaught Circle at night in early 2006
Typical Georgian buildings
Agrasen Ki Baoli is hidden among the high-rises of Connaught Place
Small Mosque
Inner circle
On one of the spokes
Street scene
View from a restaurant
Palika Bazar entrance at the time of the 2010 Commonwealth Games

Palika Bazar entrance at the time of the 2010 Commonwealth Games
Connaught Place commercial area

ଆଧାର ସମୂହ

↑ "New Delhi renames 'British' sites to honour the Gandhis". Deseret News. Associated Press. 21 August 1995. Retrieved 14 July 2014.
↑ "A tale of two cities". Hindustan Times. 1 ସେପ୍ଟେମ୍ବର 2011. Archived from the original on 2 July 2015. {{cite news}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
↑ "The famous four". Hindustan Times. 14 September 2011.
↑ Malhotra, Aditi (12 March 2014). "Bending the Rules to Fly India's Largest Flag". Wall Street Journal - India. Retrieved 8 June 2014.

ବାହ୍ୟ ସଂଯୋଗ ସବୁ

[1] "New Delhi renames 'British' sites to honour the Gandhis". Deseret News. Associated Press. 21 August 1995. Retrieved 14 July 2014.

[2] "A tale of two cities". Hindustan Times. 1 ସେପ୍ଟେମ୍ବର 2011. Archived from the original on 2 July 2015. {{cite news}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)

[fourht-3] "The famous four". Hindustan Times. 14 September 2011.

[WSJ_Bend-4] Malhotra, Aditi (12 March 2014). "Bending the Rules to Fly India's Largest Flag". Wall Street Journal - India. Retrieved 8 June 2014.

[୧]

[୨]

[୩]

[୪]