ଢଗ ଢମାଳି
(ଢ଼ଗ ଢ଼ମାଳିରୁ ଲେଉଟି ଆସିଛି)
 | ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗଟି ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ । ଆପଣ ଏହାକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ କରି ଉଇକିପିଡ଼ିଆକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରିପାରିବେ । |
ଢଗ ଢମାଳି (ଅଞ୍ଚଳ ବିଶେଷରେ ଢେଗ ଓ ସମ୍ବଲପୁରୀରେ[୧] ଢେଙ୍ଗ, ଢେଙ୍ଗା ଓ ଢଗ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ଜଣା) ଓଡ଼ିଆରେ ବ୍ୟବହୃତ ଉପଦେଶ ଓ ଅନୁଭବପୂର୍ଣ୍ଣ ବଚନ ଥିବା ପଦ୍ୟରେ ଲିଖିତ "ଢଗ" ଓ ବ୍ଯଙ୍ଗୋକ୍ତିକୁ ନେଇ ରଚିତ "ଢମାଳି"କୁ ନେଇ ତିଆରି । ଢଗରେ ପଦମାନଙ୍କ ଶେଷ ଅକ୍ଷର ମେଳ ହେଉଥିବା ବେଳେ ଓ ଢମାଳିରେ ଅକ୍ଷର ମେଳ ହୁଏନାହିଁ । ଉଭୟ ଢଗ ଓ ଢମାଳି ମୁଖ ନିଃସୃତ ଲୋକକଥା ଏବଂ ରୂଢି, ଗଦ୍ୟ/ପଦ, କାବ୍ୟାଂଶ, ଲୋକଗୀତ ଆଦିର ଅଂଶବିଶେଷ । ଏଥିରେ ବ୍ୟାବହାରିକ, ସାମାଜିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ ତଥା ଉପଦେଶ ଆଦି ରହିଥାଏ ।[୨][୩] ଢଗ ଢମାଳିକୁ ଲିପିବଦ୍ଧ କରିବାରେ ଗୋପାଳ ପ୍ରହରାଜ ପ୍ରଥମ ବୋଲି ରାଧାରମଣ ପଣ୍ଡା ପ୍ରହରାଜ ପରିକ୍ରମାରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ।[୪]
ପ୍ରକାରଭେଦ
[ସମ୍ପାଦନା]ଢଗ ଢମାଳିକୁ ସାଧାରଣତଃ ସାତୋଟି ବିଚାରଧାରା ଯଥା ବ୍ୟକ୍ତିଗତ, ସାହିତ୍ୟିକ, ବ୍ୟାବହାରିକ, ଧାର୍ମିକ, ସାଂସ୍କୃତିକ, ଔପଚାରିକ ଏବଂ ସଜ୍ଞାନାତ୍ମକ ଭାବେ ଉଲ୍ଲିଖିତ କରାଯାଇପାରେ ।
ଉଦାହରଣ
[ସମ୍ପାଦନା]ବ୍ୟାବହାରିକ
[ସମ୍ପାଦନା]- ଅରକ୍ଷିତକୁ ଦଇବ ସାହା
- ଅଳ୍ପ ବିଦ୍ୟା ଭୟଙ୍କରୀ - କୌଣସି ବିଷୟରେ ଅଳ୍ପକିଛି ଜାଣି ପ୍ରୟୋଗ କଲେ, ଭୟଙ୍କର ପରିଣାମ ମିଳେ ।
- ଏଣୁ ମାଇଲେ ଗୋହତ୍ୟା, ତେଣୁ ମାଇଲେ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ୟା
- କଟକ ଚିନ୍ତା ବାଇମୁଣ୍ଡିକି
- ଅତି ଲେମ୍ବୁ ଚିପୁଡ଼ିଲେ ପିତା
- ଅଣ୍ଟି ଛୁରି ତଣ୍ଟି କାଟେ
- ଅନ୍ଧାରରେ ବାଡ଼ି ବୁଲେଇବା
- ଅଭାବେ ସ୍ୱଭାବ ନଷ୍ଟ
- ଅର୍ଥହିଁ ଅନର୍ଥର କାରଣ
- ଅଳ୍ପ ବିଦ୍ୟା ଭୟଙ୍କରୀ
ଧାର୍ମିକ
[ସମ୍ପାଦନା]- ଅତି ଗର୍ବେ ହତ ଲଙ୍କା
- ମର୍ତ୍ତ୍ୟମଣ୍ଡଳେ ଦେହ ବୋହି, ଦେବତା ହେଲେ ବି ମରଇ
- ରଖେ ହରି ମାରେ କିଏ, ମାରେ ହରି ରଖେ କିଏ
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ତଥା ଉପାଖ୍ୟାନ
[ସମ୍ପାଦନା]- କୀଚକ ବାହୁବଳେ ବିରାଟ ରାଜା
- ନରେ ବା ଗୁଞ୍ଜରେ, ଅଶ୍ୱତ୍ଥମା ହତ
- ଭୀମବଳ କୁନ୍ତିକୁ ଜଣା
ଲୋକକଥା
[ସମ୍ପାଦନା]- ଅକାଳେ ଗୋଦରି କଲା ବେଉସା ,ଲାଭ ଖାଇଗଲା ଚୁଟିଆ ମୁଷା - ବ୍ୟବସାୟ ବାବଦରେ କିଛି ନ ଜାଣି ହଠାତ୍ ବ୍ୟବସାୟ କରି କ୍ଷତି ସହିବା ।
- ଅତି ଅଲାଜୁକ ନାଚିଯାଏ, ଅତି ପୋଡ଼ାମୁହାଁ ଗୀତଗାଏ - ନିଜର ଭୁଲକୁ ଠିକ୍ ବୋଲି ଦର୍ଶାଇ ଆନନ୍ଦିତ ହେବା ।
- ଅଣ୍ଟିଛୁରୀ ତଣ୍ଟି କାଟେ
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ Folk-lore. Indian Publications. 1978.
- ↑ Praharaj, G. C. (1930). Purnnacandra Odia Bhashakosha. Retrieved 19 June 2020.
- ↑ Jagannatha Mahanti; Jagannātha Mahānti (1993). Children's Literature of Orissa. Orissa Sahitya Akademi.
- ↑ J. V. Boulton (2003). Essays on Oriya literature. Prafulla.