ସୋଡ଼ିଅମ କ୍ୟାଲସିଅମ ଏଡେଟେଟ

ଇଂରାଜୀ ଲିଙ୍କ

https://or.wikipedia.org/wiki/Sodium_calcium_edetate

ସୋଡ଼ିଅମ କ୍ୟାଲସିଅମ ଏଡେଟେଟ

Clinical data
Trade names	Calcium disodium versenate, others
Synonyms	edetate calcium disodium, sodium calcium edetate
AHFS/Drugs.com	monograph
Pregnancy category	US: B (No risk in non-human studies)
Routes of administration	IV, IM
Drug class	chelating agent
ATC code	V03AB03 (WHO)
Identifiers
IUPAC name Calcium disodium 2-[2-[bis(carboxylatomethyl)amino]ethyl-(carboxylatomethyl)amino]acetate
CAS Number	62-33-9
PubChem CID	6093170
DrugBank	DB00974
ChemSpider	5883
E number	E385 (antioxidants, ...)
ECHA InfoCard	100.000.482
Chemical and physical data
Formula	C10H12CaN2Na2O8
Molar mass	୩୭୪.୨୭ g·mol−1
3D model (JSmol)	Interactive image
SMILES C(CN(CC(=O)[O-])CC(=O)[O-])N(CC(=O)[O-])CC(=O)[O-].[Na+].[Na+].[Ca+2]
InChI InChI=1S/C10H16N2O8.Ca.2Na/c13-7(14)3-11(4-8(15)16)1-2-12(5-9(17)18)6-10(19)20;;;/h1-6H2,(H,13,14)(H,15,16)(H,17,18)(H,19,20);;;/q;+2;2*+1/p-4 Key:SHWNNYZBHZIQQV-UHFFFAOYSA-J

ସୋଡ଼ିଅମ କ୍ୟାଲସିଅମ ଏଡେଟେଟ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Sodium calcium edetate ବା sodium calcium EDTA), ଅନ୍ୟ ନାମ ଏଡେଟେଟ କ୍ୟାଲସିଅମ ଡାଇସୋଡ଼ିଅମ/ edetate calcium disodium) ଏକ ଔଷଧ ଯାହା ସୀସା ବିଷକ୍ରିୟାର ଚିକିତ୍ସା ନିମନ୍ତେ ବ୍ୟବ‌ହାର କରାଯାଏ । ଉଭୟ ସ୍ୱଳ୍ପ କାଳୀନ ଓ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ବିଷକ୍ରିୟା ନିମନ୍ତେ ଦିଆଯାଇପାରେ । ସୀସା ଏନସେଫାଲୋପାଥି (lead encephalopathy) ରୋଗରେ ଏହା ସ‌ହିତ ଡାଇମରକାପ୍ରୋଲ ଦିଆଯାଏ । ଟେଟ୍ରାଇଥାଇଲ‌ଲେଡ (tetraethyllead) ବିଷକ୍ରିୟା ନିମନ୍ତେ ଏହା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୁଏନାହିଁ । ଏହା ମାଂସପେଶୀ ଇଞ୍ଜେକସନ (into a muscle) ବା ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ଇଫ୍ୟୁଜନ (slow injection into a vein) ଆକାରରେ ଦିଆଯାଏ ।

ସାଧାରଣତଃ ଇଞ୍ଜେକସନ ନେବା ଯାଗାରେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହୁଏ । ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ମଧ୍ୟରେ ବୃକ୍‌କ ସମସ୍ୟା (kidney problems), ତରଳ ଝାଡ଼ା, ଜ୍ୱର, ମାଂସପେଶୀ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଓ ନିମ୍ନ ରକ୍ତଚାପ (low blood pressure) ହୋଇପାରେ । ଗର୍ଭାବସ୍ଥା ଥିଲେ ସଙ୍କଟ ଅପେକ୍ଷା ଉପକାର ଅଧିକ ମିଳେ । ସୋଡ଼ିଅମ କ୍ୟାଲସିଅମ ଏଡେଟେଟ ଏକ ଚିଲେଟିଙ୍ଗ ଏଜେଣ୍ଟ (chelating agent) ଶ୍ରେଣୀର ଔଷଧ । ଏହା ଇଡେଟେଟର (edetate) ଏକ ସଲ୍ଟ ଯେଉଁଥିରେ ଦୁଇଟି ସୋଡ଼ିଅମ ଓ ଗୋଟିଏ କ୍ୟାଲସିଅମ ଆଟମ ଥାଏ । ଅନେକ ଓଜନିଆ ଧାତୁମାନଙ୍କ ସ‌ହିତ ଅନୁବନ୍ଧିତ ହୋଇ ଏହା ଶରୀରରୁ ପରିସ୍ରାରେ ନିଷ୍କାସିତ ହୋଇ ବାହାରିଯାଏ ।

ସୋଡ଼ିଅମ କ୍ୟାଲସିଅମ ଏଡେଟେଟ ପ୍ରଥମେ ଡାକ୍ତରୀ ଚିକିତ୍ସା ନିମନ୍ତେ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ସନ ୧୯୫୩ରେ ବ୍ୟବ‌ହାର କରାଗଲା । ଏହାର ନାମ ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନର ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକୀୟ ଔଷଧ ଚିଠାରେ (World Health Organization's List of Essential Medicines) ଅଛି ଯାହା ମୌଳିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସିସ୍ଟମ (health system) ନିମନ୍ତେ ଅତି ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ଏହି ଔଷଧର ଏକ କୋର୍ଷ ଚିକିତ୍ସାରେ ପ୍ରାୟ ୫୦ରୁ ୧୦୦ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ । ଏଡେଟେଟ ଡାଇସୋଡ଼ିଅମ (Edetate disodium) ଏକ ଅନ୍ୟ ଫର୍ମୁଲା ଯାହାର ସମାନ ପ୍ରଭାବ ନଥାଏ ।