ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ
ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ (ମାଲୟାଲମ: മോഹിനിയാട്ടം), ଭାରତୀୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଅଟେ । ଏହା କେରଳର ବିକଶିତ ଏବଂ ଲୋକପ୍ରିୟ ନୃତ୍ୟ ଅଟେ । କେରଳର ଅନ୍ୟ ପ୍ରମୁଖ ନୃତ୍ୟ ହେଉଛି କଥକଳୀ ।[୧][୨] ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ ନୃତ୍ୟର ନାମ ମୋହିନୀରୁ ନିଆଯାଇଛି । ହିନ୍ଦୁ ଦେବତା ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଏକ ପୌରାଣିକ ଅନ୍ୟ ଏକ ଅବତାର, ଯାହା ନିଜ ସ୍ତ୍ରୀ ଶକ୍ତି ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଖରାପ କାମରୁ ଅଧିକ ଭଲ କାମରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାନ୍ତି ।
ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମର ମୂଳରୁ ସମସ୍ତ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାରତୀୟ ନୃତ୍ୟ ଅଟେ । ନାଟ୍ୟ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଅଛି - ପ୍ରଦର୍ଶନ କଳାରେ ପ୍ରାଚୀନ ହିନ୍ଦୁ ସଂସ୍କୃତ ପାଠ ।[୩][୪] ପରମ୍ପରା ଗତ ରୂପେ ମହିଳା ମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ବ୍ୟାପକ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ପରେ ଏକଳ ନୃତ୍ୟ କରାଯାଏ । ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମର ପ୍ରଦର୍ଶନର ସୂଚୀ କର୍ଣ୍ଣାଟିକ ସଙ୍ଗୀତ ଶୈଳୀରେ ସଙ୍ଗୀତ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ ଥାଏ, ଯେଉଁଥିରେ ଗାୟନ ଏବଂ ନାଟକର ଅଭିନୟ କରାଯାଇଥାଏ, ଯେଉଁଠାରେ ଏକ ଅଲଗା ଗାୟକ କିମ୍ବା ସ୍ୱୟଂ ନର୍ତ୍ତକଦ୍ୱାରା ଗାୟନ କରାଯାଇ ଥାଏ । ଏହି ଗୀତ ସାଧାରଣତଃ ମାଲାୟାଲାମ-ସଂସ୍କୃତ ଶଙ୍କର ମଣିପ୍ରାବଳା ନାମକ ଅଟେ ।
ଶବ୍ଦର ସବୁଠାରୁ ଶୀଘ୍ର ଉଲ୍ଲେଖ 16ବିଂ ଶଦିର କାନୁନୀ ପାଠ ବ୍ୟାସମରାଳରେ ମିଳିଥାଏ , କିନ୍ତୁ ନୃତ୍ୟ ସମ୍ଭାବନାର ମୂଳ ପୁରୁଣା ଅଟେ । 18ବିଂ ଶତାବ୍ଦୀରେ ନୃତ୍ୟକୁ ବ୍ୟବସ୍ଥିତ କରାଯାଇଛି, ଔପନିବେସିକ ବ୍ରିଟିଶ ରାଜ୍ୟ ଅନୁସାରେ ଦେବଦାସୀ ବେଶ୍ୟାବୃତ୍ତି ବ୍ୟବସ୍ଥା ରୂପେ ଉପହାସ କରାଗଲା, ଯିଏ 1931 ମସିହାରୁ 1938 ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆଇନି ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଗଲା । ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଯିଏ ବିରୋଧ କଲା ଏବଂ 1940 ମସିହାରେ ଆଂଶିକ ରୂପେ ନିରାସ୍ତ ହୋଇଗଲା ।[୫] ସାମାଜିକ-ରାଜନୈତିକ ସଂଘର୍ଷ ଅନ୍ତତଃ କେରଳ ଲୋକ, ବିଶେଷ କରି କବି "ବଲ୍ଲଥୋଳ ନାରାୟଣ ମେନନ"ଦ୍ୱାରା ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମର ନବୀନୀ କରଣ, ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଏବଂ ପୁନଃନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ନେତୃତ୍ୱ କରେଇଲା ।
ଗ୍ୟାଲେରି
[ସମ୍ପାଦନା]-
ପୌରାଣିକ ମୋହିନୀ -
ଦିବ୍ୟ ନେଦୁଙ୍ଗତିଙ୍କ ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ ପ୍ରଦର୍ଶନ -
ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ ପୋଜରେ ରେଖା ରାଜୁ -
ଏକ କଳାକାରର ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି -
ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ ବେଶଭୂଷା
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ James G. Lochtefeld (2002). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism: A-M. The Rosen Publishing Group. p. 359. ISBN 978-0-8239-3179-8.
- ↑ Peter J. Claus; Sarah Diamond; Margaret Ann Mills (2003). South Asian Folklore: An Encyclopedia. Routledge. pp. 332–333. ISBN 978-0-415-93919-5.
- ↑ ଆଧାର ଭୁଲ: ଅଚଳ
<ref>ଚିହ୍ନ;lochtefeld467ନାମରେ ଥିବା ଆଧାର ଭିତରେ କିଛି ଲେଖା ନାହିଁ । - ↑ James B. Robinson (2009). Hinduism. Infobase Publishing. pp. 103–105. ISBN 978-1-4381-0641-0.
- ↑ Justine Lemos (2016). Maratt Mythili Anoop and Varun Gulati (ed.). Scripting Dance in Contemporary India. Lexington. pp. 35–43. ISBN 978-1-4985-0552-9.