ଶେଉଳ

Snakehead murrel
Chiana striata, after Bleeker, 1879
Conservation status
Least Concern  (IUCN 3.1)
ବିଜ୍ଞାନଭିତ୍ତିକ ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ
ଜଗତ:	Animalia
ସଙ୍ଘ:	Chordata
ବର୍ଗ:	Actinopterygii
ଗଣ:	Perciformes
କୁଳ:	Channidae
ପ୍ରଜାତି:	Channa
ଜାତି:	C. striata
ବାଇନୋମିଆଲ ନାମ
Channa striata (Bloch, 1793)
Distribution of Channa striata
Synonyms
Ophiocephalus striatus Bloch Ophiocephalus vagus Peters

ଶକୁଳ ବା ଶକୁଳୀ ବା ଶେଉଳ (ଇଂରାଜୀ: snakehead murrel (Channa striata) ପ୍ରାଣୀବିଜ୍ଞାନ ନାମ: Ophiocephalus striatus) ସ୍ଥିର ଜଳାଶୟ ପାଣିରେ ପଙ୍କ କାଦୁଅ ଭିତରେ ରହୁଥିବା ମାଛ ।

ଗଢ଼ଣ

ଏହାର ମୁଣ୍ଡ ସାପ ଭଳି । ଦେହ ଗୋଲାକାର । ପିଠିର ରଙ୍ଗ ଫିକା କଳା ଏବଂ ପେଟର ରଙ୍ଗ ହଳଦିଆ ମିଶା ଧଳା । ମୁଣ୍ଡପାଖେ କଳା ଓ ନେଳିଆ ଦାଗ ଥାଏ ।ଲମ୍ବ ୧୨ ଆଙ୍ଗୁଳିରୁ ଛୋଟ । ଏହାର ଯାଁଆଳର ରଙ୍ଗ ସିନ୍ଦୂର ପରି ନାଲି । ଶାଳ ଓ ଗଡ଼ିଶା ଏହି ଜାତିର । ତେବେ ଶାଳ ଆକାରରେ ବଡ଼ ଏବଂ ଗଡ଼ିଶା ଆକାରରେ ଛୋଟ । ଶାଳର ରଙ୍ଗ ଗାଢ଼ କଳା ଏହାର ଲାଞ୍ଜ ପାଖରେ ଚକ୍ର ଚିହ୍ନ ଥିବାରୁ ହିନ୍ଦୁମାନେ ସାଧାରଣତଃ ଖାଇନଥାନ୍ତି । ଶେଉଳର ଦେହ ଲାଳୁଆ ।

ଔଷଧୀୟ ଗୁଣ

ଆୟୁର୍ବେଦ ଅନୁଯାୟୀ ଏହାର ମଧୁର ରସ ଏକ ମଳସଂଗ୍ରାହକ, ରୁକ୍ଷ, ରକ୍ତ-ପିତ୍ତ ନାଶକ ଓ ଗୁରୁପାକ ଅଟେ ।

ଲୋକକଥାରେ ଶେଉଳ

ଶେଉଳର ଜୀବନଶକ୍ତି ଅନ୍ୟ ମାଛଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ । ଏହାକୁ ଧରି କାତି ଛାଡ଼ାଇ ଲାଞ୍ଜ ଏବଂ ଗାଲି କାଟିଦେଲେ ମଧ୍ୟ ସହଜରେ ମରେନାହିଁ । ଏହି ଅବସ୍ଥାରେ ପାଣିରେ ଛାଡ଼ିଦେଲେ ବଞ୍ଚିଯାଏ । ତେଣୁ ଢଗ ଅଛି:

ସାତ ଚକଟା ପୋଳୁହ ଘଣ୍ଟା ମୋତେ ଡରାଉଛି ବନିଶୀ କଣ୍ଟା

ଏହାର ଅର୍ଥ: ମୁଁ ଯେଉଁ କାଦୁଅ ପାଣିରେ ଥିଲି ଲୋକେ ତାକୁ ସାତଥର ଚକଟିଲେ । ପୋଳୁହରେ ଘାଣ୍ଟି ମୋତେ ଧରିଲେ । ମୋ ଦେହରେ ପାଉଁଶ ବୋଳି କାତି ଛଡ଼ାଇ ଗାଲି କାଟି ମୋତେ ପୋଖରୀକୁ ଧୋଇବାକୁ ନେଲେ । ସେଠାରେ ଚିଲଟିଏ ଧୋଇବାବାଲା ହାତରୁ ମୋତେ ଝାମ୍ପିନେଲା । ଚିଲ ମାଧ୍ୟମରେ ମୁଁ ସ୍ୱର୍ଗ ଦେଖିଲି । ତାପରେ ତା' ପଞ୍ଝାରୁ ଖସି ପୁଣି ପାଣିରେ ପଡ଼ି ବଞ୍ଚିଛି । ମୋତେ ବନିଶୀ କଣ୍ଟା ଦେଖାଇ ଡରାଉଛୁ! ତୋ ମନବାଞ୍ଛା ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବାର ନାହିଁ ।

ଅଧିକ ଦେଖନ୍ତୁ

ଏହି ଶ୍ରେଣୀର ଅନ୍ୟ ମାଛ:

• ଗଡ଼ିଶା (Ophiosephalus punctatus)
• ଚେଙ୍ଗ (Ophiocephalus gachua)

ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ

http://www.snakeheads.org