ଏମ. ଏସ. ସୁବୁଲକ୍ଷ୍ମୀ

ଏମ. ଏସ. ସୁବୁଲକ୍ଷ୍ମୀ
M. S. Subbulakshmi wearing saree of a colour which has become synonymous to her name - MS Blue.
Background information
Also known as	M.S.
ଜନ୍ମ	(1916-09-16)୧୬ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୧୬ Madurai, Madras Presidency, India
ଜନ୍ମସ୍ଥାନ	India
ମୃତ୍ୟୁ	୧୧ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୦୪(2004-12-11) (ବୟସ ୮୮) Chennai, Tamil Nadu, India
ଶୈଳୀ	Indian classical music
ପେଷା	Classical vocalist
କାର୍ଯ୍ୟକାଳ	1930–2004
ଲେବଲ	HMV

ଏମ. ଏସ. ସୁବୁଲକ୍ଷ୍ମୀ

ମଦୁରୈ ଷଣମୁଖବଡ଼ିବୁ ସୁବୁଲକ୍ଷ୍ମୀ (୧୬ ସେପ୍ଟେମ୍ବର , ୧୯୧୬ - ୨୦୦୪) କର୍ଣ୍ଣାଟକ ସଙ୍ଗୀତର ବହୁ ପ୍ରଚଳିତ ସଂଗୀତକାର ଥିଲେ । ମୁଖ୍ୟତଃ ସେ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଂଗୀତରେ ଏମ.ଏସ. ଅକ୍ଷରରେ ଜଣା ଯା'ନ୍ତି ।

ଜୀବନ

ସୁବୁଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ଜନ୍ମ (୧୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୧୬)ରେ ତାମିଲନାଡୁର ମଦୁରୈ ସହରରେ ହୋଇଥିଲା । ସେ ବାଲ୍ୟକାଳରୁ ସଂଗୀତ ଶିକ୍ଷଣ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ ଏବଂ ୧୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ହିଁ ନିଜର ପ୍ରଥମ କ୍ୟାସେଟ ରେକର୍ଡ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ "ଶୋମ୍ମଙ୍ଗୁଡୀ ଶ୍ରୀନିବାସ ଅୟ୍ୟର"ଙ୍କଠାରୁ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ସଙ୍ଗୀତ ରେ, ତଥା "ପଣ୍ଡିତ ନାରାୟଣ ବ୍ୟାସ"ଙ୍କଠାରୁ ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନୀ ସଙ୍ଗୀତରେ ଉଚ୍ଚଶିକ୍ଷା ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିଲେ । ନିଜର ୧୭ ବର୍ଷ ଆୟୁରେ ଚେନ୍ନାଇର ବିଖ୍ୟାତ ମ୍ୟୁଜିକ ଏକାଡେମୀରେ ସଙ୍ଗୀତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କରିଥିଲେ । ଏହାପରେ ମାଲାୟାଲାମରୁ ନେଇ ପଞ୍ଜାବ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତର ଅନେକ ଭାଷାରେ ଗୀତ ରେକର୍ଡ କଲେ ।

ଅଭିନୟ

ସୁବୁଲକ୍ଷ୍ମୀ ବହୁ ଫିଲ୍ମରେ ଅଭିନୟ କରିଛନ୍ତି । ୧୯୪୫ ମସିହାର ମୀରା ଫିଲ୍ମରେ ତାଙ୍କର ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ସବୁଠାରୁ ସ୍ମରଣୀୟ ହୋଇଛି । ଏହି ଫିଲ୍ମ ତାମିଲ ତଥା ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରେ ତିଆରି ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ସେଥିରେ ବହୁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମୀରା ଭଜନ ମଧ୍ୟ ଗାଇଥିଲେ ।

ପ୍ରସଂଶା

ବହୁ ପ୍ରଚଳିତ ସଂଗୀତକାରମାନେ ସୁବୁଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ସଙ୍ଗୀତର ତାରିଫ କରିଥିଲେ । ଲତା ମଙ୍ଗେଶକର ତାଙ୍କୁ "ତପସ୍ୱିନୀ" କହିଥିଲେ । ଉସ୍ତାଦ ବଡେ ଗୁଲାମ ଅଲ୍ଲୀ ଖାଁ ତାଙ୍କୁ "ସୁ ସ୍ୱରଲକ୍ଷ୍ମୀ" ଡାକିଥିଲେ, ତଥା କିଶୋରୀ ଆମନୋକର ତାଙ୍କୁ "ଅଷ୍ଟମ ସ୍ୱର" କହିଥିଲେ ଯାହା ସଙ୍ଗୀତର ସାତ ସ୍ୱରରୁ ଉଞ୍ଚା ଅଟେ । ଭାରତର ବହୁ ମାନନୀୟ ନେତା ଯେପରି ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ପଣ୍ଡିତ ନେହେରୁ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ସଙ୍ଗୀତର ପ୍ରଶଂସକ ଥିଲେ । ଏମ. ଏସ. ସୁବୁଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ କଳା କ୍ଷେତ୍ରରେ ପଦ୍ମଭୂଷଣରେ ୧୯୫୪ ମସିହାରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଗଲା ।

ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ସଂଘ

ସେ ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ଯିଏ କି ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ସଂଘ (en:United Nations) ସଭାରେ ସଂଗୀତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ , ତଥା ସେ ପ୍ରଥମ ମହିଳା ଯାହାଙ୍କୁ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ସଙ୍ଗୀତରେ ସର୍ବୋତ୍ତମ ପୁରସ୍କାର "ସଙ୍ଗୀତ କଳାନିଧି" ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ୧୯୯୮ ମସିହାରେ ତାଙ୍କୁ ଭାରତର ସର୍ବୋତ୍ତମ ନାଗରିକ ପୁରସ୍କାର ଭାରତ ରତ୍ନ ପ୍ରଦାନ କରାଗଲା । ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର ସଂଘ ସୁବୁଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ଜନ୍ମ ଶତାବ୍ଦୀ ଉପଲକ୍ଷେ ଏକ ଡାକଟିକେଟ ଜାରି କଲେ ।

ଶେଷ ଜୀବନ

ଶ୍ରୀମତୀ ସୁବୁଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ୨୦୦୪ ମସିହାରେ ଚେନ୍ନାଇରେ ହୋଇଥିଲା ।

ପୁରସ୍କାର / ସମ୍ମାନ

• 1954 ମସିହାରେ ପଦ୍ମଭୂଷଣ
• 1956 ମସିହାରେ ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର
• 1968 ମସିହାରେ ସଙ୍ଗୀତ କଳାନିଧି
• 1975 ମସିହାରେ ପଦ୍ମ-ବିଭୂଷଣ
• 1988 ମସିହାରେ କାଳିଦାସ ସମ୍ମାନ
• 1990 ମସିହାରେ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ଆୱାର୍ଡ

ଭାରତରତ୍ନରେ ସମ୍ମାନିତ ପ୍ରଥମ ମହିଳା ସଙ୍ଗୀତଜ୍ଞ

ଦସ୍ତଖତ