ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦ ସମୂହ
| ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦ ସମୂହ | |
|---|---|
 ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦ | |
  ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦ ସମୂହ | |
| ଅବସ୍ଥାନ | ସୋଲୁଖୁମ୍ବୁ ଜିଲ୍ଲା |
| ଦିଗବାରେଣି | 27°58′49″N 86°40′07″E / 27.98028°N 86.66861°E |
| ନିଷ୍କାସନ କ୍ଷେତ୍ରସ୍ଥ ଦେଶ | ନେପାଳ |
| କ୍ଷେତ୍ରଫଳ | ୧୯୬.୨ ହେକ୍ଟର୍ |
| ଭୂମି ଉଚ୍ଚତା | ୪୭୦୦-୫୦୦୦ ମିଟର |
| Official name | ଗୋକ୍ୟୋ ଓ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ହ୍ରଦ ସମୂହ |
| Designated | ୧୩ ସେପ୍ଟେମ୍ବର, ୨୦୦୭ |
| Reference no. | ୧୬୯୨[୧] |
ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦ ସମୂହ (ମୂଳ ନେପାଳୀ ନାମ गोक्यो ताल) ନେପାଳର ସାଗରମଥା ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନରେ ସମୁଦ୍ର ପତନରୁ ୪୭୦୦-୫୦୦୦ ମିଟର ଉଚ୍ଚତାରେ ଅବସ୍ଥିତ ହ୍ରଦ ସମୂହ । ବିଶ୍ୱର ଉଚ୍ଚତମ ମଧୁରଜଳବିଶିଷ୍ଟ ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦସମୂହ ପ୍ରକୃତରେ ୬ଟି ମୁଖ୍ୟ ହ୍ରଦର ସମାହାରରେ ଗଠିତ । ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଥୋନାକ ହ୍ରଦ ବୃହତ୍ତମ ।[୨] ୨୦୦୭ ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସରେ ୭୭୭୦ ହେକ୍ଟର୍ ପରିମିତ ଗୋକ୍ୟୋ ଓ ନିକଟସ୍ଥ ହ୍ରଦମାନଙ୍କୁ ରାମ୍ସାର୍ ଆର୍ଦ୍ରଭୂମି ଭାବେ ବିବେଚିତ କରାଯାଇଥିଲା ।[୩]
ହ୍ରଦ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ତଥ୍ୟ
[ସମ୍ପାଦନା]ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ନେପାଳର ସାଗରମଥା ଅଞ୍ଚଳର ସୋଲୁଖୁମ୍ବୁ ଜିଲ୍ଲାସ୍ଥିତ ଖୁମଜୁଂଗ୍ ଗ୍ରାମ ବିକାଶ ସମିତିର ଭୌଗୋଳିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦ ଅବସ୍ଥିତ । ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦକୁ ଦୁଧ ପୋଖରୀ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । ୪୨.୯ ହେକ୍ଟର୍ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ବିଶିଷ୍ଟ ଗୋକ୍ୟୋ ଚୋ ଏହି ସମୂହର ମୁଖ୍ୟ ହ୍ରଦ ଓ ଏହାର ପୂର୍ବ ତଟରେ ଗୋକ୍ୟୋ ନାମକ ଗ୍ରାମ ଅବସ୍ଥିତ । ୬୫.୦୭ ହେକ୍ଟର ପରିମିତ ଥୋନାକ ଚୋ ଏହି ହ୍ରଦ ସମୂହର ସର୍ବବୃହତ ହ୍ରଦ । ହ୍ରଦ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ଅନ୍ୟ କ୍ଷୁଦ୍ର ହ୍ରଦଗୁଡ଼ିକ ହେଲେ – ଗ୍ୟାଜୁମ୍ପା ଚୋ (୨୯ ହେକ୍ଟର୍), ତାଞ୍ଜଂଗ୍ ଚୋ (୧୬.୯୫ ହେକ୍ଟର୍), ଙ୍ଗୋଜୁମ୍ବା ଚୋ (୧୪.୩୯ ହେକ୍ଟର୍) । ମଧୁର ଜଳର ହ୍ରଦ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହି ହ୍ରଦଗୁଡ଼ିକର ଜଳବୌଜ୍ଞାନିକ ମାନ ଉଚ୍ଚ । ଙ୍ଗୋଜୁମ୍ପା ହିମସ୍ରୋତ ତରଳି ନିଷ୍କାସିତ ଜଳ, ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଦିଗରେ ରେଞ୍ଜୋ ଲା ଗିରିପଥରୁ ପ୍ରବାହିତ ଏକ ଜଳ ସ୍ରୋତ ଓ ଙ୍ଗୋଜୁମ୍ପା ହିମସ୍ରୋତର ପୂର୍ବରୁ ବାହାରିଥିବା ଅନ୍ୟ ଏକ ଜଳ ସ୍ରୋତ ଏହି ହ୍ରଦ ସମୂହକୁ ଜଳ ଯୋଗାଇଥାନ୍ତି । ଏହି ହିମସ୍ରୋତରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇ ହ୍ରଦରେ ସଂଗୃହୀତ ଏହି ମଧୁର ଜଳ ତୌଜୋନ୍ ହ୍ରଦ ଓ ଲୋଙ୍ଗାବଙ୍ଗା ହ୍ରଦଦ୍ୱାରା ଦୁଧ କୋଶୀର ଉପରମୁଣ୍ଡକୁ ଜଳ ଯୋଗାଇଥାନ୍ତି । ପୂର୍ବେ ଗବେଷକମାନେ ଏହି ହ୍ରଦମାନଙ୍କ ଗଭୀରତା ସମ୍ପର୍କରେ ଯାହା ଅନୁମାନ କରିଥିଲେ, ଏଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରକୃତରେ ତାହାଠାରୁ ଗଭୀରତର । ୬୨.୪ ମିଟର୍ ଗଭୀର ଥୋନାକ ଚୋ ଗଭୀରତମ ଓ ତା’ ପରେ ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦ ୪୩ ମିଟର ଗଭୀର ।[୪] ଭୂପୃଷ୍ଠ ଉପରେ ଥୋନାକ ହ୍ରଦର ଉପରାଂଶ, ଗ୍ୟୋକୋ ହ୍ରଦ ଓ ଙ୍ଗୋଜୁମ୍ପା ଚୋ ପରସ୍ପର ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ ଥିବା ଦେଖାଯାଇନାହିଁ କିନ୍ତୁ ଏମାନେ ଭୂତଳରେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇ ରହିଥିବା ସମ୍ଭବପର । ଭୂବିଜ୍ଞାନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଭୂଗଠନ ଅସ୍ଥିର ଓ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହି ହ୍ରଦଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାକୃତିକ ଦୁର୍ଘଟଣାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇପାରନ୍ତି । ଙ୍ଗୋଜୁମ୍ପା ହିମସ୍ରୋତ ତରଳି ବନ୍ୟା ହେବା ଏହି ହ୍ରଦଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ ।[୫]
ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦ ସମୂହରେ ସର୍ବମୋଟ ୧୯ଟି ଛୋଟ ବଡ଼ ହ୍ରଦ ୧୯୬.୨ ହେକ୍ଟର୍ ଅଞ୍ଚଳରେ ବ୍ୟାପି ରହିଛନ୍ତି । ଏହି ହ୍ରଦଗୁଡ଼ିକ ସମୁଦ୍ର ପତନରୁ ୪୬୦୦-୫୧୦୦ ମିଟର ଉଚ୍ଚତା ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ । ଚୋ ଓୟୁ ପର୍ବତରୁ ନିଃସୃତ ଦୁଧ କୋଶୀ ନଦୀର ଉପରମୁଣ୍ଡରେ ଏହି ଆର୍ଦ୍ରଭୂମି ଓ ହ୍ରଦପୁଞ୍ଜ ରହିଛି ।[୬]
ଧାର୍ମିକ ମହତ୍ତ୍ୱ
[ସମ୍ପାଦନା]ହିନ୍ଦୁ ଓ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନେ ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦସମୂହଙ୍କୁ ଅତି ପବିତ୍ର ବୋଲି ମାନନ୍ତି । ଜନାଇ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦିନ ପ୍ରାୟ ୫୦୦ ହିନ୍ଦୁ ଭକ୍ତ ଏହି ହ୍ରଦରେ ବୁଡ଼ ପକାଇଥାନ୍ତି । ପ୍ରତିବର୍ଷ ହାରାହାରି ୭୦୦୦ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦକୁ ଭ୍ରମଣ ପାଇଁ ଆସିଥାନ୍ତି ।[୫] ଏହି ସ୍ଥାନ ନାଗ ଦେବତାଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି । ହ୍ରଦର ପଶ୍ଚିମ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ହିନ୍ଦୁ ଦେବତା ବିଷ୍ଣୁ ଓ ଶିବଙ୍କ ମନ୍ଦିର ରହିଛି । ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ଜୀବ ଓ ପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ହତ୍ୟା ନ କରିବା ପାଇଁ ଧାର୍ମିକ ପ୍ରଥା ରହିଥିବାରୁ ଏଠାକାର ଜୀବଜନ୍ତୁ କିଛି ମାତ୍ରାରେ ସଂରକ୍ଷିତ ରହିଛନ୍ତି ।[୨]
ପର୍ଯ୍ୟଟନ
[ସମ୍ପାଦନା]ଗୋକ୍ୟୋ ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ସ୍ଥଳ । ଏହିଠାରୁ ସାଗରମଥା ବେସ୍ କ୍ୟାମ୍ପ୍ ଓ ଅନ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନକୁ ରାସ୍ତା ରହିଛି ।[୨] ଗୋକ୍ୟୋ ଗ୍ରାମ ସମୁଦ୍ର ପତନରୁ ୪୭୯୦ ମିଟର ଉଚ୍ଚତାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଓ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ମୁଖ୍ୟ ଜନବସତି । ନାମଚେ ବଜାରରୁ ଉପରକୁ ଚଢ଼ିଲେ ଦୁଇ ଦିନରେ ଗୋକ୍ୟୋରେ ପହଞ୍ଚି ହେବ ।[୭] ଏହି ସ୍ଥାନରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଗୋକ୍ୟୋ ରିର ଆରୋହଣ କରିବାକୁ ପଡ଼େ ।
ଏଭେରେଷ୍ଟ୍ ବେସ୍ କ୍ୟାମ୍ପରେ ହେଉଥିବା ଏକ ସଂପ୍ରସାରିତ ଟ୍ରେକିଂ ମାର୍ଗର ଏକ ଅଂଶ ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦସମୂହ ପାର୍ଶ୍ୱ ଦେଇ ଯାଇଥାଏ । ଏହାକୁ ଇବିସି ଟ୍ରେକ୍ ଭାୟା ଗୋକ୍ୟୋ ଲେକ୍ସ୍ (EBC trek via Gokyo Lakes) ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଏହି ସଂପ୍ରସାରିତ ମାର୍ଗରେ ସାଧାରଣ ଇବିସି ଟ୍ରେକ୍ ଅପେକ୍ଷା ୪ ଦିନ ଅଧିକ ସମୟ ଲାଗେ । ଇବିସି ଟ୍ରେକ୍ ସମୟରେ ଏକା ରାସ୍ତାରେ ଯିବା ଆସିବା ହେଉଥିବା ବେଳେ ଗୋକ୍ୟୋ ଟ୍ରେକ୍ ବେଳେ ଏକ କୁଣ୍ଡଳାକାର ପଥରେ ଯିବାକୁ ହୁଏ ।
ଚିତ୍ର ଗ୍ୟାଲେରି
[ସମ୍ପାଦନା]-
ଗୋକ୍ୟୋ ଗ୍ରାମରୁ ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦର ଚିତ୍ର -
ଆକାଶ ମାର୍ଗରୁ ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦ -
ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦ -
ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦ -
ଗୋକ୍ୟୋ ରିରୁ ହ୍ରଦର ଦୃଶ୍ୟ -
ଗୋକ୍ୟୋ ହ୍ରଦ -
-
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ "Gokyo and associated lakes". Ramsar Sites Information Service. Retrieved 25 April 2018.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ Nepal Biodiversity Resource Book. Protected Areas, Ramsar Sites, and World Heritage Sites (PDF). Kathmandu: International Centre for Integrated Mountain Development, Ministry of Environment, Science and Technology, in cooperation with United Nations Environment Programme, Regional Office for Asia and the Pacific. 2007. ISBN 978-92-9115-033-5. Archived from the original (PDF) on 2011-07-26. Retrieved 2018-12-14.
{{cite book}}: Cite uses deprecated parameter|authors=(help) - ↑ Bhandari, B. B. (2009). Wise use of Wetlands in Nepal. Banko Janakari, Special Issue February 2009: 10–17.
- ↑ Sharma, C. M., Sharma, S., Gurung, S., Bajracharya, R. M., Jüttner, I., Kang, S., Zhang, Q., Li, Q. (2012). First results on bathymetry and limnology of the Gokyo wetlands, high altitude tropical lakes, Nepal. Limnology 13:181–192.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ WWF. "Terms Of Reference for Ascessing Vulnerability Of Sagarmatha National Park and Buffer Zone and Formulation Of The Community Based Adaptation Strategies" (PDF). WWF. Retrieved 2010-05-29.
- ↑ Karki, J. B., Siwakoti, M., Pradhan, N. S. (2007). "High altitude Ramsar sites in Nepal: Criteria and future ahead". The Initiation. Retrieved 2010-05-29.
{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Wildlife Extra (2008). "Four New High Altitude Ramsar Sites Created in Nepal". Wildlife Extra, January 2008. Archived from the original on July 16, 2011.
ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲିଂକ୍
[ସମ୍ପାଦନା]