କମ୍ପାର୍ଟମେଣ୍ଟ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ
| କମ୍ପାର୍ଟମେଣ୍ଟ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ (Compartment syndrome) | |
|---|---|
 କମ୍ପାର୍ଟମେଣ୍ଟ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ରୋଗର ଅପରେଶନ | |
| ବିଭାଗ | ଅସ୍ଥିଶଲ୍ୟ ବିଭାଗ (Orthopedics) |
| ଲକ୍ଷଣ | ଯନ୍ତ୍ରଣା, କାଲୁଆ, ଶେତା, ପ୍ରଭାବିତ ଅଙ୍ଗ କାର୍ଯ୍ୟ ଅକ୍ଷମ [୧] |
| କାରଣ | ଆକ୍ୟୁଟ: ଆଘାତ ବିଶେଷତଃ ଅସ୍ଥି ଭଗ୍ନ, କ୍ରସ ଇଞ୍ଜ୍ୟୁରି (crush injury), କମ୍ ରକ୍ତ ସଞ୍ଚାଳନ[୨][୩] କ୍ରନିକ: ପୁନଃପୌନିକ ବ୍ୟାୟାମ [୧] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | ଲକ୍ଷଣ ଅନୁସାରେ, କମ୍ପାର୍ଟମେଣ୍ଟ ଚାପ[୪][୧] |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | ସେଲ୍ୟୁଲାଇଟିସ୍, ଟେଣ୍ଡୋନାଇଟିସ (tendonitis), ଡିପ ଭେନ ଥ୍ରୋମ୍ବୋସିସ (deep vein thrombosis), କ୍ରନିକ ଭେନସ ଇନସଫିସିଏନ୍ସି (venous insufficiency)[୨] |
| ଚିକିତ୍ସା | ଆକ୍ୟୁଟ: ସମୟାନୁଯାୟୀ (ଅପରେଶନ)[୪] କ୍ରନିକ: ଫିଜିକାଲ ଥେରାପି (Physical therapy), ଅପରେଶନ[୧] |
| Patient UK | କମ୍ପାର୍ଟମେଣ୍ଟ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ (Compartment syndrome) |
କମ୍ପାର୍ଟମେଣ୍ଟ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Compartment syndrome) ବେମାରୀରେ ଦେହର ଗୋଟିଏ କମ୍ପାର୍ଟମେଣ୍ଟ (compartments) ଭିତରେ କୌଣସି କାରଣ ବଶତଃ ଅଧିକ ଚାପ ସୃଷ୍ଟି ହେବା ଫଳରେ ତାହା ଭିତରେ ତନ୍ତୁ (tissue) ମଧ୍ୟକୁ ରକ୍ତ ସରବରାହ କମିଯାଏ ।[୫][୬] ଏହି ରୋଗ ଦୁଇ ପ୍ରକାର ଅଛି: ଆକ୍ୟୁଟ (acute) ଓ କ୍ରନିକ (chronic) ।[୫] ସାଧାରଣତଃ ଗୋଡ଼ ଓ ଅଗ୍ର ବାହୁରେ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ । [୨]
ଏହି ରୋଗରେ ଅସହ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଧୀର ନାଡ଼ି ଗତି, କାଲୁଆ ଲାଗିବା, ପ୍ରଭାବିତ ଅଙ୍ଗ ଶେତା ଦେଖାଯିବା, ପ୍ରଭାବିତ ଅଙ୍ଗ କାର୍ଯ୍ୟ ଅକ୍ଷମ ହୋଇଯିବା ଇତ୍ୟାଦି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ ।[୪] ସାଧାରଣତଃ ଅସ୍ଥି ଭଗ୍ନ, କ୍ରସ ଇଞ୍ଜ୍ୟୁରି (crush injury) ଇତ୍ୟାଦି ଆଘାତ (physical trauma) ଯୋଗୁ ଏହି ବେମାରୀ ହୁଏ ।[୨] ସୀମିତ ରକ୍ତ ସରାବରାହ (poor blood flow) ପରେ ଅବସ୍ଥା ସାମାନ୍ୟ ହେବାପରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ହୋଇପାରେ । [୩] ରୋଗୀର ଲକ୍ଷଣ ଅନୁସାରେ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇପାରେ ।[୪] ସଠିକ୍ ସମୟରେ ଫାସିଓଟୋମି (surgery to open the compartment) ଅପରେଶନ କରି ଏହାର ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଏ ।[୪] ରୋଗ ଆରମ୍ଭ ହେବାର ୬ ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ଚିକିତ୍ସା ନ ହେଲେ ପ୍ରଭାବିତ ମାଂସପେଶୀ ଓ ସ୍ନାୟୁ ସ୍ଥାୟୀ ଭାବରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ ।[୪]
କ୍ରନିକ କମ୍ପାର୍ଟମେଣ୍ଟ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ରୋଗରେ ବ୍ୟାୟାମ କଲାବେଳେ କଷ୍ଟ ହୁଏ ।[୧] କାଲୁଆ ଲକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ।[୧] ବିଶ୍ରାମ ନେଲେ ଲକ୍ଷଣ ଚାଲିଯାଏ ।[୧] ଦୌଡ଼ିଲେ ଓ ଦୁଇ ଚକିଆ ଚଲେଇଲେ ରୋଗ ବାହାରେ । [୧] ଏହା ଫଳରେ ସ୍ଥାୟୀ କ୍ଷତି ହୁଏନାହିଁ ।[୧] ଏହା ସାଥୀରେ ସ୍ଟ୍ରେସ ଅସ୍ଥି ଭଗ୍ନ (stress fractures) ଓ ଟେଣ୍ଡିନାଇଟିସ (tendinitis) ମଧ୍ୟ ଥାଇପାରେ ।[୧] ଏହି ରୋଗ ନିମନ୍ତେ ଫିଜିକାଲ ଥେରାପି (physical therapy) କରାଯାଏ ଓ ଏହା କାମ ନ କଲେ ଅପରେଶନ କରାଯାଏ । [୧]
ଅଗ୍ରବାହୁ ଅସ୍ଥି ଭଗ୍ନ ହୋଇଥିବା ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୩% ଲୋକଙ୍କର ଏହି କମ୍ପାର୍ଟମେଣ୍ଟ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ ହୋଇଥାଏ ।[୭] ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନର ଓ କ୍ରନିକ କେଶ୍ ହାରର କୌଣସି ହିସାବ ଅଜ୍ଞାତ ଅଛି ।[୭][୮] ମହିଳାଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ପୁରୁଷଙ୍କର ଓ ୩୫ ବର୍ଷ ବୟସ ତଳକୁ ଏହି ଅବସ୍ଥା ଅଧିକ ହୁଏ ।[୨] ସନ ୧୮୮୧ରେ ସର୍ବ ପ୍ରଥମେ ରିଚାର୍ଡ଼ ଭନ ଭକମାନ (Richard von Volkmann) ଏହି ରୋଗ ବିଷୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ।[୪] ଆକ୍ୟୁଟ କେଶ ଭଲ ଚିକିତ୍ସା ନ ପାଇଲେ ଭକମାନସ କଣ୍ଟ୍ରକଚର (Volkmann's contracture) ରୋଗ ହୁଏ ।[୯]
ଅଧିକ ଦେଖନ୍ତୁ
[ସମ୍ପାଦନା]- Abdominal compartment syndrome
- Escharotomy
- Volkmann's contracture
- Ischemia-repurfusion injuries of the appendicular musculoskeletal system
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ ୧.୧୦ "Compartment Syndrome-OrthoInfo - AAOS". www.orthoinfo.org. October 2009. Archived from the original on 14 March 2017. Retrieved 29 July 2017.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ ୨.୪ Ferri, Fred F. (2017). Ferri's Clinical Advisor 2018 E-Book: 5 Books in 1 (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 317. ISBN 9780323529570. Archived from the original on 2017-07-29.
- ↑ ୩.୦ ୩.୧ Schmidt, AH (July 2016). "Acute Compartment Syndrome". The Orthopedic clinics of North America. 47 (3): 517–25. doi:10.1016/j.ocl.2016.02.001. PMID 27241376.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ ୪.୨ ୪.୩ ୪.୪ ୪.୫ ୪.୬ Donaldson, J; Haddad, B; Khan, WS (2014). "The pathophysiology, diagnosis and current management of acute compartment syndrome". The open orthopaedics journal. 8: 185–93. doi:10.2174/1874325001408010185. PMC 4110398. PMID 25067973.
- ↑ ୫.୦ ୫.୧ "Compartment Syndrome - National Library of Medicine". PubMed Health. Archived from the original on 10 September 2017. Retrieved 25 July 2017.
- ↑ Peitzman, Andrew B.; Rhodes, Michael; Schwab, C. William (2008). The Trauma Manual: Trauma and Acute Care Surgery (in ଇଂରାଜୀ). Lippincott Williams & Wilkins. p. 349. ISBN 9780781762755. Archived from the original on 2017-07-29.
- ↑ ୭.୦ ୭.୧ Bucholz, Robert W. (2012). Rockwood and Green's Fractures in Adults: Two Volumes Plus Integrated Content Website (Rockwood, Green, and Wilkins' Fractures) (in ଇଂରାଜୀ). Lippincott Williams & Wilkins. p. 691. ISBN 9781451161441. Archived from the original on 2017-07-29.
- ↑ Miller, Mark D.; Wiesel, Sam W. (2012). Operative Techniques in Sports Medicine Surgery (in ଇଂରାଜୀ). Lippincott Williams & Wilkins. p. 437. ISBN 9781451124903. Archived from the original on 2017-07-29.
- ↑ El-Darouti, Mohammad Ali (2013). Challenging Cases in Dermatology (in ଇଂରାଜୀ). Springer Science & Business Media. p. 145. ISBN 9781447142492. Archived from the original on 2017-07-29.
ବାହ୍ୟ ଲିଙ୍କ
[ସମ୍ପାଦନା]| ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ | |
|---|---|
| ବାହାର ଉତ୍ସ |