ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନୋମା
| Prolactinoma | |
|---|---|
 | |
| ବିଭାଗ | Endocrinology, neurosurgery[୧] |
| ଲକ୍ଷଣ | High prolactin: sexual dysfunction in males; decreased periods, infertility, milk production in females; decreased growth in children[୧] Pressure effects: visual field defects, cranial nerve palsy, headaches[୧] |
| ଆକ୍ରାନ୍ତ ସମୟ | Around 30 years[୧] |
| କାରଣ | Generally unclear[୧] |
| ବିପଦ କାରକ | Family history, multiple endocrine neoplasia type 1[୧] |
| ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପଦ୍ଧତି | Based on lab tests and medical imaging after ruling out other causes[୧] |
| ସଠିକ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ | Pregnancy, certain medications, hypothyroidism[୧] |
| ଚିକିତ୍ସା | Periodically monitored, cabergoline, bromocriptine, hormone replacement therapy, surgery, radiation therapy[୧] |
| Prognosis | Small (excellent), larger (mixed)[୧] |
| ପୁନଃପୌନିକ | 2 per 10,000 people[୧] |
ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନୋମା ଏକ ମୃଦୁ ଅର୍ବୁଦ ଯାହା ପିଟୁଇଟାରି ଗ୍ରନ୍ଥିରୁ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନ ତିଆରି କରୁଥିବା କୋଷରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ ।[୨] ଉଚ୍ଚ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନ ସ୍ତର କିମ୍ବା ଆଖପାଖ ତନ୍ତୁମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅର୍ବୁଦ ଜନିତ ଚାପରୁ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ | [୧] ଉଚ୍ଚ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନ୍ ସ୍ତର ହେବା ଫଳରେ ପୁରୁଷମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯୌନ ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ; ମହିଳାମାନଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଋତୁସ୍ରାବର ଅନ୍ତର କମିଯାଏ, ଅନୁର୍ବରତା, ଏବଂ କମ୍ କ୍ଷୀର ହୁଏ; ଏବଂ ପିଲାମାନଙ୍କର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହ୍ରାସ ପାଏ | [୧] ଚାପର ପ୍ରଭାବରେ ଦୃଷ୍ଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ତୃଟି ହୁଏ, କ୍ରାନିଆଲ ପାଲ୍ସି, ଏବଂ ମୁଣ୍ଡ ବିନ୍ଧା ହୋଇପାରେ | [୧] ରୋଗ ଜଟିଳ ହେଲେ ବାତ, କିମ୍ବା ପିଟୁଇଟାରି ଆପୋପ୍ଲେକ୍ସି ହୋଇପାରେ [୧]
ଅଧିକାଂଶ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହାର କାରଣ ଅସ୍ପଷ୍ଟ ରହିଛି। [୨] [୩] ବିପଦ କାରକଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ପାରିବାରିକ ଇତିହାସ ଏବଂ ଏକାଧିକ ଏଣ୍ଡୋକ୍ରାଇନ ନିଓପ୍ଲାସିଆ ଟାଇପ ୧ ଥିବା ଯୋଗୁ ହୋଇପାରେ | [୧] ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସମ୍ଭାବ୍ୟ କାରଣକୁ ଏଡ଼ାଇବା ପରେ ଲ୍ୟାବ ପରୀକ୍ଷା ଏବଂ ମେଡିକାଲ ଇମେଜିଙ୍ଗ ଉପରେ ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ଆଧାରିତ ହୁଏ |[୧] ସେଗୁଡିକ ତିନି ପ୍ରକାର ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଯଥା: ମାଇକ୍ରୋ (<10 ମିମି ବ୍ୟାସ), ମାକ୍ରୋ (୧୦ରୁ ୪୦ ମିମି ବ୍ୟାସ), ଏବଂ ବିଶାଳ (> 40 ମିମି ବ୍ୟାସ) ।[୧]
ଲକ୍ଷଣ ବିହୀନ ଛୋଟ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନୋମା କେବଳ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ନିରୀକ୍ଷଣ କରାଯାଇପାରେ | [୨] ବଡ଼ କିମ୍ବା ଲକ୍ଷଣ ଥିବା ରୋଗଗୁଡିକ କାବେରଗୋଲିନ ଓ ବ୍ରମୋକ୍ରିପ୍ଟିନ ଦେଇ ଚିକିତ୍ସା କରାଯାଇପାରେ | [୧] ହରମୋନ ପୁନସ୍ଥାପନ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରେ | [୧] ଏହି ଚିକିତ୍ସା ସଫଳ ନ ହେଲେ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କିମ୍ବା ବିକିରଣ ଚିକିତ୍ସା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ |[୧] ଛୋଟ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନୋମା ଚିକିତ୍ସା ଫଳାଫଳ ସାଧାରଣତଃ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ଥିବାବେଳେ ବୃହତ ଅର୍ବୁଦଗୁଡିକର ମିଶ୍ରିତ ଫଳ ମିଳିଥାଏ ।[୧]
ପ୍ରତି ୧୦,୦୦୦ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନୋମା ପ୍ରାୟ ୨ ଜଣକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ | [୨] ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ମହିଳାମାନଙ୍କଠାରେ ତିନି ଗୁଣ ଅଧିକ ଦେଖାଯାଏ । [୧] ପ୍ରାୟ ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ | [୧] ଏହା ପିଟୁଇଟାରି ଅର୍ବୁଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ଅର୍ବୁଦ | [୪] ୧୯୫୦ ଏବଂ ୧୯୬୦ ଦଶକରେ ପ୍ରୋଲାକ୍ଟିନୋମା ପ୍ରଥମେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଥିଲା | [୫] [୬]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ ୧.୦୦ ୧.୦୧ ୧.୦୨ ୧.୦୩ ୧.୦୪ ୧.୦୫ ୧.୦୬ ୧.୦୭ ୧.୦୮ ୧.୦୯ ୧.୧୦ ୧.୧୧ ୧.୧୨ ୧.୧୩ ୧.୧୪ ୧.୧୫ ୧.୧୬ ୧.୧୭ ୧.୧୮ ୧.୧୯ ୧.୨୦ ୧.୨୧ ୧.୨୨ ୧.୨୩ Yatavelli, RKR; Bhusal, K (January 2020). "Prolactinoma". PMID 29083585.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ Yatavelli, RKR; Bhusal, K (January 2020). "Prolactinoma". PMID 29083585.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ "Prolactinoma | NIDDK". National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Archived from the original on 28 January 2021. Retrieved 21 January 2021.
- ↑ Glezer A, Bronstein MD (2015). "Prolactinomas". Endocrinol Metab Clin North Am. 44 (1): 71–78. doi:10.1016/j.ecl.2014.11.003. PMID 25732643.
- ↑ Kronenberg, Henry (2007). Williams Textbook of Endocrinology (in ଇଂରାଜୀ). Elsevier Health Sciences. p. 186. ISBN 978-1-4377-2181-2. Archived from the original on 2021-08-29. Retrieved 2021-01-21.
- ↑ Welbourn, Richard Burkewood; Friesen, Stanley R.; Johnston, Ivan D. A.; Sellwood, Ronald A. (1990). The History of Endocrine Surgery (in ଇଂରାଜୀ). Greenwood Publishing Group. p. 115. ISBN 978-0-275-92586-4. Archived from the original on 2021-08-29. Retrieved 2021-01-21.