ଉଦା ଦେବୀ
ଉଦା ଦେବୀ ପାସି | |
|---|---|
 କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଜେ.ପି ନଡ୍ଡା ୧୯ ଅଗଷ୍ଟ, ୨୦୧୬ ମସିହାରେ ସିକନ୍ଦର ବାଗ, ଲକ୍ଷ୍ନୌରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସେନା ଉଦା ଦେବୀଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପିତ କରୁଛନ୍ତି । | |
| ଜନ୍ମ | |
| ମୃତ୍ୟୁ | ନଭେମ୍ବର ୧୮୫୭ ସିକନ୍ଦର ବାଗ, ଲକ୍ଷ୍ନୌ, ଭାରତ |
| ପ୍ରସିଦ୍ଧି | ୧୮୫୭ର ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହ |
ଉଦା ଦେବୀ ପାସି ଜଣେ ଭାରତୀୟ ମହିଳା ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଥିଲେ ଯିଏକି ୧୮୫୭ ମସିହାର ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହ ସମୟରେ ବ୍ରିଟିଶ ଇଷ୍ଟ ଇଣ୍ଡିଆ କମ୍ପାନୀ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଭାରତୀୟ ସୈନିକଙ୍କ ତରଫରୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ । ସେ ଆୱାଧର ଷଷ୍ଠ ନବାବ ୱାଜିଦ ଅଲି ଶାହା ମହିଳା ଦଳର ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ।
ଉଚ୍ଚ ଜାତିର ଇତିହାସ ରାଣୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀବାଈଙ୍କ ପରି ଉଚ୍ଚ ଜାତିର ନାୟିକାମାନଙ୍କ ପ୍ରତିରୋଧ ଅବଦାନକୁ ଆଲୋକିତ କରୁଥିବାବେଳେ, ବାସ୍ତବତା ଥିଲା ଯେ ବ୍ରିଟିଶ ଉପନିବେଶ ଶାସନରୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ଉଦା ଦେବୀ ପାସିଙ୍କ ପରି ଦଳିତ ପ୍ରତିରୋଧ ସଂଗ୍ରାମୀମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ କରାଯାଇଥିଲା ।[୧] ଉଦା ଦେବୀ ପାସି ଏବଂ ଅନ୍ୟ ମହିଳା ଦଳିତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନେ ଆଜି ମଧ୍ୟ ୧୮୫୭ ମସିହାର ଭାରତୀୟ ବିଦ୍ରୋହର ଯୋଦ୍ଧା ବା “ଦଳିତ ଭୀରଙ୍ଗାନାସ” ଭାବରେ ସ୍ମରଣୀୟ ଅଟନ୍ତି ।[୨] ସେ ମକ୍କା ପାସିଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ଯିଏକି ହଜରତ ମହଲଙ୍କ ସେନାରେ ଜଣେ ସୈନିକ ଥିଲେ ।[୩]
ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରଶାସନ ସହିତ ଭାରତୀୟ ଲୋକଙ୍କର ବଢୁଥିବା କ୍ରୋଧକୁ ଦେଖି ଉଦା ଦେବୀ ସେହି ଜିଲ୍ଲାର ରାଣୀ ବେଗମ ହଜରତ ମହଲଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଇ ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ଯୁଦ୍ଧ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବା ଲାଗି, ବେଗମ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଏକ ମହିଳା ବାହିନୀ ଗଠନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।[୪] ଯେତେବେଳେ ବ୍ରିଟିଶମାନେ ଆୱାଦ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଉଭୟ ଉଦା ଦେବୀ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ସଶସ୍ତ୍ର ପ୍ରତିରୋଧର ଅଂଶ ହୋଇଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ ସେ ଶୁଣିଲେ ଯେ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ଯୁଦ୍ଧରେ ମରିଛନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ସେ ତାଙ୍କର ଶେଷ ଅଭିଯାନକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଥିଲେ ।[୫]
ସିକନ୍ଦର ବାଗ ଯୁଦ୍ଧ
[ସମ୍ପାଦନା]ଉଦୟ ଦେବୀ ନଭେମ୍ବର ୧୮୫୭ ମସିହାରେ ସିକନ୍ଦର ବାଗରେ ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାଗ ନେଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାହିନୀମାନଙ୍କୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବା ପରେ ସେ ଏକ ଓସ୍ତ ଗଛ ଉପରକୁ ଚଢି ବ୍ରିଟିଶ ସୈନିକମାନଙ୍କ ଉପରକୁ ଗୁଳି ଚଳାଇବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଜଣେ ବ୍ରିଟିଶ ଅଧିକାରୀ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଅନେକ ଆହତଙ୍କ ପାଖରେ ବୁଲେଟର କ୍ଷତ ଚିହ୍ନ ରହିଛି ।[୬] ଏକ ଲୁକ୍କାୟିତ ଭାବରେ ଗୁଳିକରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସନ୍ଦେହ କରି ସେ ନିଜ ଅଧିକାରୀମାନଙ୍କୁ ଗଛରେ ନିଆଁ ଲଗାଇବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ତଳେ ପଡ଼ିଯାଇଥିବା ଜଣେ ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କୁ ବିସ୍ଫୋରଣ କରିଥିଲେ । ଅନୁସନ୍ଧାନ ପରେ ସେହି ଗୁଳିକରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଉଦା ଦେବୀ ପାସି ବୋଲି ଜଣାପଡିଥିଲା । ବିଶେଷକରି, ପ୍ରତିବର୍ଷ ନଭେମ୍ବର ୧୬ରେ ଶହୀଦ ଉଦା ଦେବୀ ପାସିଙ୍କ ବାର୍ଷିକୀ ପାଳନ କରିବାକୁ ଏକତ୍ରିତ ହୁଅନ୍ତି ।[୭]
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]- ↑ Bates, Crispin; Carter, Marina (2 ଜାନୁଆରୀ 2017). Mutiny at the Margins: New Perspectives on the Indian Uprising of 1857: Documents of the Indian Uprising. SAGE Publications India. ISBN 9789385985751. Archived from the original on 9 ଅକ୍ଟୋବର 2017.
- ↑ Gupta, Charu (18 ଅପ୍ରେଲ 2016). The Gender of Caste: Representing Dalits in Print. University of Washington Press. ISBN 9780295806563. Archived from the original on 9 ଅକ୍ଟୋବର 2017.
- ↑ Narayan, Badri (2006). Women Heroes and Dalit Assertion in North India: Culture, Identity and Politics (in ଇଂରାଜୀ). SAGE Publications. ISBN 978-0-7619-3537-7.
- ↑ Gupta, Charu (2007). "Dalit 'Viranganas' and Reinvention of 1857". Economic and Political Weekly. 42 (19): 1739–1745. JSTOR 4419579.
- ↑ Narayan, Badri (7 ନଭେମ୍ବର 2006). Women Heroes and Dalit Assertion in North India: Culture, Identity and Politics. SAGE Publications India. ISBN 9788132102809. Archived from the original on 9 ଅକ୍ଟୋବର 2017.
- ↑ Verma, R.D (1996). Virangana Uda Devi. Mahindra Printing Press.
- ↑ "Dalit group recalls its 1857 martyr Uda Devi". The Times of India-GB. 16 ନଭେମ୍ବର 2015. Archived from the original on 24 ମଇ 2017. Retrieved 15 ଅପ୍ରେଲ 2017.