ମଲାଲା ୟୁସୁଫଜାଇ
ମଲାଲା ୟୁସୁଫଜାଇ | |
|---|---|
| ملاله یوسفزۍ | |
 ୨୦୧୪ରେ ମଲାଲା ୟୁସୁଫଜାଇ | |
| ଜନ୍ମ | ୧୨ ଜୁଲାଇ ୧୯୯୭ |
| ଜାତୀୟତା | ପାକିସ୍ତାନୀ |
| ବୃତ୍ତି(ସମୂହ) | Blogger, activist for rights to education and for women |
| ପ୍ରସିଦ୍ଧି | ନାରୀ ସାକ୍ଷରତା ସକ୍ରିୟତାବାଦ |
| ସମ୍ପର୍କୀୟ | ତୋରପେକାଇ ୟୁସୁଫଜାଇ(ମାଆ), ଜିଆଉଦ୍ଦିନ ୟୁସୁଫଜାଇ (ବାପା) |
| ପୁରସ୍କାର | ନୋବେଲ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ସଖାରୋଭ ପୁରସ୍କାର ସିମୋନଡ୍- ବି-ଉଭୋର ପୁରସ୍କାର Honorary Canadian citizenship ଜାତୀୟ ଯୁବ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର (see also awards and honours) |
ମଲାଲା ୟୁସୁଫଜାଇ ପାକିସ୍ତାନର ଖାଇବର ପାଖନତୁଆ ପ୍ରଦେଶର ସ୍ୱାତ୍ ଜିଲ୍ଲାରେ୧୯୯୭ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୧୨ତାରିଖରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ ।ତାଙ୍କର ଡାକନାମ ଗୁଲ୍ ମାକାଇ । ପାକିସ୍ତାନର ଏହି ୧୫ ବଷୀୟ କୁନି ବାଳିକା ନିଜର ସାହାସୀ ମନୋଭାବ ତଥା ନିଜ ଅଞ୍ଚଳର ବାଳିକାମାନଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ପାଇଁ ଆତଙ୍କବାଦୀମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢେଇକରି ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ପାଇଛି । ତାଙ୍କର ତ୍ୟାଗ ଓ ଅଦମ୍ୟ ସାହାସିକତା ପାଇଁ ୨୦୧୩ ନୋବେଲ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ମନୋନୟନରେ ତାର ନାମ ସ୍ଥାନ ପାଇଛି।ତାଙ୍କର ସାହସକୁ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ସମ୍ମାନ ଦେଉଛି।
ଜନ୍ମସ୍ଥାନ
[ସମ୍ପାଦନା]ମଲାଲା ୟୁସୁଫଜାଇ ପାକିସ୍ତାନର ଖାଇବର ପାଖନତୁଆ ପ୍ରଦେଶର ସ୍ୱାତ୍ ଜିଲ୍ଲାରେ ୧୯୯୭ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୧୨ ତାରିଖରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କର ଡାକନାମ ଗୁଲ୍ ମାକାଇ ।
ପରିବାର
[ସମ୍ପାଦନା]ପାକିସ୍ତାନର ଅନଗ୍ରସର ସ୍ୱାତ୍ ଅ଼ଞ୍ଚଳରେ ଯେଉଁ ତାଲିବାନମାନଙ୍କର କଠୋର ଆଇନକୁ ଲୋକମାନେ ଭୟଭୀତ ହୋଇ ସହିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୁଅନ୍ତି ସେହି ଦୁଦ୍ଦାନ୍ତ ତାଲିବାନମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ମଲାଲା ସାହସର ସହ ଲଢେଇ କରି ବିଶ୍ୱର ଅଗଣିତ ନରନାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଆଦର୍ଶ ପାଲଟିଯାଇଛନ୍ତି । ଶିକ୍ଷାର ବିକାଶ ପାଇଁ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣଉପାୟରେ ମଲାଲା ସଂଘର୍ଷ କରିଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ନୋବେଲ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ଦେବା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱସାରା ଦାବି ହେଉଛି । ମଲାଲାଙ୍କ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ସୀମାନ୍ତରେ ଅବସ୍ଥିତ । ମଲାଲା ସପ୍ତମ ଶ୍ରେଣୀରେ ପଢନ୍ତି ।ମଲାଲାଙ୍କ ପିତା ଜଣେ ସ୍କୁଲ ଶିକ୍ଷକ,କବି ଓ ସମାଜସେବୀ । ମଲାଲାଙ୍କର ଦୁଇ ଭାଇ ଅଛନ୍ତି ।ପିତାଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରେରଣା ପାଇଁ ସେ ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ଆନ୍ଦୋଳନ କରିଥିଲେ ।
ଘଟଣାକ୍ରମରେ
[ସମ୍ପାଦନା]ମଲାଲାଙ୍କ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ସୀମାନ୍ତର ଏକ ଦୁର୍ଗମ ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳ । ଏଠାରେ ତାଲିବାନି ଶାସନ ଚାଲେ ଓ ମୁସଲିମ ସନ୍ତ୍ରାସବାଦୀମାନଙ୍କର ହୁକୁମ୍ ଓ ଫତଓ୍ବା ମାନିବାକୁ ସମସ୍ତେ ବାଧ୍ଯ । ଏହାକୁ ଯିଏ ଅମାନ୍ୟ କରେ ତାକୁ ଏସିଡ୍ ଆକ୍ରମଣ ନଚେତ ହତ୍ୟା କରାଯାଏ । ଧର୍ମର ଦ୍ୱାହି ଦେଇ ଏଠାରେ ମୁସଲିମମାନଙ୍କୁ କଠୋର ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ଦିଆଯାଏ । ଏହି ଅଂଚଳରେ ଥିବା ତେହେରିକ୍ -ଇ -ତାଲିବାନ ସନ୍ତ୍ରାସବାଦୀ ସଂଗଠନ ୨୦୦୯ ଜାନୁୟାରୀ ୧୦ ତାରିଖରେ ସ୍ୱାତ୍ ଅଂଚଳରେ ଫତଓ୍ବା ଜାରି କଲା । ଏହି ଅଂଚଳର କୈାଣସି ଝିଅ ସ୍କୁଲକୁ ଯାଇ ପାଠ ପଢିପାରିବେ ନାହିଁ ,କେହି ଟେଲିଭିଜନ ଦେଖି ପାରିବେନି,ଗୀତ ଶୁଣିପାରିବେନି ଓ ପରଦା ଆଢୁଆଳରେ ରହିବେ ବୋଲି ଫତଓ୍ୱା ଜାରି ହେଲା । ଏହି ସମୟରେ ତାଲିବାନ ଧର୍ମୀୟ ମୈାଳବାଦୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ମଲାଲା ନିଜର ସଂଗ୍ରାମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଏହି ଫତଓ୍ୱାକୁ ବିରୋଧ କରି ନାରୀମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ଅଧିକାର ପାଇଁ ସେ ପ୍ରଚାର ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ବ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସ୍ଲୋଗାନ ଥିଲା ଆମେ ସ୍କୁଲ ଯିବୁ ଓ ପାଠ ପଢିବୁ । ମଲାଲାଙ୍କ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ଜନସମର୍ଥନ ମିଳିଲା । ମଲାଲାଙ୍କ ଦାବି ଓ ଦୃଢତା ଆଗରେ ତାଲିବାନ ହାର ମାନିଲେ । ଝିଅମାନେ ସ୍କୁଲ ଗଲେ । ନାରୀମାନଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ମଲାଲା ଶିକ୍ଷା ସଂଗଠନ ତିଆରି କଲେ ।ସ୍ୱାତ ଅଂଚଳରେ ଶିକ୍ଷାର ବ୍ୟାପକ ପ୍ରସାର ହେଲା। ଫଳରେ ତାଲିବାନମାନେ ଅସହ୍ୟ ହୋଇ ପଡ଼ିଲା । ମଲାଲାଙ୍କୁ ହତ୍ୟା କରିବାକୁ ତାଲିବାନମାନେ ଯୋଜନା କଲେ । ୨୦୧୨ ମସିହା ଅକ୍ଟୋବର ୯ ତାରିଖରେ ପାକିସ୍ତାନର ତେହେରିକ-ଇ-ତାଲିବାନ ସଂଗଠନର କେତେକ ସଦସ୍ୟ ମଲାଲା ସ୍କୁଲ ଭ୍ୟାନରେ ଘରକୁ ଫେରୁଥିବାବେଳେ ତାଙ୍କୁ ଗୁଳି ଚଲାଇଥିଲେ । ତାଲିବାନଙ୍କ ଗୁଳି ମଲାଲାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ବାଜି ଥିଲା ଓ ସେ ଗୁରୁତର ଆହତ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଥମେ ପାକିସ୍ତାନୀ ସେନା ପେଶାଓ୍ବାରସ୍ଥିତ ସାମରିକ ହସ୍ପିଟାଲ ଓ ପରେ ରାଓ୍ବଲପିଣ୍ଡି ସେନା ହସ୍ପିଟାଲରେ ଭର୍ତ୍ତି କରା ଯାଇଥିଲା । ତାଙ୍କର ସ୍ୱାସ୍ଥାବସ୍ଥା ଗୁରୁତର ହେବାରୁ ଅକ୍ଟୋବର ୧୫ ତାରିଖ ଦିନ ଏୟାର ଆମ୍ବୁଲାନ୍ସରେ ପାକିସ୍ତାନରୁ ବର୍ମିହାମସ୍ଥିତ କ୍ୱିନ ଏଲିଜାବେଥ ହସ୍ପିଟାଲକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରାଗଲା । ଏଲିଜାବେଥ ହସ୍ପିଟାଲରେ ଫେବୃୟାରୀ ୨ତାରିଖରେ ତାଙ୍କର ଦୁଇଟି ସଫଳ ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର କରାଯାଇଥିଲା । ପରେ ସେ ସୁସ୍ଥ ହୋଇ ଘରକୁ ଫେରିଥିଲେ । ମଲାଲାଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣକୁ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ନିନ୍ଦା କରାଯାଇଥିଲା । ତାଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରଥିବା ଆତଙ୍କବାଦୀ ସଂଗଠନ ତେହେରିକ -ଇ-ତାଲିବାନକୁ ପାକିସ୍ତାନ ସରକାର ବେଆଇନ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ମଲାଲାଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣକୁ ନେଇ ଜାତିସଂଘରେ ମଧ୍ୟ ଉଦବେଗ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା ।
ପୁରସ୍କାର
[ସମ୍ପାଦନା]ନାରୀ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅବଦାନ ପାଇଁ ମଲାଲାଙ୍କୁ ମାତ୍ର ୧୪ ବର୍ଷ ବୟସରେ ପାକିସ୍ତାନ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଯୁବ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା । ୟୁନିସେଫଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କୁ ଆର୍ନ୍ତଜାତିକ ଶିଶୁ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା । ସେହିପରି ପାକିସ୍ତାନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ୟୁସୁଫ ରାଜା ଗିଲାନୀ ତାଙ୍କ ଦେଶର ସାହାସୀ ପୁଅଝିଅଙ୍କ ପାଇଁ ମଲାଲାଙ୍କ ନାମରେ ରାଷ୍ଟୀୟ ମଲାଲା ପୁରସ୍କାର ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ । ମଲାଲାଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ସାହାସିକ ପଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ ସିତାରା -ଇ-ଗୁଜାତ ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା । ଫ୍ରାନ୍ସ ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ତାଙ୍କୁ ସିମୋନଡ୍- ବି-ଉଭୋର ସମ୍ମାନରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା । ମଲାଲାଙ୍କ ଉପରେ ତାଲିବାନର ଆକ୍ରମଣ ପରେ ଜାତିସଂଘର ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର ନିମନ୍ତେ ଜାତିସଂଘ ତରଫରୁ ନଭେମ୍ବର ୧୦ ତାରିଖକୁ ମଲାଲା ଦିବସ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା । ୨୦୧୪ରେ ମଲାଲା ସର୍ବକନିଷ୍ଠ ଭାବେ ନୋବେଲ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାରରେ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଛନ୍ତି ।
ଆଧାର
[ସମ୍ପାଦନା]ବାହାର ତଥ୍ୟ
[ସମ୍ପାଦନା]
- ଇଣ୍ଟରନେଟ ମୁଭି ଡାଟାବେସରେ ମଲାଲା ୟୁସୁଫଜାଇ
- Malala: Wars Never End Wars, DAWN, 2013 interview with audio clips of Malala
- ଛାଞ୍ଚ:Guardiantopic
- ମଲାଲା ୟୁସୁଫଜାଇ collected news and commentary at The New York Times
- Class Dismissed: Malala's Story, English-language documentary
- Profile: Malala Yousafzai, BBC News with links to related stories
- "Swat: Diary of a Pakistani schoolgirl – BBC Urdu". (Yousafzai's BBC Urdu blog, containing 9/10 parts)
- July 2013 United Nations speech in full (with 17 min Aljazeera video)
- "A World At School". (United Nations petition in Yousafzai's name)