କାର୍ଡ଼ିଆକ ଟାମ୍ପୋନେଡ
| କାର୍ଡ଼ିଆକ ଟାମ୍ପୋନେଡ | |
|---|---|
 A very large pericardial effusion resulting in tamponade as a result of bleeding from cancer as seen on ultrasound. closed arrow: the heart, open arrow: the effusion | |
| ଶ୍ରେଣୀବିଭାଗ ଓ ବାହାର ସ୍ରୋତ | |
| ସ୍ପେଶାଲିଟି | Cardiac surgery |
| ଆଇସିଡ଼ି-୧୦ | I31.9 |
| ଆଇସିଡ଼ି-୯-ସିଏମ୍ | 423.3 |
| ମେଡ଼ିସିନ-ପ୍ଲସ | 000194 |
| ଇ-ମେଡ଼ିସିନ | med/283 emerg/412 |
| Patient UK | କାର୍ଡ଼ିଆକ ଟାମ୍ପୋନେଡ |
| MeSH | D002305 |
କାର୍ଡ଼ିଆକ ଟାମ୍ପୋନେଡ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Cardiac tamponade ବା pericardial tamponade) ନାମ ଦିଆଯାଏ ଯେତେବଳେ ହୃତ୍ପିଣ୍ଡ ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ପେରିକାର୍ଡ଼ିଅମରେ (fluid in the pericardium) (ମୁଣା) ତରଳ ପଦାର୍ଥ ତିଆରି ହୋଇ ଭରିଯିବା ଫଳରେ ହୃତ୍ପିଣ୍ଡ ଚିପି ହୋଇଯାଏ ।[୧] ଏହି ରୋଗର ଆରମ୍ଭ ଶୀଘ୍ର ବା ଧୀରେ ହୋଇପାରେ । [୧] ରୋଗ ଯୋଗୁ କାର୍ଡ଼ିଓଜେନିକ ସକ ହେବା ଫଳରେ ଅଣନିଶ୍ୱାସୀ (shortness of breath), ଦୁର୍ବଳତା, ମଥା ହାଲୁକା ଲାଗିବା (lightheadedness) ଓ କାଶ ଇତ୍ୟାଦି ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ ପାଏ । ଏହାର ଅନ୍ତର୍ନିହିତ କାରଣ ଅନୁସାରେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଲକ୍ଷଣ ପ୍ରକାଶ ପାଏ ।[୨]
କର୍କଟ ରୋଗ, ବୃକ୍କ ଅକର୍ମଣ୍ୟତା (en:kidney failure), ଛାତି ଆଘାତ ଓ ପେରିକାର୍ଡ଼ାଇଟିସ ଇତ୍ୟାଦି ରୋଗମାନଙ୍କ ଯୋଗୁ ସାଧାରଣତଃ କାର୍ଡ଼ିଅକ ଟାମ୍ପୋନେଡ ହୁଏ ।[୧] ସଂଯୋଗକାରୀ ତନ୍ତୁ ରୋଗ (connective tissue disease), ହାଇପୋଥାଇରଏଡିଜ୍ମ, ଆଓର୍ଟିକ ରପଚର (aortic rupture) ଓ ହୃତ୍ପିଣ୍ଡ ଅପରେଶନ (cardiac surgery) ପରେ ଏହି ରୋଗ ହୋଇପାରେ ।[୩] ଆଫ୍ରିକାରେ ଯକ୍ଷ୍ମା ଯୋଗୁ ସାଧାରଣତଃ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ ।[୨]
ନିମ୍ନ ରକ୍ତଚାପ (low blood pressure), ଓ ସ୍ଫିତ ଜୁଗୁଲାର ଶିରା (jugular venous distension) ଥିଲେ, ପେରିକାର୍ଡ଼ିଆଲ ରବ (pericardial rub) ଶୁଣାଯାଉଥିଲେ ବା ହୃତ୍ପିଣ୍ଡ ଶବ୍ଦ ନ ଶୁଣାଯାଉଥିଲେ ଏହି ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଇପାରେ ।[୧][୨] ରୋଗ ନିର୍ଣ୍ଣୟର ସମର୍ଥନ ନିମନ୍ତେ ଇସିଜି (electrocardiogram), ଛାତି ଏକ୍ସ-ରେ (chest X-ray) ଓ ଇକୋକାର୍ଡ଼ିଓଗ୍ରାମ (ultrasound of the heart କରାଯାଇପାରେ ।[୧] ପେରିକାର୍ଡ଼ିଅମରେ ଧୀରେ ଧୀରେ ତରଳ ପଦାର୍ଥ ଭର୍ତ୍ତି ହେଲେ ୨ ଲିଟର ରହିପାରିବ କିନ୍ତୁ ଶୀଘ୍ର ଶୀଘ୍ର ୨୦୦ ମିଲି ଭର୍ତ୍ତି ହେଲେ ଟାମ୍ପୋନେଡ ହୋଇଯାଏ । [୧]
ଲକ୍ଷଣ ସହିତ ଟାମ୍ପୋନେଡ ହେଲେ ତରଳ ପଦାର୍ଥର ନିଷ୍କାସନ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ।[୪] ଏହା ପେରିକାର୍ଡ଼ିଓସେଣ୍ଟେସିସ (pericardiocentesis) କରି ବା ଅପରେଶନଦ୍ୱାରା ଏକ ଛୋଟ ପେରିକାର୍ଡ଼ିଆଲ ଉଇଣ୍ଡୋ (pericardial window) କରି ବା ପେରିକାର୍ଡ଼ିଏକ୍ଟୋମି (pericardiectomy) ଅପରେଶନ କରି ବାହାର କରାଯାଏ ।[୧] ସଂକ୍ରମଣ ବା କର୍କଟ ରୋଗର ସ୍ଥିତି ଦେଖିବା ନିମନ୍ତେ ମଧ୍ୟ ନିଷ୍କାସନ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ।[୪] ଡୋବୁଟାମିନ dobutamine ଔଷଧ ବା ସ୍ୱଳ୍ପ ପରିମାଣ ରକ୍ତ (low blood volume) ଥଲେ ଶିରାଭ୍ୟନ୍ତର ତରଳ ପଦାର୍ଥ ଦିଆଯାଏ ।[୨] ଅଳ୍ପ ଲକ୍ଷଣ ଥିଲେ ବା ଚିନ୍ତାଜନକ ଲକ୍ଷଣ ନଥିଲେ ଅନୁଧାବନ କରାଯାଇପାରେ ।[୧] ରୋଗର ପୁନରାବୃତ୍ତି ଜ୍ଞାନ ସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହେଁ ।[୫] ଗୋଟିଏ ହିସାବରୁ ଜଣାଯାଏ, ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାରେ ବାର୍ଷିକ ୧୦,୦୦୦ ଲୋକରେ ୨ ଜଣକୁ ଏହି ରୋଗ ହୁଏ । [୬]
ଆଧାର[ସମ୍ପାଦନା]
- ↑ ୧.୦ ୧.୧ ୧.୨ ୧.୩ ୧.୪ ୧.୫ ୧.୬ ୧.୭ Richardson, L (November 2014). "Cardiac tamponade". JAAPA : official journal of the American Academy of Physician Assistants. 27 (11): 50–1. PMID 25343435.
- ↑ ୨.୦ ୨.୧ ୨.୨ ୨.୩ Spodick, DH (Aug 14, 2003). "Acute cardiac tamponade". The New England Journal of Medicine. 349 (7): 684–90. doi:10.1056/NEJMra022643. PMID 12917306.
- ↑ Schiavone, WA (February 2013). "Cardiac tamponade: 12 pearls in diagnosis and management". Cleveland Clinic journal of medicine. 80 (2): 109–16. PMID 23376916.
- ↑ ୪.୦ ୪.୧ Sagristà-Sauleda, J; Mercé, AS; Soler-Soler, J (26 May 2011). "Diagnosis and management of pericardial effusion". World journal of cardiology. 3 (5): 135–43. PMID 21666814.
- ↑ Bodson, L; Bouferrache, K; Vieillard-Baron, A (October 2011). "Cardiac tamponade". Current opinion in critical care. 17 (5): 416–24. PMID 21716107.
- ↑ Kahan, Scott (2008). In a Page: Medicine (in ଇଂରାଜୀ). Lippincott Williams & Wilkins. p. 20. ISBN 9780781770354.